Σαν το ζιγγίβερι έχουμε;

[dharvatis]

Αναρωτιόμουν νωρίτερα πώς κλίνεται το «ζιγγίβερι» και έψαξα να βρω άλλο ουδέτερο προπαροξύτονο σε -ι, αλλά δεν βρήκα κανένα. Καταλήγω στη γενική «του ζιγγιβεριού», παρόλο που ο τόνος κατρακυλάει τρεις συλλαβές - αλλά μπορείτε να σκεφτείτε άλλο τέτοιο ουσιαστικό;

 

[drsiebenmal]

Το Ζούμπερι, αλλά μάλλον μένει άκλιτο.

 

[nickel]

μπορείτε να σκεφτείτε άλλο τέτοιο ουσιαστικό;

Εγώ ξέρω η ζιγγίβερη, της ζιγγίβερης και το ζιγγίβερι, του ζιγγιβεριού — και κάποιοι δεν το κλίνουν, όπως δεν κλίνουν το μοντγκόμερι ή το σέλερι. Αλλά η αναζήτηση κλινόμενου προπαροξύτονου ουδέτερου σε -ι έχει ενδιαφέρον. (Το ζιγγίβερι πάντως ξεκίνησε από θηλυκό.)

 

[Earion]

Του ζιγγιβερίου
Όπως το Αλγέρι και το Αλιβέρι.

 

[nickel]

Αυτό προϋποθέτει εξομάλυνση του ουδέτερου, το ζιγγιβέρι. Με λόγια κλίση.

 

[daeman]

Αλλά η αναζήτηση κλινόμενου προπαροξύτονου ουδέτερου σε -ι έχει ενδιαφέρον.

Μόνο το σάμαλι σκέφτηκα, αλλά γενική του δεν βρήκα.*
Το ΛΚΝ γράφει ότι έχει μόνο ονομαστική και αιτιατική. Ούτε στα κλιτικά του παραδείγματα έχει προπαροξύτονο ουδέτερο ουσιαστικό σε -ι.


* ψέματα· βρήκα δυοτρείς, τη μία σε άρθρο γνωστού γλωσσολόγου, του Φοίβου Παναγιωτίδη, και αυτή μου φαίνεται η φυσιολογική:
Με άλλα λόγια, η συνυποδήλωση της λέξης «ραβανί» για εμένα είναι πολύ φτωχότερη από ό,τι για εκείνα, όμως μπορώ εύκολα να συλλάβω την έννοια του σαμαλιού ή του ραβανιού (ή την έννοια «σάμαλι» ή «ραβανί»), ακόμα κι αν δεν ξέρω τον όρο.

 

[daeman]

Του ζιγγιβερίου
Όπως το Αλγέρι και το Αλιβέρι.

Αυτά νομίζω πως προέρχονται από ακόμη πιο λόγια κατάληξη, από το Αλγέριον και το Αλιβέριον, που ήταν προπαροξύτονα.
Αλλά *ζιγγιβέριον; Είναι σαν *χουνέριον.

 

[dharvatis]

σάμαλι! Μπράβο! Ευχαριστώ, δαεμάνε
Επιβεβαιώνεται λοιπόν το «ζιγγιβεριού», κι ευχαριστώ και πάλι

 

[anepipsogos]

Το ζιγγίβερι/του ζιγγιβέρεως

https://books.google.gr/books?id=gb...hUKEwjFzbSRwZLvAhXZisMKHe-vBTkQ6AEwAHoECAAQAg


και στον Σκαρλάτο («πιπερόρριζα»)

https://books.google.gr/books?id=jI...ECAkQAg#v=onepage&q="ζιγγίβερι, -εως"&f=false

 

[Dr Moshe]

Ευχαριστούμε, αγαπητέ, για την ενδιαφέρουσα ερώτηση.

Δεν είναι πολλά τα ουδέτερα αυτού του τύπου, αλλά υπάρχουν. Θα μπορούσαμε να τα διακρίνουμε σε λόγια κληρονομημένα, τα οποία κλίνονται με βάση το αρχαίο πρότυπο (π.χ. υδρόμελι, -μέλιτος - κιννάβαρι, -βάρεως), και σε νεότερα δημώδη, τα οποία έχουν γενική σε -ιού, όχι συχνή αλλά ομαλή (όπως σωστά παρατηρήθηκε, εδώ ανήκουν λέξεις όπως σάμαλι, σέλερι, φίλντισι κ.ά., με γενική σε -ιού).

Ευχαριστώ.

 

[nickel]

Πίσω από το αγγλικό ginger βρίσκεται το λατινικό gingiber < zingiber από το ελληνιστικό το ζιγγίβερι. Στον Γαληνό βρίσκουμε τους τύπους το ζιγγίβερι – του ζιγγιβέρεως (δίπλα π.χ. στο πέπερι – του πεπέρεως). Σε νεότερους χρόνους (από το ζιγγιβέρεως, από τον Διοσκουρίδη;) έχουμε το θηλυκό η ζιγγίβερις – της ζιγγιβέρεως, που στη δημοτική έγινε η ζιγγίβερη – της ζιγγίβερης. Το σημερινό ουδέτερο ζιγγίβερι δεν μπορούμε να το κλίνουμε όπως ο Γαληνός. Θα γίνει ζιγγιβεριού, διότι φαντάζει σαν λαϊκός τύπος, και θα το κλίνουμε σαν το παρτέρι.

Τώρα βλέπω και το κείμενο του Dr Moshe. Συμφωνούμε, ελπίζω.