με διάνοια...

[m_a_a_]

Καλησπέρα.

Είχα την εντύπωση ότι υπήρχε ξέχωρο φόρουμ για τ' αρχαία, αλλά μάλλον εσφαλμένη ήταν.

Εν πάση περιπτώσει... Έχετε αυτό το νήμα περί νομής, όπου η εξουσία, λέει, ασκείται «με διάνοια κυρίου», το οποίο -αν δεν απατώμαι- είναι εκσυγχρονισμένη βερσιόν της δοτικής «διανοία κυρίου», σωστά;
Και σημαίνει, λίγο-πολύ, «με την πεποίθηση ότι είμαι ο κύριος του Χ περιουσιακού στοιχείου», σωστά;

Η ερώτησή μου είναι η εξής: Αυτό το διανοία + γενική ήταν σύνηθες στα αρχαία, ή είναι πατέντα της καθαρεύουσας;

Μπορεί μήπως κάποιος να παραθέσει κάποιο (αρχαίο, υποθέτω, ή παλιό τέλος πάντων) παράδειγμα χρήσης σε μη νομικό συγκείμενο;
Διανοία σπουδαίου ανθρώπου, ας πούμε, ή δεν ξέρω κ' εγώ τι...

 

[nickel]

Δεν υπάρχει τέτοια χρήση στα αρχαία. Δεν τη βρίσκω στη γραμματεία, δεν τη βρίσκω στα λεξικά.
Υποψιάζομαι ότι αποτελεί απόδοση του λατινικού animus domini, και χρησιμοποιήθηκε εν συνεχεία και στη δοτική.

animus domini — Wiktionnaire, le dictionnaire libre

fr.wiktionary.org

 

[nickel]

Από το Black's Law Dictionary:

animus domini. [Latin] Roman law. The intent to exercise dominion over a thing; the intent to own something. Cf. animus possidendi.
"All possession has two elements, a physical and a mental, which the Romans distinguish as corpus and animus. The first is the physical relation of the possessor to the object. The second is his sense of that relation. If he is minded to deal with the thing as his own (animus domini - animus sibi habendi), no matter whether rightfully or wrongfully, he possesses in the fullest sense." R.W. Lee, The Elements of Roman Law 179-80 (4th ed. 1956).

 

[nickel]

Στο λήμμα animus το Black's λέει:

[...]
2. Intention. • All the following Latin "animus" phrases have analogous adverbial forms beginning with "animo" (the definition merely needing "with" at the outset). For example, animo furandi means "with the intention to steal," animo testandi means "with testamentary intention," etc.

Και πολλά παραδείγματα σε αγγλικά κείμενα:

""animo" domini" possession - Google Search

 

[nickel]

Να και τα δυο μαζί σε απόφαση του Α.Π.

Τη νομή στο διαμέρισμα αυτό, ως το χρόνο μεταγραφής του άνω συμβολαίου την 19-7-1983 αφότου και συνεστήθη οριστικώς επ' αυτού η πράξη της οριζόντιας ιδιοκτησίας και έκτοτε κατέστη τούτο χωριστή οριζόντια ιδιοκτησία, δεκτική ιδιαιτέρου εμπραγμάτου δικαιώματος, αλλά και νομής με διάνοια κυρίου (animo domini), που άγει πλέον σε κτήση κυριότητας και με χρησικτησία (νομή χρησικτησίας), την είχε ο Ψ1 και η σύζυγός του Ψ2, όπως και μετά το χρόνο αυτό.

 

[m_a_a_]

Ευχαριστώ!

Πάντως, πριν και εκτός από τη συγκεκριμένη σύμφραση (με διάνοια κυρίου / διανοία κυρίου), η πρόθεση δεν υπάρχει πουθενά μέσα στις συνδηλώσεις της διάνοιας, έτσι δεν είναι;

 

[nickel]

η πρόθεση δεν υπάρχει πουθενά μέσα στις συνδηλώσεις της διάνοιας, έτσι δεν είναι;

Έτσι είναι.

 

[m_a_a_]

Σαν να μεταφράστηκε υπό άλλη έννοια το λατινικό animus, και πήγαν να επιβάλουν και στη διάνοια, με το έτσι-θέλω, την ίδια αμφισημία:

the mind, in a great variety of meanings: the rational soul in man, intellect, consciousness, will, intention, courage, spirit, sensibility, feeling, passion, pride, vehemence, wrath, etc., the breath, life, soul​