pidyo
New member
Αφορμή για το παρόν στάθηκε ο τίτλος μιας ακόμη από τις αριστερές κριτικές για την πορεία της διαπραγμάτευσης (Πύρρειαι νίκαι) στην οποία σκόνταψα σε διαδικτυακά περιδιαβάσματα. Κάτι δεν μου πήγαινε στον τίτλο, κι έψαξα τον αρχαίο όρο για να δω μήπως το επίθετο ήταν δικατάληκτο στ' αρχαία. Μόνο τότε συνειδητοποίησα ότι η φράση δεν είναι καθόλου αρχαία, αλλά μεταφραστικό δάνειο από το αγγλικό Pyrrhic victory -σε αντίθεση με τη συνώνυμη Καδμεία νίκη, που μαρτυρείται ως τέτοια στην αρχαία γραμματεία (Παυσανίας 9.9.3).
Δεν ξέρω πότε χρονολογείται η ληξιαρχική πράξη γέννησης της φράσης στα ελληνικά (κι ευελπιστώ στη συλλογική σοφία). Το ΛΚΝ και το ΛΝΕΓ λημματογραφούν Πύρρειος και μόνο το πρώτο θεωρεί ισοδύναμο τύπο το Πύρρεια. Στα γκουγκλοβιβλία δεν βρίσκω παλαιότερη αναφορά από ένα »πύρρεια» του Τριανταφυλλίδη το 1938 («Ο αρχαϊσμός νικά μια τελευταία πύρρεια νίκη»). Σε κάθε περίπτωση, μου φαίνεται τελείως άστοχο να γράφουμε σήμερα «πύρρειαι νίκαι», λες και παραπέμπουμε με ακρίβεια σε μια αρχαία φράση. Πύρρειες νίκες, σύντροφε, πύρρειες. Ή έστω πανωλεθρίαμβος.
Δεν ξέρω πότε χρονολογείται η ληξιαρχική πράξη γέννησης της φράσης στα ελληνικά (κι ευελπιστώ στη συλλογική σοφία). Το ΛΚΝ και το ΛΝΕΓ λημματογραφούν Πύρρειος και μόνο το πρώτο θεωρεί ισοδύναμο τύπο το Πύρρεια. Στα γκουγκλοβιβλία δεν βρίσκω παλαιότερη αναφορά από ένα »πύρρεια» του Τριανταφυλλίδη το 1938 («Ο αρχαϊσμός νικά μια τελευταία πύρρεια νίκη»). Σε κάθε περίπτωση, μου φαίνεται τελείως άστοχο να γράφουμε σήμερα «πύρρειαι νίκαι», λες και παραπέμπουμε με ακρίβεια σε μια αρχαία φράση. Πύρρειες νίκες, σύντροφε, πύρρειες. Ή έστω πανωλεθρίαμβος.
