νεοτενία = neoteny

Δεν πρέπει να υπάρχει στα λεξικά, είναι η τάση του ανθρώπινου είδους (και ορισμένων ζωικών ειδών) να αργούν να φτάσουν στην ενηλικίωση. Τουλάχιστον αυτό τον ορισμό δίνει σε σημερινό σημείωμα ο Α. Γαλδαδάς στο protagon, με τίτλο "Η νεοτενία του ομορφάντρα".
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.8emata&id=12655

Σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια, τον όρο τον έπλασε το 1885 ο Γερμανός ζωολόγος Julius Kollmann, ως Neotenie, από το νέος και το τείνειν. Στα αγγλικά λέγεται, διαφανέστερα ίσως, και juvenilization.
http://en.wikipedia.org/wiki/Neoteny
 

nickel

Administrator
Staff member
Καλημέρα και ευχ! Υπάρχει στα λεξικά. Δύο εγγραφούλες στο Λεξικό του Παπύρου:

νεοτενία
η· (βιολ.) η διατήρηση προνυμφικών ανώριμων χαρακτήρων και στο στάδιο τού ενήλικου ατόμου σε ορισμένα ζώα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. neoteny / neoteinia (< νε[ο]-* + τείνω)].
νεοτενικός
-ή, -ό· (βιολ.) αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στη νεοτενία (α. «νεοτενική μορφή»· β. «νεοτενικό είδος»).


Ολόκληρη στήλη σχεδόν στην Εγκυκλοπαίδεια για τη νεοτενία, και σύντομες αναφορές στη νεοτενική μορφή (neotenic form) και το νεοτενικό είδος (neotenic species).

Στο Βιολογικό λεξικό του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων υπάρχει το neotenic, αλλά και η λανθασμένη απόδοση (λόγω άγνοιας της ετυμολογίας, υποθέτω) *νεοταινιακός ενώ σε *νεοταινία αναφέρεται και διαδικτυακό πανεπιστημιακό γλωσσάρι.
 
Στο Ερμηνευτικό Λεξικό Κυτταρικής και Μοριακής Βιολογίας (ιατρικές εκδόσεις Πασχαλίδης, Αθήνα 2002) διαβάζουμε

Neoteny: Νεοτενία. Παραμονή χαρακτηριστικών που συνήθως σχετίζονται με τον άωρο οργανισμό στον ώριμο ενήλικα.

Στο βιβλίο Εξελικτική βιολογία του Douglas J.Futuyma (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις κρήτης, Ηράκλειο 1991) διαβάζουμε

Νεοταινία (Neoteny)

Εγώ από τη σχολή νεοτενία τη θυμάμαι, αλλά πάνε και 25 χρόνια, ένα μυαλό τι να σου κάνει... μπορεί και να θυμάμαι λάθος.
Το πιθανότερο είναι πως άλλος το γράφει έτσι, άλλος αλλιώς - σαν τους ορθοπεδικούς/ορθοπαιδικούς ένα πράμα.

Αξίζει ν' αναφέρουμε και τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Δρανδάκη:

νεοτονία (η). Η ανάπτυξις γενετησίων οργάνων επί τινος σταδίου της διαπλάσεως οργανισμού τινος, πριν ούτος λάβη την τελικήν του διαμόρφωσιν. [...] Το φαινόμενον καλείται προς τούτοις και παιδισμός (infantilismus)
 

nickel

Administrator
Staff member
Το ματς για την ορθογραφία τού ορθοπεδικού / ορθοπαιδικού έχει τόση αγωνία και τόσους γύρους επειδή και οι δύο πλευρές έχουν ισχυρά επιχειρήματα. Εδώ δεν βλέπω τα επιχειρήματα για το -αι- πέρα από την ηχητική σχέση με την ταινία του σινεμά και την πολύ μακρινή σχέση της ταινίας με το τείνω. Δεν γράφτηκε η neoteny με -ae-. Στα αρχαία έχουμε εκτενής, σχοινοτενής κ.ά. Θα μπορούσα να καταλάβω να θέλει κάποιος, κατά την εκτένεια, να φτιάχναμε νεοτένεια. Μόνη δικαιολογία ότι κάπου κρυμμένα στην Αγία Γραφή υπάρχουν και τρία εκτενία. Ουφ...


ΥΓ: Ενδιαφέρον το λήμμα του Δρανδάκη. Κατά την κατατονία, φαντάζομαι... :)
 

daeman

Administrator
Staff member
Και για να περιπλέξω λίγο τα πράγματα:

15970 neoteny n
g νεοτονία f -ας
i neotenia f
d Neotenie f

15969 neotenin n; neotenine n; juvenile hormone n; larval hormone n
g νεοτενίνη f -ης; νεανική ορμόνη f -ης
i neotenina f; ormone giovanile m
d Neotenin nt; Juvenilhormon nt; Larvalhormon nt
Elsevier's dictionary of Medicine and Biology, Giannis Konstantinidis, Elsevier, 2005

neoteny
[nē·ot′ənē]
Etymology: Gk, neos, new, teinein, to stretch
the attainment of sexual maturity during the larval stage of development, such as in certain amphibians, especially salamanders.
Mosby's Medical Dictionary, 8th edition. © 2009, Elsevier.
http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/Neotony






Λεξικό Δημητράκου
 

nickel

Administrator
Staff member
Να το μπερδέψω ακόμα περισσότερο, μια και κυκλοφορούν διάφορα neotony σε βιβλία.

Λέει εδώ:
Gould uses the term 'neotony'...

Σε συζήτηση στη Wikipedia:
I've edited this section to clarify Gould's remarks, and place them in context. In his Mismeasure of Man, Gould clearly objects to the ranking of groups as having more or less neotony (Gould, 1996, pg. 150).
http://en.wikipedia.org/wiki/Talk:Neoteny

Αν πας τώρα στο Amazon και ψάξεις την τωρινή (1996) έκδοση τού Mismeasure of Man, θα βρεις 14 neoteny, κανένα neotony. Άρχισε η διόρθωση;
 

nickel

Administrator
Staff member
Σε αγγλικά έντυπα ένας έχει κάνει τον κόπο να επισημάνει: ...the concept of neoteny (misspelt "neotony")...

Από ελληνικές ιστοσελίδες ελάχιστες έχουν τη *νεοτονία, ανάμεσά τους και αυτή η έκδοση της ελληνικής πρεσβείας στο Πεκίνο (;) You speak Greek - You just don't know it, αγνώστων λοιπών στοιχείων, με 6.000 ελληνικές λέξεις που χρησιμοποιεί η αγγλική γλώσσα.

Αντιθέτως, ο Κωνσταντινίδης έχει κάνει πολύ σοβαρή δουλειά, χωρίς κανένα λάθος. Γράφει στην Οικουμενική διάσταση:

neoteinia, -tenia, -teny 1901 η επίτευξη φυλετικής ωριμότητας κατά το εμβρυϊκό στάδιο. 2 η διατήρηση χαρακτηριστικών ανωριμότητας κατά την ενηλικίωση (Βιολ.) < Γερμ. < νέος + τείνω. neotene 1959 είδος του οποίου η περίοδος ανωριμότητας επιμηκύνεται επ' αόριστον - neoteinic, -teinous, -tenic, -tenous, neotenously
 
Top