κατά μείζονα λόγο ή κατά κύριο λόγο;

[Zazula]

Κατ' αρχάς να με συμπαθάτε που ρωτάω κάτι τόσο τετριμμένο, που μάλλον οι περισσότεροι από εσάς θα το γνωρίζετε ήδη και θα με δουλεύετε από μέσα σας, αλλά κάπως πρέπει να μάθω κι εγώ ο καψερός...

Λημματογράφηση της έκφρασης κατά μείζονα λόγο (11.900 ευρήματα).
ΛΝΕΓ (2006): πολύ περισσότερο
ΛΚΝ: κυρίως
ΛΣΓ: Δεν το έχει, αλλά τουλάχιστον έχει λήμμα μείζων.
Κριαράς (1998): Δεν έχει λήμμα μείζων, ούτε καν ως υπολήμμα στο μέγας.
Δημητράκος: κατά μεγαλυτέραν αιτιολογίαν, υποχρέωσιν

Λημματογράφηση της έκφρασης κατά κύριο λόγο (315.000 ευρήματα).
Δεν περιλαμβάνεται ως έκφραση σε κανένα από τα προαναφερθέντα λεξικά — αλλά εμφανίζεται ανέλπιστα εδώ:
Βοσταντζόγλου, 1133 ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΣ: κατά κύριον λόγον, κυρίως

Οι απορίες μου:
1. Συμφωνούν τελικά τα λεξικά μας για το τι σημαίνει η έκφραση κατά μείζονα λόγο;
2. Γιατί η έκφραση κατά κύριο λόγο, που προϋπήρχε λημματογραφημένη σε παλαιό λεξικό (Βοσταντζόγλου) και χρησιμοποιείται ευρύτατα σήμερα, απουσιάζει από τα μείζονα σύγχρονα λεξικά;
3. Είναι συνώνυμες οι δύο αυτές εκφράσεις ή όχι; Διότι οι περισσότεροι που γράφουν ή λένε κατά μείζονα λόγο φαίνεται να εννοούν κατά κύριο λόγο.

 

[Alexandra]

Η δική μου απάντηση αφορά μόνο το αν είναι συνώνυμες οι δυο εκφράσεις: Όχι, βέβαια. Εκείνοι που χρησιμοποιούν το "κατά μείζονα λόγο" και εννοούν "κατά κύριο λόγο", κάνουν λάθος.
Το "κατά μείζονα λόγο" σημαίνει πολύ περισσότερο, "πολλώ μάλλον". Το "κατά κύριο λόγο" σημαίνει "κυρίως".

Αν κάνω λάθος, διορθώστε με.

 

[danae]

Αν και δεν γνώριζα τη διαφορά που περιγράφει η Αλεξάνδρα, με ξενίζει πολύ η έκφραση "κατά μείζονα λόγο" και δεν τη χρησιμοποιώ ποτέ.

 

[sarant]

Συμφωνώ με την Αλεξάνδρα. Όμως για το "κατά κύριο λόγο" έχουμε λεξικογραφική τρύπα πολύ μεγάλη, αν δεν υπάρχει πουθενά (μήπως υπάρχει στο λόγος ή στο κατά;)

 

[nickel]

Αν ψάξουμε στο σώμα του ΛΚΝ, θα βρούμε μόνο το «κατά κύριο λόγο» σαν ερμήνευμα/συνώνυμο στο (υπο)λήμμα βασικά, παρέα με το κυρίως.

 

[Zazula]

Το ΛΚΝ δίνει στο λήμμα λόγος:
(έκφρ.) κατά μείζονα* / κύριο* λόγο

Στο λήμμα κύριος, -α, -ο (επίθ.) παραθέτει (να υποθέσω ότι μου ξέφυγε πριν ή είναι τόσο γρήγοροι στο ΚΕΓ;):
(έκφρ.) κατά κύριο λόγο, κυρίως

Εγώ είχα υπόψη μου τη διαφοροποίηση που υποστηρίζουν η Αλεξάνδρα κι ο Νίκος Σαραντ. (αλλά δεν ήμουν σίγουρος — κι η ασυμφωνία των λεξικών δεν με βοήθησε να ξεκαθαρίσω τα πράγματα), και το γεγονός ότι μόνο το ΛΚΝ υποστηρίζει ότι οι δύο εκφράσεις είναι απολύτως συνώνυμες (με σημασία «κυρίως»), ίσως δηλώνει ότι, ναι μεν λημματογραφεί την έκφραση κατά μείζονα λόγο, αλλά πιθανότατα λανθασμένα. Τι λόγο να ζητήσουμε μετά εμείς από όσους παρασύρονται και τη χρησιμοποιούν με λάθος τρόπο;

 

[nickel]

...ή είναι τόσο γρήγοροι στο ΚΕΓ;

Όχι μόνο δεν είναι γρήγοροι, αλλά την πάτησα κι εγώ που στηρίχτηκα στην αναζήτηση στο πλήρες κείμενο, λησμονώντας ότι τα παλικάρια έχουν ξεχάσει στο greek-language.gr να συμπεριλάβουν τις φράσεις του λεξικού. Αλλά τα (ίδια;) παλικάρια στον Κόμβο, στη Σύνθετη αναζήτηση, επιτρέπουν αναζήτηση στη λέξη (την κεφαλή του λήμματος), σε ερμήνευμα ή σε παράδειγμα, αλλά όχι στις φράσεις. Μπρίλιαντ!