Σαν και σα

[Giannis84]

Καλησπέρα σας!

Η καινούργια γραμματική γράφει ότι στη λέξη "σαν" φυλάγεται πάντα το τελικό ν, ανεξάρτητα από ποιο γράμμα ξεκινάει η επόμενη λέξη.

Έχω διαβάσει, όμως, ότι στις περιπτώσεις που το "σα(ν)" είναι χρονικός προσδιορισμός, τότε πρέπει να γράφεται ως "σα". Π.χ. "Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη" (Καβάφης)
Σα γελάς, τρίζουν τα τζάμια.

Γνωρίζει κάποιος να μου απαντήσει;

Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων.

 

[nickel]

Καλωσόρισες, Γιάννη.
Ενδιαφέρον το ερώτημά σου.
Πρώτα απ' όλα, να πω ότι θύμωσα με το Χρηστικό Λεξικό που δεν έχει λήμμα «σα». Δεν λαμβάνει υπόψη τον χρήστη που δεν θα καταλάβει ότι θα πρέπει να πάει στο «σαν» για να διαβάσει «σαν επίρρ. & (προφ.) σα».
Εκεί πάντως, στο λήμμα (2) για τον σύνδεσμο, βλέπουμε και «σαν» και «σα». Σκέψου όμως και το εξής: Θα έλεγες «Σα πας στα ξένα»; Λόγω του «π» δεν είναι προφανές ότι θα πρέπει να πούμε «Σαν πας στα ξένα»; «Σαν ήρθε ο καιρός...» που έχει παράδειγμα και το λεξικό;

https://christikolexiko.academyofathens.gr/index.php/anazitisi?st=%CF%83%CE%B1%CE%BD

 

[Giannis84]

Ευχαριστώ πολύ! Συμφωνώ μαζί σας. Όμως τι γίνεται στην περίπτωση που είναι χρονικός προσδιορισμός και το αρχικό γράμμα της επόμενης λέξης δεν είναι: κ, π, τ κ.λπ.;

 

[cougr]

Έχω διαβάσει, όμως, ότι στις περιπτώσεις που το "σα(ν)" είναι χρονικός προσδιορισμός, τότε πρέπει να γράφεται ως "σα". Π.χ. "Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη" (Καβάφης)...

Απ' όσο γνωρίζω, δεν υφίσταται τέτοιος κανόνας. Στον γραπτό λόγο το «σαν» πάντα κρατάει το τελικό ν, ανεξάρτητα του τι έπεται και ανεξαρτήτως του αν πρόκειται ή όχι για χρονικό προσδιορισμό. Μοναδική εξαίρεση του «σα», είναι η χρήση του - λόγω ποιητικής αδείας - στον ποιητικό λόγο και γενικότερα στη λογοτεχνία.
Επίσης, στην καθημερινότητα, συνηθέστατα λέμε «σα», οπότε δεν επιβάλλεται να γράφουμε «σαν» όταν καταγράφουμε διάλογο.

 

[cougr]

Ευχαριστώ πολύ! Συμφωνώ μαζί σας. Όμως τι γίνεται στην περίπτωση που είναι χρονικός προσδιορισμός και το αρχικό γράμμα της επόμενης λέξης δεν είναι: κ, π, τ κ.λπ.;

Επομένως, (βλ.#4), γράφεται με το τελικό ν, «σαν».