κακά καλά

[altan]

Good morning!

In this paragraph, κακά seems as a typo. Am I right?
Thanks.


"Εχει πουντιάσει ή κακομοίρα, δέν είναι τίποτα. Τώρα τό Μεγαλοβδόμαδο πήγαινε κι αύτή τή νύχτα στίς αγρύπνιες, κι άς είναι φράγκισσα, γιά τιμή, λέει, δικά μου. Καί πούντιασε ή κακομοίρα. Τής έκοψα λοιπόν βεντούζες, τήν έτριψα κακά καλά μέ λάδι από τό καντήλι, τής έδωκα κι ένα ρούμι, αύριο θά ’ναι περδίκι.Έ τήν αφιλότιμη, έχει τό χάζι της, γαργαλίζονταν τήν ώρα πού τήν έτριβα, γουργούριζε σάν περιστέρα." (Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά)

 

[nickel]

Good morning. Very interesting. Here's my snapshot of the paragraph. I too think it's a typo — or it's an expression or a variation I am totally unfamiliar with. It was also unfamiliar to the translator ("So I cupped her, rubbed her with oil from the lamp and gave her a glass of rum.").

 

[nickel]

My only other similar find could also be a typo and could easily be replaced by "καλά καλά".

...πέθανε νεώτατος, μόλις εικοσιεννέα χρονών, πριν δηλαδή κακά-καλά μεστώσει και σαν άνθρωπος και σαν ποιητής...

https://books.google.gr/books?id=0a...0ahUKEwigwuvP86DnAhVKwqYKHdVcCmo4ZBDoAQiRATAL

 

[Inachus]

I am unfamiliar with this usage too, but I wonder if he means "όπως όπως", "με προχειρότητα". I'm not sure about the English translation. Maybe "in an offhand way"?

Also, the fact that he rubbed her with oil from the lamp is characteristic of a "προχειροδουλειά", probably.

 

[antongoun]

Στο Γαλλο-Ελληνικό του Ηπίτη, δίνει την αντίστροφη φράση "καλά κακά" με τη σημασία "εν μέρει καλά, εν μέρει κακά", "en partie bien, en partie mal".

but I wonder if he means "όπως όπως"

I wonder the same thing, something like "τσάτρα πάτρα", or as if the person speaking meant something like "the important thing is that I rubbed her, it doesn't really matter if I did it perfectly well".

I wouldn't necessarily take it as a typo...

 

[antongoun]

Another finding, where the particular phrase doesn't seem to be a typo, can be found here, page 196, 1st paragraph, 4th line, but I cannot copy-paste...

(Θρακικά - Σύγγραμμα εκδιδόμενον υπό του Εν Αθήναις "Θρακικού Κέντρου", 1969)

 

[Marinos]

Could it be a variation of "καλού-κακού", "just in case"? I wonder.

 

[pontios]

... or maybe it’s something similar to ”rightly or wrongly/καλως ή κακως”? ... i.e., whether it’s: in accordance with acceptable behaviour/an acceptable practice/the right thing to do or not .....or whether some good will come from it or not/και ο,τι προκυψει (=Marinos's "just in case")?

 

[Katsik35]

Στο δικό μου αντίτυπο (Δημητράκος, 1946) γράφει "καλά καλά". Ίσως το λάθος να παρεισέφρησε σε μεταγενέστερες εκδόσεις.

 

[nickel]

Σπουδαίο! Έχεις τέτοια κελεπούρια;

Χαίρομαι για τη διευκρίνιση, γιατί παραλίγο να φτιάξουμε ανύπαρκτη έκφραση. Καλού κακού , μήπως να βάλουμε καμιά φωτογραφία με το τηλέφωνο;

 

[Katsik35]

Eίμαι λίγο άσχετος περί την πληροφορικήν - αν μπορούσε κάποιος να μου εξηγήσει πώς να προσθέσω στην απάντησή μου τη φωτογραφία που έχω στον υπολογιστή μου ...

 

[nickel]

Ορίστε, λοιπόν, για του λόγου το αληθές. (Άλλες διορθώσεις θέλει αυτό...)

 

[antongoun]

Πάντως έχει ενδιαφέρον ότι κάποιος έχει διορθώσει σωστά τα ορθογραφικά της πρώτης έκδοσης, και το μόνο που έχει "διορθώσει" λάθος είναι το "καλά καλά".

 

[anepipsogos]

Πάντως έχει ενδιαφέρον ότι κάποιος έχει διορθώσει σωστά τα ορθογραφικά της πρώτης έκδοσης, και το μόνο που έχει "διορθώσει" λάθος είναι το "καλά καλά".

