κανέναν κάποιον τέτοιον εκείνον όλον κτλ. -ν ή ου;

Teo

Member
Οι αντωνυμίες και επίθετα όπως τα κανένας, κάποιος, τέτοιος, εκείνος, όλος κτλ. όταν είναι στην αιτιατική (αρσενικό), παίρνουν υποχρεωτικά -ν ή είναι θέμα προσωπικού γούστου;

με κανέναν τρόπο ή με κανένα τρόπο;
με όλον τον σεβασμό ή με όλο τον σεβασμό;

Το www.lexigram.gr δίνει και τους δύο τύπους και το γκουγκλ δείχνει ότι και οι δύο χρησιμοποιούνται ευρέως.
 
Σύμφωνα με το Διοργανικό Εγχειρίδιο Σύνταξης Κειμένων της ΕΕ για την ελληνική:
Η αόριστη αντωνυμία ένας διατηρεί πάντοτε το τελικό νι στην αιτιατική:
Η Επιτροπή εξέδωσε δύο κανονισμούς για το θέμα αυτό, έναν γενικό και έναν ειδικό για τα επικίνδυνα προϊόντα.
Το ίδιο ισχύει κατ’ αναλογία και για την αόριστη αντωνυμία κανένας:
Η εξεταστική επιτροπή δεν γνωρίζει κανέναν που να διαθέτει πληροφορίες για το θέμα αυτό.
 

nickel

Administrator
Staff member
Να δούμε πρώτα το κανένα(ν), λοιπόν. Αν ακολουθήσουμε τον κανόνα της νέας γραμματικής που βάζει τελικό ν σε όλα τα αρσενικά άρθρα, τον, τότε θα βάλουμε ν και στα έναν και στα κανέναν. Αν όμως μείνουμε στα παλιά, όπου οι προτεραιότητες ήταν το ευφωνικό κομμάτι ή η σημασιολογική αποσαφήνιση, τότε μπορούμε να δούμε και αρσενικό κανένα.

Είδες κανέναν από τους φίλους μας; (Κανονική αντωνυμία και πρέπει να έχει το ν γιατί αλλιώς δεν φαίνεται ότι είναι αρσενικό. Έχουμε και το φωνήεν που ακολουθεί...)
Είδες κανέναν γνωστό; (Επιθετική αντωνυμία, αλλά απαιτείται ν για αποσαφήνιση.)
Είδες κανένα γείτονα; (Επιθετική αντωνυμία, αλλά δεν απαιτείται ν για αποσαφήνιση.)


Προσθήκη:
Δεν θεωρώ λοιπόν ότι είναι λάθος αυτά τα «με κανένα τρόπο» στο διαδίκτυο:
https://www.google.gr/search?sourceid=chrome-psyapi2&ion=1&espv=2&ie=UTF-8&q="με "κανένα" τρόπο"
 

nickel

Administrator
Staff member
Υπάρχουν πολλοί που δεν θεωρούν απαραίτητο το ν της αντωνυμίας αν δεν απαιτείται από το νόημα, π.χ.

... δεν ξεγελούν κανένα...
https://www.google.gr/search?q="δεν+ξεγελούν+"κανένα""&sourceid=chrome&ie=UTF-8
Προφανώς δεν φοβούνται ότι κάποιος θα θεωρήσει το «κανένα» ουδέτερο.

Δες και το λήμμα παραμύθι εδώ.
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=παραμύθι&sin=all

Σταμάτησε έναν περαστικό για να ζητήσει φωτιά.
αλλά
Ας ρωτήσουμε και κανένα περαστικό.
http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/search.html?lq=περαστικός&dq=
 

nickel

Administrator
Staff member
Παρόμοια πράγματα ισχύουν για τα κάποιος, τέτοιος, εκείνος.

Είδα κάποιον που μου φάνηκε γνωστός.
Είδα κάποιον να τρέχει στη βροχή.
Είδα κάποιον άγνωστο να περιμένει.
Θα συναντηθούμε σε κάποιον δικό μας χώρο
(αλλά δεν είναι λάθος το «κάποιο δικό μας χώρο», απλώς πρέπει να φτάσεις στο «χώρο» για να δεις ότι είναι αρσενικό).

Πώς να μελετήσω μ’ όλον αυτό το σαματά / τον κόσμο;
(Πάλι δεν είναι υποχρεωτικό: Πώς να μελετήσω μ’ όλο αυτό τον κόσμο;)
 
Να σημειωθεί ότι σε παλιότερα κείμενα βλέπουμε πολλά "ένα" και "κανένα" σε αιτιατικές αρσενικών επειδή στην καθαρεύουσα ήταν τριτόκλιτα (είς, κανείς) και το ν θα ήταν λάθος.
 
Top