Η ποιότητα του τουρισμού που έχουμε είναι η ίδια με την ποιότητα της εν γένει ανάπτυξης που έχουμε. Η Κυψέλη και το Παγκράτι κάθε άλλο παρά τουριστικοί προορισμοί ήταν που τους κάναμε τα μαύρα τους τα χάλια τη δεκαετία τού '70· και κανένας ξένος τουρίστας δεν μας εξανάγκασε να τσιμεντοποιήσουμε την Αθήνα. Ήμασταν εμείς, ο κακός μας εαυτός με την απύθμενη απληστία μας και με τον απέραντο ζαμανφουτισμό μας (δηλ. ας κερδίσω εγώ κι όλα τ' άλλα στάχτη και μπούρμπερη, δεν με νοιάζει) οι παράγοντες εκείνοι που οδήγησαν στην τωρινή εικόνα της χώρας (και πρόκειται για παράγοντες εγγενείς, αφού αφορούν τους ίδιους τους ιθαγενείς — οπότε αυτό θα συνεχίζεται στο διηνεκές). Δεν ήρθαν οι ξένοι τουρίστες να μας βάλουν το πιστόλι στον κρόταφο για να χτίσουμε πάνω στον αιγιαλό και για να γεμίσουμε νησιά, δάση, λόφους και λαγκάδια μ' αυθαίρετα. Ο τουρισμός (και η αντιπαροχή, μιας που αναφέρθηκα και στην αστική δόμηση) αποτέλεσαν απλώς εξωγενή ερεθίσματα στα οποία κληθήκαμε να ανταποκριθούμε — και στα οποία ανταποκριθήκαμε με βάση το ποιοι είμαστε εμείς, όχι το ποια ήταν τα εξωτερικά ερεθίσματα. Οι εξωγενείς παράγοντες, επειδή δεν είναι μοναδικό φαινόμενο, περιορισμένο αποκλειστικά στην Ελλάδα, αποκαλύπτουν χαρακτηριστικά πράγματα για το ποια είναι πραγματικά η ποιότητά μας. Και το να κατηγορούμε την έννοια του τουρισμού για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας είναι σαν να κατηγορεί ένας τοξότης τον στόχο επειδή ο ίδιος δεν τον πέτυχε.