Ο ίδιος ο Καζαντζάκης είναι αυτός που διόρθωσε την πρώτη έκδοση ενόψει της δεύτερης έκδοσης:
https://www.protothema.gr/city-stories/article/584747/zorbas-me-diorthoseis-tou-idiou-tou-kazadzaki/

Οπότε, για να επανέλθουμε στη συγκεκριμένη παράγραφο του «Ζορμπά», μήπως ο ίδιος ο Κ. έκανε το «καλά καλά» «κακά καλά», θέλοντας ακριβώς να δώσει την αίσθηση της πρόχειρης φροντίδας με τα βρισκούμενα μέσα (βεντούζες/λάδι καντηλιού/ρούμι), οπότε μεταξύ άλλων ο ήρωας την περιέλαβε και με «ό,τι νάναι» μασάζ, πρόχειρο, όπως όπως, με το λάδι του καντηλιού…

Η φράση βέβαια απαντά κυρίως ως «καλά κακά»:

Καλά-κακά φάγαμε (Α. Καούρης, Ο εφιάλτης, 1989)
Καλά - κακά έβγαλαν την αυλακιά πέρα τά βόδια (Λουκόπουλου, Γεωργικά της Ρούμελης, 1938)
Έπρεπε να γράψω λοιπόν καθαρεύουσα και καλά κακά την έγραψα (Ψυχάρης, Ρόδα και μήλα 1909)
Cahin caha: Κουτσά στραβά, καλά κακά (Ηπίτης)

Δεν λείπει όμως και το «κακά καλά», π.χ.:
Μολονότι ο Κώστας Κρυστάλλης πέθανε νεώτατος, μόλις εικοσιεννέα χρονών, πριν δηλαδή κακά -καλά μεστώσει και σαν άνθρωπος και σαν ποιητής (Καραντώνης, Ποιητικά: κριτικά κείμενα 1977)

 

[anepipsogos]

Κι όσο το σκέφτομαι, αποξαρχής νομίζω είναι πραγματολογικά προβληματική η φράση της πρώτης έκδοσης ("καλά καλά"), διότι πόσο "καλά καλά" να τρίψεις τον άλλο με το λάδι του καντηλιού, εφόσον εκ των πραγμάτων είναι πολύ περιορισμένο; Νάταν από καμια ντραμιτζάνα λάδι, μάλιστα!

 

[nickel]

Ο ίδιος ο Καζαντζάκης είναι αυτός που διόρθωσε την πρώτη έκδοση ενόψει της δεύτερης έκδοσης:
https://www.protothema.gr/city-stories/article/584747/zorbas-me-diorthoseis-tou-idiou-tou-kazadzaki/

Αντιπαρέβαλα τη διορθωμένη σελίδα 245 με την αντίστοιχη (253) της έκδοσης του 1968. Έχουν εφαρμοστεί πιστά οι αυτόγραφες αλλαγές, αλλά είναι εύκολο να διαπιστώσει κανείς ότι έγινε και κάποιος εκσυγχρονισμός της ορθογραφίας, από κάποιον άλλο, π.χ.
ζυγόσει > ζυγώσει, είταν > ήταν, απόπου > απ’ όπου, κ’ η καρδιά > κι η καρδιά, φλυτζάνια > φλιτζάνια κ.λπ.

Πιστεύω, πάντως, κι εγώ ότι το «καλά καλά» μόνο ο συγγραφέας θα μπορούσε να το κάνει «κακά καλά». Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι είναι μια περίεργη αλλαγή, μια ασυνήθιστη έκφραση.

 

[altan]

Thanks, Nickel.:clap:

 

[altan]

Ορίστε, λοιπόν, για του λόγου το αληθές. (Άλλες διορθώσεις θέλει αυτό...)

And another typo, in 2010 edition, φλασκί.



And 1968 edition, φρασκί.

 

[nickel]

φρασκί = πήλινο δοχείο με σχήμα μικρού πιθαριού
http://www.cretanethnologymuseum.gr/imke/html/gr/11014.html

φλασκί = 1. δοχείο για υγρά (νερό, κρασί, κ.ά.) φτιαγμένο από πηλό, ξύλο, αποξηραμένη νεροκολοκύθα ή γιδοτόμαρο, και σχετικά μικρό για εύκολη μεταφορά
2. μικρή μεταλλική φιάλη για οινοπνευματώδη ποτά, με καμπύλο σχήμα για να χωρά στην πίσω τσέπη του παντελονιού
https://el.wiktionary.org/wiki/φλασκί

http://chaniamuseum.culture.gr/exhibit/434