Με αφορμή αυτό το σχόλιο του sarant, ρωτώ το εξής: Αν ένας πολιτικός έλεγε «Η Ελλάδα δε θα γίνει αμφιτρύων του κάθε κατατρεγμένου», τι θα καταλαβαίνατε;
Σύμφωνα με το μύθο, ο Αμφιτρύων απουσίαζε σε εκστρατεία. Λίγες μέρες πριν επιστρέψει, ο Δίας μεταμορφώθηκε σε Αμφιτρύωνα, πήγε στο σπίτι του και πέρασε τη νύχτα (η οποία φρόντισε να κρατήσει όσο τρία μερόνυχτα) με τη γυναίκα του Αμφιτρύωνα, την Αλκμήνη, αφήνοντάς την έγκυο (με τον Ηρακλή). Την επομένη επέστρεψε ο πραγματικός Αμφιτρύων, ο οποίος έκρινε ότι η υποδοχή δεν άρμοζε σε κάποιον που έλειπε τόσον καιρό. Όταν η Αλκμήνη του είπε ότι και χτες ήταν εκεί, αυτός θεώρησε ότι τον είχε απατήσει και, επιπλέον, τον ενέπαιζε και επιχείρησε να την κάψει ζωντανή, αλλά την έσωσε ο Δίας. Όταν ο Αμφιτρύων έμαθε την αλήθεια, δήλωσε ότι είναι τιμή του που μοιράστηκε τη γυναίκα του με ένα θεό και αναγνώρισε το όφελος του να έχει για (έστω και νόθο) γιο του τον Ηρακλή.
[Οι τραγωδίες "Αμφιτρύων" του Σοφοκλή και "Αλκμήνη" του Ευριπίδη δε σώζονται. Προσωπικά αμφιβάλλω αν οι τραγωδίες είχαν τόσο βολικό happy end. Εικάζω ότι στη Δ. Ευρώπη ο μύθος του Αμφιτρύωνα έγινε γνωστός κυρίως από την κωμωδία Amphitruo του Plautus.]
Σημειώνω ότι στα Ισπανικά anfitrión λέγονται ο οικοδεσπότης (ανεξαρτήτως του πόσο φιλόξενος ή καλόκαρδος είναι), η γηπεδούχος ομάδα στα σπορ, η διοργανώτρια χώρα ενός τουρνουά κλπ. Στα Ελληνικά, όμως, θα μπορούσε να μη σημαίνει απλά κάθε οικοδεσπότη, αλλά αυτόν που είναι εξαιρετικά μεγαλόψυχος και, ανάλογα με το συγκείμενο, αυτόν που είναι τόσο φιλόξενος ώστε να γίνεται θύμα των προσκεκλημένων ή απρόσκλητων επισκεπτών.
Εσείς, λοιπόν, τι θα καταλαβαίνατε; Και, κυρίως, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, και μάλιστα χωρίς κεφαλαίο Α, όπως γίνεται με άλλες λέξεις όπως εφιάλτης, σωσίας, σάτυρος;
Σύμφωνα με το μύθο, ο Αμφιτρύων απουσίαζε σε εκστρατεία. Λίγες μέρες πριν επιστρέψει, ο Δίας μεταμορφώθηκε σε Αμφιτρύωνα, πήγε στο σπίτι του και πέρασε τη νύχτα (η οποία φρόντισε να κρατήσει όσο τρία μερόνυχτα) με τη γυναίκα του Αμφιτρύωνα, την Αλκμήνη, αφήνοντάς την έγκυο (με τον Ηρακλή). Την επομένη επέστρεψε ο πραγματικός Αμφιτρύων, ο οποίος έκρινε ότι η υποδοχή δεν άρμοζε σε κάποιον που έλειπε τόσον καιρό. Όταν η Αλκμήνη του είπε ότι και χτες ήταν εκεί, αυτός θεώρησε ότι τον είχε απατήσει και, επιπλέον, τον ενέπαιζε και επιχείρησε να την κάψει ζωντανή, αλλά την έσωσε ο Δίας. Όταν ο Αμφιτρύων έμαθε την αλήθεια, δήλωσε ότι είναι τιμή του που μοιράστηκε τη γυναίκα του με ένα θεό και αναγνώρισε το όφελος του να έχει για (έστω και νόθο) γιο του τον Ηρακλή.
[Οι τραγωδίες "Αμφιτρύων" του Σοφοκλή και "Αλκμήνη" του Ευριπίδη δε σώζονται. Προσωπικά αμφιβάλλω αν οι τραγωδίες είχαν τόσο βολικό happy end. Εικάζω ότι στη Δ. Ευρώπη ο μύθος του Αμφιτρύωνα έγινε γνωστός κυρίως από την κωμωδία Amphitruo του Plautus.]
Σημειώνω ότι στα Ισπανικά anfitrión λέγονται ο οικοδεσπότης (ανεξαρτήτως του πόσο φιλόξενος ή καλόκαρδος είναι), η γηπεδούχος ομάδα στα σπορ, η διοργανώτρια χώρα ενός τουρνουά κλπ. Στα Ελληνικά, όμως, θα μπορούσε να μη σημαίνει απλά κάθε οικοδεσπότη, αλλά αυτόν που είναι εξαιρετικά μεγαλόψυχος και, ανάλογα με το συγκείμενο, αυτόν που είναι τόσο φιλόξενος ώστε να γίνεται θύμα των προσκεκλημένων ή απρόσκλητων επισκεπτών.
Εσείς, λοιπόν, τι θα καταλαβαίνατε; Και, κυρίως, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, και μάλιστα χωρίς κεφαλαίο Α, όπως γίνεται με άλλες λέξεις όπως εφιάλτης, σωσίας, σάτυρος;
