Costas
¥
Ναι. Ακόμα και στο "Βασιλεύ ουράνιε, Παράκλητε...", πάντα Βασιλέφ ουράνιε ακούγεται.
Μάλλον η τάση για προφορά εβ αφορά κυρίως άκλιτα επιρρήματα όπως το ευ, που έχουν την τάση να γίνουν σώμα με την επόμενη λέξη, είτε ενόψει σύνθεσης είτε και μόνο όταν δεν τα τονίζουμε ιδιαίτερα τα ίδια. Αυτό επίσης που λέει ο Hellegennes ισχύει κατά τη γνώμη μου, δηλ. από τη μια η ευφωνία σπρώχνει τα χείλια σου να πουν ασυνείδητα εβ, από την άλλη η μέριμνα για το νόημα, δηλ. να ακουστεί η λέξη ευ=καλώς, σε τραβά προς την προφορά εφ. Άλλωστε σε έναν μη γνώστη πρέπει να του εξηγήσεις ότι μια σύνθετη λέξη με το ευ- έχει σχέση με το καλο-, δεν είναι αυτονόητο (τελείως ανεξάρτητα άραγε από το αν προφέρεται εφ ή έβ, ή μήπως το ευτυχώς είναι κατά τι λιγότερο αδιαφανές από το ευελπιστώ;)
Να και μια λίστα με τις μόνες δημοτικές λέξεις που εντόπισα αναζητώντας ευ% στο ΛΚΝ:
ευαγγέλιο -> βαγγέλιο
ευγενικός
εύκολος [αντίθ. δύσκολος]
ευκολο- (αντικαθιστά πολλά αρχαία ευ-) [αντίθ. δυσκολο-]
ευλαβικός
ευλογάω -> βλογάω
εύμορφος -> έμορφος, όμορφος
ευρίσκω -> βρίσκω
ευχαριστώ -> φχαριστάω/ώ
ευτυχία [αντίθ. δυστυχία]
ευχ(κ)ή
εύχομαι
Από αυτά, τα μόνα δημοτικά ζευγάρια αντιθέτων είναι τα εύκολος-δύσκολος και τα ευτυχία-δυστυχία. Και τα δύο έχουν προφορά εφ. Δεν ξέρω όμως αν από αυτό μπορεί να συναχθεί ότι το εφ είναι κάπως λιγότερο ασαφές νοηματικά στον μη λόγιο από το εβ, αν και αυτή είναι η διαίσθησή μου.
Επίσης, το ευ- έχει αντικατασταθεί σε πλείστες περιπτώσεις από το ευκολο-, το οποίο έτσι "εγενήθη εις κεφαλήν γωνίας". Ωστόσο η ευκοίλια έγινε τσίρλα!...