Πρώτα απ’ όλα, να πω ότι η φράση δεν έχει γνωστή αρχή: δεν υπάρχει, ας πούμε, σε κάποιο γνωστό πατερικό κείμενο ή ψαλμό. Ούτε καν παρατηρείται ιδιαίτερη παγίωση: βρίσκω σε κείμενα των αρχών του 20ού αιώνα:
Η διαπίστωση που έκανα αυτές τις ημέρες, μετά από συζήτηση με τον Γιώργο Μαλακό, είναι ότι η έκφραση είναι πολύ πιο διαδεδομένη σαν «άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου/του Υψίστου» παρά σαν «άγνωστοι αι βουλαί του Κυρίου/του Υψίστου».
Να θυμίσω σε όσους έχουν ξεχάσει την καθαρεύουσά τους ότι το επίθετο άγνωστος ανήκε, μαζί με πολλά άλλα σύνθετα, στα δικατάληκτα σε -ος, -ον. Υπήρχαν τύποι καλή και μικρή, καλαί και μικραί, αλλά δεν υπήρχαν τύποι άγνωστη και άγνωσται.
Όταν το 1956 έχουμε ταινία με τίτλο «Η άγνωστος» (θυμίζω και την παγιωμένη φράση «αγνώστου διαμονής»), τι θα πούμε για τα «άγνωσται» που βλέπουμε σε κείμενα της καθαρεύουσας; (Σε Γκουγκλοβιβλία.) Ότι κάποια στιγμή το δικατάληκτο έγινε τρικατάληκτο στην αρχαία; Αυτή την εντύπωση θα μπορούσε να δώσει το λεξικό του Παπύρου, το οποίο ξεκινά το λήμμα του ως εξής «-η, -ο (Α ἄγνωστος, -η, -ον)». Ωστόσο, ο Πάπυρος είναι μόνος του και κάνει λάθος. Δεν υπάρχει άγνωστη στα αρχαία (Α). Θηλυκός τύπος εμφανίζεται στη δημοτική, π.χ. στη Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου (1680) διαβάζουμε «Ἔτζι σοῦ φαίνεται ὅτι εἶμαι ἄγνωστη, ὡσὰν αἱ ἄγνωσται γυναῖκες, καὶ ἐφοβήθης ὅτι θέλω σὲ θανατώσει;».
Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι το διαδεδομένο «άγνωσται» στην έκφραση οφείλεται σ’ αυτή τη διαδεδομένη μικτή γλώσσα, μια δημοτική με περισσότερους τύπους της καθαρεύουσας από τη σημερινή.
Έτσι σε δύο από τα μεγάλα λεξικά μας θα βρούμε και τους δύο τύπους: «άγνωστοι αι βουλαί του Υψίστου/του Κυρίου», στο ΛΝΕΓ, λήμμα άγνωστος, και «άγνωσται αι βουλαί» στο Χρηστικό.
Αν πάλι δεν θέλετε να πάρετε θέση, υπάρχει και το «άγνωστες οι βουλές του Κυρίου».
Άδηλοι είναι αι βουλαί του Υψίστου
Ανεξιχνίαστοι αι βουλαί τού Υψίστου
Ανεξερεύνητοι αι βουλαί τού Υψίστου
Τα κρίματα και αι βουλαί του Κυρίου άβυσσος
Ανεξιχνίαστοι αι βουλαί τού Υψίστου
Ανεξερεύνητοι αι βουλαί τού Υψίστου
Τα κρίματα και αι βουλαί του Κυρίου άβυσσος
Η διαπίστωση που έκανα αυτές τις ημέρες, μετά από συζήτηση με τον Γιώργο Μαλακό, είναι ότι η έκφραση είναι πολύ πιο διαδεδομένη σαν «άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου/του Υψίστου» παρά σαν «άγνωστοι αι βουλαί του Κυρίου/του Υψίστου».
Να θυμίσω σε όσους έχουν ξεχάσει την καθαρεύουσά τους ότι το επίθετο άγνωστος ανήκε, μαζί με πολλά άλλα σύνθετα, στα δικατάληκτα σε -ος, -ον. Υπήρχαν τύποι καλή και μικρή, καλαί και μικραί, αλλά δεν υπήρχαν τύποι άγνωστη και άγνωσται.
Όταν το 1956 έχουμε ταινία με τίτλο «Η άγνωστος» (θυμίζω και την παγιωμένη φράση «αγνώστου διαμονής»), τι θα πούμε για τα «άγνωσται» που βλέπουμε σε κείμενα της καθαρεύουσας; (Σε Γκουγκλοβιβλία.) Ότι κάποια στιγμή το δικατάληκτο έγινε τρικατάληκτο στην αρχαία; Αυτή την εντύπωση θα μπορούσε να δώσει το λεξικό του Παπύρου, το οποίο ξεκινά το λήμμα του ως εξής «-η, -ο (Α ἄγνωστος, -η, -ον)». Ωστόσο, ο Πάπυρος είναι μόνος του και κάνει λάθος. Δεν υπάρχει άγνωστη στα αρχαία (Α). Θηλυκός τύπος εμφανίζεται στη δημοτική, π.χ. στη Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου (1680) διαβάζουμε «Ἔτζι σοῦ φαίνεται ὅτι εἶμαι ἄγνωστη, ὡσὰν αἱ ἄγνωσται γυναῖκες, καὶ ἐφοβήθης ὅτι θέλω σὲ θανατώσει;».
Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι το διαδεδομένο «άγνωσται» στην έκφραση οφείλεται σ’ αυτή τη διαδεδομένη μικτή γλώσσα, μια δημοτική με περισσότερους τύπους της καθαρεύουσας από τη σημερινή.
Έτσι σε δύο από τα μεγάλα λεξικά μας θα βρούμε και τους δύο τύπους: «άγνωστοι αι βουλαί του Υψίστου/του Κυρίου», στο ΛΝΕΓ, λήμμα άγνωστος, και «άγνωσται αι βουλαί» στο Χρηστικό.
Αν πάλι δεν θέλετε να πάρετε θέση, υπάρχει και το «άγνωστες οι βουλές του Κυρίου».