μακαριστός (μακαρίτης, μεταστάς) = the late... of blessed memory

[nickel]

Πρώτα αξίζει να διαβάσετε το κομμάτι του Σαραντάκου (ηλικίας τριών ετών, το κομμάτι) για την ιστορία της λέξης:

[...] Η εντύπωσή μου ήταν ότι ο όρος ‘μακαριστός’ λανσαρίστηκε στο ευρύ κοινό την εποχή του θανάτου του προηγούμενου Αρχιεπισκόπου, του Σεραφείμ. Θυμάμαι μάλιστα ένα σχόλιο των ευφυέστατων και «κακοηθέστατων» Τσεκεροκυρίτσηδων στην Αυγή, ότι «εμείς μέχρι τώρα μόνο φουνταριστό ξέραμε, στο γουότερ-πόλο». Όμως γεννήθηκε τότε η λέξη; Όχι βέβαια, πρόκειται για λέξη αρχαία. Αρχαία, αλλά που δεν είχε την ίδια σημασία. Στα αρχαία, μακαριστός ήταν αυτός που θεωρείται ευδαίμων, που τον μακαρίζουν οι άλλοι, ο ζηλευτός. [...]

Τώρα, για τη μετάφραση της λέξης όταν χρησιμοποιείται για μεταστάντα επίσκοπο και δεν θέλετε να μείνετε στο σκέτο late, τότε προσθέτετε τη φράση of blessed memory. Από the late King James of blessed memory μέχρι τις μέρες μας.

 

[nickel]

Προσθήκη: η άλλη αγγλική λέξη για τον μακαρίτη, εκείνη που χρησιμοποιείται και μόνη της, είναι the deceased. Όχι αυτή.

 

[Irini]

Κοντά αλλά όχι ακριβής μετάφραση είναι και το "dearly departed" νομίζω. Αν θέλει κάποιος να αποφύγει το σκέτο "late" (εγώ πάντως δεν το αποφεύγω).

 

[Duke_of_Waltham]

Εγώ έχω την αντίστροφη απορία… (Χρειάζεται να ανοίξω καινούργιο νήμα στο κατάλληλο φόρουμ γι' αυτό;) Όταν μια εκφωνήτρια στο Τρίτο Πρόγραμμα του BBC λέει για ένα κομμάτι «written in tribute to his late wife», μας λέει ότι η σύζυγος του συνθέτη έχει πεθάνει, χωρίς όμως να δώσει ιδιαίτερη έμφαση σ' αυτό. Στα ελληνικά πώς λέμε το ίδιο πράγμα χωρίς να αναγκαστούμε να προσθέσουμε «που δεν ζει πια»;

Από τη μια δεν μου κάνει εύκολα να πω «προς τιμήν της μακαρίτισσας της συζύγου του»· μου ακούγεται κάπως λαϊκό το μακαρίτισσας εδώ, ή μάλλον το της που επαναλαμβάνεται αμέσως μετά: μονάχα ένα-δυο σκαλιά πιο πάνω από το συχωρεμένης.

Από την άλλη, το «προς τιμήν της αείμνηστης συζύγου του» μου ακούγεται κάπως πιο κατάλληλο ως προς το υφολογικό επίπεδο —και σίγουρα όχι τόσο βαρύ όσο το μεταστάσης—, αλλά φοβάμαι ότι δημιουργεί την αίσθηση ότι η θανούσα ήταν κάποιο σημαίνον πρόσωπο που όλοι θα έπρεπε να μνημονεύουν. (Όντως, κάποια λεξικά μιλούν για «επώνυμο» ή «πολύ αξιόλογο» πρόσωπο.)

Α, βλέπω ότι μου ξέφυγε ένα: «προς τιμήν της εκλιπούσας συζύγου του». Ίσως αυτό ταιριάζει καλύτερα;

 

[m_a_a_]

Εγώ, προσωπικά, το πρώτο που σκέφτηκα καθώς διάβαζα την ανάρτησή σου, ήταν το τελευταίο που λες: …της εκλιπούσας – και πράγματι μου κάθεται καλύτερα από τα υπόλοιπα που παραθέτεις, duke.

Σκέφτηκα επίσης και κάποιες παραφράσεις, τις οποίες όμως στη συνέχεια απέρριψα, οπότε τις προσπερνώ…

Και μετά, βέβαια, έχεις και το ελκυστικότατο της αποβιώσασας… (Φαντάσου να τη λένε και Σάσα δηλαδή την τιμώμενη!)

 

[cougr]

Για λόγους συμπλήρωσης προσθέτω και το αποθανούσας.

 

[cougr]

Τώρα, για τη μετάφραση της λέξης όταν χρησιμοποιείται για μεταστάντα επίσκοπο και δεν θέλετε να μείνετε στο σκέτο late, τότε προσθέτετε τη φράση of blessed memory.

Επίσης, the late Blessed. Π.χ. The late Blessed Pope/Archimandrite/Bishop κ.ο.κ.

 

[Earion]

εκλιπούσα ψηφίζω κι εγώ.