Πλάτωνας ή Πλάτων;

[nickel]

Αν μου επιτρέπετε, η γλώσσα τραμπαλίζει γιατί την τραμπαλίζουμε εμείς.

Καμιά γλώσσα δεν τραμπαλίζει μόνη της. Για την ακρίβεια, καμία γλώσσα δεν υπάρχει αν δεν υπάρχουμε «εμείς».

ενώ έχω ακούσει πολλούς να λένε μέλλων, δεν έχω ακούσει ακόμα κάποιον να τολμήσει να πει ενεστώς

Αυτό ακριβώς είναι το τραμπάλισμα. Ήταν δυνατό να γυρίσουμε το διακόπτη με τον νόμο του 1976 και να τα πούμε όλα με απόλυτη συνέπεια προς τα πρότυπα της δημοτικής; Αλλά να που θα έχουμε και «τετριμμένες απόψεις» και «τριμμένα πανταλόνια». Και «η Ποιητική του Αριστοτέλη» και «η πλατεία Αριστοτέλους».

Τόσα χρόνια έχουν περάσει από την καθιέρωσή της κι ακόμη η δημοτική δεν έχει αποκτήσει το δικαίωμα να εκφράζεται ελεύθερα χωρίς δισταγμούς και περιστροφές. Αυτά τα κολλήματα δεν νομίζω να τα έχουν άλλες γλώσσες.

Όσο υπάρχουν τα παραπάνω αναπόφευκτα τραμπαλίσματα (γιατί άντε να μου πεις «τέλεια και παύλα»), θα έχουμε και την κακή χρήση των απολιθωμάτων και τους σχιζολέκτες που θα γράφουν «*εξ απίνης» και τους αμήχανους τύπους ουσιαστικών και ρημάτων. Αλλά αυτό μόνο οι νεκρές γλώσσες δεν το έχουν. Δεν έχουμε το προνόμιο των «κολλημάτων».

 

[Hellegennes]

Δεν διαφωνώ σε κάτι, ουσιαστικά. Αλλά να διευκρινίσω ότι μιλάω για το συγκεκριμένο κόλλημα και όχι γενικά για παραδοξιές της γλώσσας, διγλωσσίες και τα ρέστα. Τα αγγλικά, για παράδειγμα, δεν έχουν κανένα φόβο ή πάθος να προφέρουν και να γράψουν τα αρχαία ονόματα με τον σύγχρονο τρόπο (εννοώ της δικής τους γλώσσας).

Μια ακόμη παρατήρηση, για τον τραμπαλισμό. Υπάρχουν πράγματα που κάποιες γλώσσες τα επιτρέπουν ή όχι, ανάλογα με το πώς δομήθηκαν. Σαφώς εμείς είμαστε αυτοί που τις δόμησαν, αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση, εκλαμβάνομαι το τραμπάλισμα ως ένα τεχνητό κόμπιασμα και όχι έναν λογικό περιορισμό της γλώσσας, βάσει δομής/μορφολογίας.

 

[Tsialas]

Δεν διαφωνώ σε κάτι, ουσιαστικά. Αλλά να διευκρινίσω ότι μιλάω για το συγκεκριμένο κόλλημα και όχι γενικά για παραδοξιές της γλώσσας, διγλωσσίες και τα ρέστα. Τα αγγλικά, για παράδειγμα, δεν έχουν κανένα φόβο ή πάθος να προφέρουν και να γράψουν τα αρχαία ονόματα με τον σύγχρονο τρόπο (εννοώ της δικής τους γλώσσας).

Μια ακόμη παρατήρηση, για τον τραμπαλισμό. Υπάρχουν πράγματα που κάποιες γλώσσες τα επιτρέπουν ή όχι, ανάλογα με το πώς δομήθηκαν. Σαφώς εμείς είμαστε αυτοί που τις δόμησαν, αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση, εκλαμβάνομαι το τραμπάλισμα ως ένα τεχνητό κόμπιασμα και όχι έναν λογικό περιορισμό της γλώσσας, βάσει δομής/μορφολογίας.

Επειδή δεν είμαι εκατό τοις εκατό σίγουρος αν κατάλαβα τη σκέψη σου, θα ήθελα να σε ρωτήσω το εξής: Θα έγραφες ποτέ "Ο Βασίλης ο Μεγάλος" αντί για "Ο Βασίλειος ο Μέγας";

 

[Hellegennes]

Όχι, θα έλεγα όμως χωρίς πρόβλημα ο μεγάλος Βασίλειος. Αν δεν πω Βασίλειος, στην συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχει κίνδυνος να μην γίνει αντιληπτό σε ποιον αναφέρομαι, μιας και είναι συγκεκριμένο το πρόσωπο ενώ ο μεγάλος Βασίλης μπορεί απλώς να είναι Βασίλης ο πρεσβύτερος ή απλώς ευφημισμός. Όπως όμως θα διαπίστωνες και μόνος σου, ο κόσμος δεν έχει πρόβλημα να πει άγιος Βασίλης.

 

[Palavra]

Νομίζω ότι η περίπτωση του Μέγα Βασιλείου αφορά ήδη καθιερωμένη ονομασία, όπως π.χ. Κυανή Ακτή, Ερυθρός Σταυρός, μελανοχιτώνες, Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος, Απόστολος Ιωάννης, κ.ο.κ., επομένως νομίζω ότι εκεί δεν υπάρχει και μεγάλο δίλημμα. Κτγμ, το δίλημμα εμφανίζεται κυρίως όταν επικρατεί η διπλή χρήση (Πλάτων/Πλάτωνας).

 

[nickel]

Όχι, θα έλεγα όμως χωρίς πρόβλημα ο μεγάλος Βασίλειος.

Καλημέρα. Το θέμα δεν είναι όμως μόνο τι θα έλεγες εσύ χωρίς πρόβλημα, αλλά πώς θα διαβάσουν οι πολλοί αυτά που θα γράψεις ή κατά πόσο θα επέμβει ένας επιμελητής που θα παίζει το ρόλο του φίλτρου. Αν υπάρχει αυτό το φίλτρο, αντιλαμβάνεσαι ότι ο «μεγάλος Βασίλειος» δεν θα περάσει.

 

[drsiebenmal]

Ούτε ο μεγάλος Αλέξαντρος...

 

[Hellegennes]

Καλημέρα. Το θέμα δεν είναι όμως μόνο τι θα έλεγες εσύ χωρίς πρόβλημα, αλλά πώς θα διαβάσουν οι πολλοί αυτά που θα γράψεις ή κατά πόσο θα επέμβει ένας επιμελητής που θα παίζει το ρόλο του φίλτρου. Αν υπάρχει αυτό το φίλτρο, αντιλαμβάνεσαι ότι ο «μεγάλος Βασίλειος» δεν θα περάσει.

Ναι, το αντιλαμβάνομαι αυτό. Μη όντας του κλάδου, όμως, αναφέρομαι στο τι λέω εγώ, προσωπικά, σαν κοινός ομιλητής και -θέλω να πιστεύω- καλός χρήστης της γλώσσας.

Dr, το ταύ του Αλέξαντρου δεν μ' αρέσει γιατί βρίσκω ότι είναι πιο δυσκολοπρόφερτο από το δέλτα. Όμως ανέκαθεν μού φαινόταν φυσιολογικός ο Μεγάλος Αλέξανδρος.