Ευχαριστούμε για την παραπομπή στην ενδιαφέρουσα συνέντευξη Χαραλαμπάκη.
Σε ένα σημείο της συνέντευξης λέει ο Χαραλαμπάκης: “Συχνά αυτό που θεωρείται «λάθος» είναι «σωστό». Ο δημιουργός της λέξης «ανεξιθρησκία», όπως μας επιβάλλουν να τη γράφουμε, ο Ευγένιος Βούλγαρης (1716-1806), μεταφραστής του Βολταίρου, στο Σχεδίασμα περί της Ανεξιθρησκείας, Λειψία 1768, μετέφρασε έτσι το γαλλ. tolérance (religieuse). Ο κανόνας πορεία (από το πορεύομαι), αλλά αεροπορία (από το αεροπόρος, αφού δεν υπάρχει ρήμα αεροπορεύομαι), δεν ισχύει για την ανεξιθρησκία, λόγω του ανύπαρκτου ανεξιθρησκεύομαι. Το λεξικό της «Πρωίας» (1933), ένα από τα σπουδαιότερα νεοελληνικά λεξικά, παραθέτει ως μοναδική ορθογράφηση την ανεξιθρησκεία. Στη δεύτερη έκδοση του Χρηστικού Λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία προγραμματίζεται για το 2022, δεν θα αναγράφεται πια «εσφαλμένο», αλλά συχνότερο ανεξιθρησκεία.”
Κάπου μπερδεύτηκα στα περί ανεξιθρησκίας/ανεξιθρησκείας λεγόμενα ως προς τον πρώτο επινοητή της λέξης Βούλγαρη. Όπως βλέπω στην έκδοση του 1768, δεν δημιούργησε αυτός τον τύπο «ανεξιθρησκία», αλλά τον τύπο «ανεξιθρησκεία». Επίσης δεν μετέφρασε το γαλλικό κλπ κλπ αλλά μετέφρασε έτσι το λατινικό «tolerantia», καθώς ο ίδιος ο Βούλγαρης γράφει.
Στη συνέχεια, δεν αντιλαμβάνομαι τα αναφερόμενα περί του κανόνα ως προς το πορεία/αεροπορία κλπ, ότι δηλ. ο κανόνας δεν ισχύει για το «ανεξιθρησκία» αφού κλπ κλπ. Εφόσον «αεροπορία» εκ του «αεροπόρος», έτσι δεν είναι και «ανεξιθρησκία» εκ του «ανεξίθρησκος»;
www.patrinorama.com.gr
