απόσπασμα από Άρνολντ Τόινμπι

Καλησπέρα,

Μήπως τυχαίνει να έχει κάποιος στη βιβλιοθήκη του το βιβλίο "Οι Έλληνες και οι κληρονομιές τους" του Άρνολντ Τόινμπι, εκδ. Καρδαμίτσα 2011; Ψάχνω το παρακάτω απ/μα, που βρίσκεται στις σ. 305-6 στο αγγλικό.

For an educated Graecophone Eastern Orthodox Christian, it was obligatory to
ape the classical Hellenic Greek writers’ language and style, but it was no less
obligatory to ignore the ideas and beliefs that were conveyed in classical Hellenic
Greek literature . . . In other words, the correct Byzantine Greek attitude towards
Hellenic Greek literature was to draw a rigid distinction between its verbal form
and its intellectual substance. This distinction is absurd, but, by Scholarios’ time,
it had been in vogue continuously for about eighteen centuries. . . . This is one
of the maladies that killed the Hellenic Greek culture and blighted its Byzantine
Greek successor. The absurdity was extreme, but the punishment for taking
seriously the matter of Hellenism, as well as its form, was condign. Photios in the
ninth century, Psellos in the eleventh century and Plethon in the fifteenth century
all came under suspicion and all suffered in various degrees for their intellectual
honesty.
 
(έφτασεεεεεε!)

Για έναν μορφωμένο ελληνόφωνο ανατολικορθόδοξο χριστιανό, ήταν υποχρεωτικό να μιμείται τη γλώσσα και το ύφος των κλασικών αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, αλλά δεν ήταν λιγότερο υποχρεωτικό να αγνοεί τις ιδέες και τις γνώμες που περιείχε η κλασική αρχαιοελληνική γραμματεία. […]
(σελ. 410 ελλην. μτφρ.)

Με άλλα λόγια, η ορθή ελληνοβυζαντινή στάση προς την αρχαιοελληνική λογοτεχνία ήταν να σύρει μιάν αυστηρή διαχωριστική γραμμή μεταξύ του λεκτικού της τύπου και της νοηματικής της ουσίας. Αυτή η διάκριση είναι παράλογη, αλλά, την εποχή του Σχολαρίου, ήταν του συρμού επί δεκαοκτώ αιώνες περίπου. […] Πρόκειται για μία από τις ασθένειες που σκότωσαν την αρχαιοελληνική παιδεία και κατέστρεψαν την ελληνοβυζαντινή διάδοχό της. Ο παραλογισμός ήταν ακραίος, αλλά η τιμωρία, αν έπαιρνε κανείς στα σοβαρά την ουσία του Ελληνισμού, το ίδιο όπως και τη μορφή του, ήταν ανάλογη. Ο Φώτιος τον ένατο αιώνα, ο Ψελλός τον ενδέκατο αιώνα και ο Πλήθων τον δέκατο πέμπτο αιώνα, θεωρήθηκαν ύποπτοι, και όλοι τους υπέφεραν, σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας, για την πνευματική τους εντιμότητα.
(σελ. 411 ελλην. μτφρ.)
 
Top