"αλλά και" με κόμμα ή χωρίς
- Thread starter colurosa
- Start date
)
Themis†
¥
Ένας γενικός μπούσουλας μπορεί να είναι:
- Μπαίνει κόμμα πριν από το "αλλά και" όταν εισάγεται αυτοτελής πρόταση με το δικό της ρήμα, όπως στο παράδειγμα που αναφέρθηκε στο #1:
Όχι μόνο ως διευθυντής ορχήστρας θεωρείται μεγάλος, αλλά και ως μουσικοσυνθέτης έγινε γνωστός.
Ή ακόμα: Τον συναντώ συχνά, αλλά και τον ενθαρρύνω να μου ανοίξει την καρδιά του.
- Δεν μπαίνει τέτοιο κόμμα όταν εισάγεται μια αντιθετική δήλωση χωρίς αυτοτελή πρόταση:
Δεν είδα μόνο τον Χ αλλά και τον Ψ.
Γνώρισα πολλές χαρές αλλά και κάμποσες πίκρες.
Η αναπόφευκτη γκρίζα ζώνη υπάρχει στη δεύτερη περίπτωση όταν μπορεί να νοηθεί πρόταση με επανάληψη του ρήματος της προηγούμενης πρότασης. Εκεί δεν νομίζω να υπάρχει γενικός κανόνας. Το ζήτημα είναι κατά πόσον θέλουμε να δηλώσουμε έμφαση καθώς και παύση στη ροή των εκφερομένων. Το πρακτικό κριτήριο θα έλεγα ότι είναι το εξής: αν θα ταίριαζε η παύλα (αλλά δεν κάνουμε τέτοιους εξτρεμισμούς, ή μας το απαγορεύει ο επιμελητής, κτλ. κτλ.), τότε μπορούμε να βάλουμε και κόμμα. Π.χ.:
Έκανε εμένα να κλάψω αλλά και εσένα.
Σωστότατο, αλλά το νόημα ίσως είναι: Έκανε εμένα να κλάψω αλλά όχι μόνο εμένα. Παραδέξου το. Έκανε και εσένα να κλάψεις.
Τότε θα ταίριαζε μια χαρά η παύλα (την οποία παριστάνω εδώ με διπλό ενωτικό για τεχνικούς λόγους):
Έκανε εμένα να κλάψω -- αλλά και εσένα.
Σε ένα όχι ασυνήθιστο ύφος όπου η τελεία χρησιμοποιείται αφειδώς, θα μπορούσε να είναι:
Έκανε εμένα να κλάψω. Αλλά και εσένα. [Όσο κι αν προσπάθησες να το κρύψεις, είδα το δάκρυ να κυλά...]
Ε, σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να μπει και κόμμα:
Έκανε εμένα να κλάψω, αλλά και εσένα. [ = Έκανε εμένα να κλάψω, αλλά και εσένα σε έκανε να κλάψεις.]
Το κακό (αλλά ίσως και πολύ καλό!) με τη γραμματική είναι ότι δεν μας απαλλάσσει από τις ευθύνες μας. Δεν διατίθενται απόλυτοι κανόνες για τα πάντα. Υπάρχει ο χώρος της προσωπικής επιλογής και της προσωπικής ευθύνης. Οι προσωπικές επιλογές και ευθύνες τροφοδοτούνται από τους κανόνες, αλλά και τους τροφοδοτούν.
- Μπαίνει κόμμα πριν από το "αλλά και" όταν εισάγεται αυτοτελής πρόταση με το δικό της ρήμα, όπως στο παράδειγμα που αναφέρθηκε στο #1:
Όχι μόνο ως διευθυντής ορχήστρας θεωρείται μεγάλος, αλλά και ως μουσικοσυνθέτης έγινε γνωστός.
Ή ακόμα: Τον συναντώ συχνά, αλλά και τον ενθαρρύνω να μου ανοίξει την καρδιά του.
- Δεν μπαίνει τέτοιο κόμμα όταν εισάγεται μια αντιθετική δήλωση χωρίς αυτοτελή πρόταση:
Δεν είδα μόνο τον Χ αλλά και τον Ψ.
Γνώρισα πολλές χαρές αλλά και κάμποσες πίκρες.
Η αναπόφευκτη γκρίζα ζώνη υπάρχει στη δεύτερη περίπτωση όταν μπορεί να νοηθεί πρόταση με επανάληψη του ρήματος της προηγούμενης πρότασης. Εκεί δεν νομίζω να υπάρχει γενικός κανόνας. Το ζήτημα είναι κατά πόσον θέλουμε να δηλώσουμε έμφαση καθώς και παύση στη ροή των εκφερομένων. Το πρακτικό κριτήριο θα έλεγα ότι είναι το εξής: αν θα ταίριαζε η παύλα (αλλά δεν κάνουμε τέτοιους εξτρεμισμούς, ή μας το απαγορεύει ο επιμελητής, κτλ. κτλ.), τότε μπορούμε να βάλουμε και κόμμα. Π.χ.:
Έκανε εμένα να κλάψω αλλά και εσένα.
Σωστότατο, αλλά το νόημα ίσως είναι: Έκανε εμένα να κλάψω αλλά όχι μόνο εμένα. Παραδέξου το. Έκανε και εσένα να κλάψεις.
Τότε θα ταίριαζε μια χαρά η παύλα (την οποία παριστάνω εδώ με διπλό ενωτικό για τεχνικούς λόγους):
Έκανε εμένα να κλάψω -- αλλά και εσένα.
Σε ένα όχι ασυνήθιστο ύφος όπου η τελεία χρησιμοποιείται αφειδώς, θα μπορούσε να είναι:
Έκανε εμένα να κλάψω. Αλλά και εσένα. [Όσο κι αν προσπάθησες να το κρύψεις, είδα το δάκρυ να κυλά...]
Ε, σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να μπει και κόμμα:
Έκανε εμένα να κλάψω, αλλά και εσένα. [ = Έκανε εμένα να κλάψω, αλλά και εσένα σε έκανε να κλάψεις.]
Το κακό (αλλά ίσως και πολύ καλό!) με τη γραμματική είναι ότι δεν μας απαλλάσσει από τις ευθύνες μας. Δεν διατίθενται απόλυτοι κανόνες για τα πάντα. Υπάρχει ο χώρος της προσωπικής επιλογής και της προσωπικής ευθύνης. Οι προσωπικές επιλογές και ευθύνες τροφοδοτούνται από τους κανόνες, αλλά και τους τροφοδοτούν.