Παραδείγματα με το "όπως": συμφωνούν σε πτώση;

[Teo]

Όταν παραθέτω παραδείγματα με το αναφορικό "όπως", τα ουσιαστικά που ακολουθούν πρέπει να συμφωνούν σε πτώση με αυτό που προσδιορίζουν;

Πχ
α) Από την πρώιμη παιδική ηλικία, το αρσενικό ταυτίζεται με «αρρενωπά» χαρακτηριστικά, όπως η δύναμη, η αυτοπεποίθηση, η αποφασιστικότητα και η καλή φυσική κατάσταση.
ή
β) Από την πρώιμη παιδική ηλικία, το αρσενικό ταυτίζεται με «αρρενωπά» χαρακτηριστικά, όπως τη δύναμη, την αυτοπεποίθηση, την αποφασιστικότητα και την καλή φυσική κατάσταση.​

Στο α) υπονοείται το "είναι" (...ταυτίζεται με «αρρενωπά» χαρακτηριστικά, όπως είναι η δύναμη, η αυτοπεποίθηση...)
Στο β) τα ουσιαστικά μπαίνουν σε αιτιατική σαν να ήταν κι αυτά αντικέιμενα του "ταυτίζεται".

Άλλα παραδείγματα:

α) Σταδιακά η αγορά υπερέβη την περιορισμένη σφαίρα της, όπως η οικοτεχνία και αργότερα το εργοστάσιο, και παρείσφρησε στην ίδια την οικιακή ζωή, όπως η οικογένεια και η γειτονιά.
ή
β) Σταδιακά η αγορά υπερέβη την περιορισμένη σφαίρα της, όπως την οικοτεχνία και αργότερα το εργοστάσιο, και παρείσφρησε στην ίδια την οικιακή ζωή, όπως την οικογένεια και τη γειτονιά.

α) Ιδιαίτερο βάρος έχουν τα ερωτήματα που αφορούν την επιρροή βιολογικών δεδομένων όπως το φύλο, η ηλικία και η γενεαλογία στις κοινωνικές σχέσεις.
ή
β) Ιδιαίτερο βάρος έχουν τα ερωτήματα που αφορούν την επιρροή βιολογικών δεδομένων, όπως του φύλου, της ηλικίας και της γενεαλογίας, στις κοινωνικές σχέσεις.​

 

[nickel]

Όπως τα λες.

Αυτό που με στεναχωρεί είναι που δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα αν προτιμώ έναν από τους δύο τρόπους. Ίσως τον δεύτερο, τον ομοιόπτωτο, σαν να ήταν π.χ. το όπως, για να είναι σαφέστερο το στοιχείο για το οποίο απαριθμώ τα παραδείγματα.

 

[Themis†]

Συμφωνούμε λοιπόν ότι είναι και τα δύο αποδεκτά. Ως προς την προσωπική προτίμηση, το ζήτημα μού προκύπτει κάπως πιο περίπλοκο. Όταν είναι πολλά τα ουσιαστικά που ακολουθούν και το ομοιόπτωτο θα μας έδινε γενική ή αιτιατική, τείνω να προτιμώ το ετερόπτωτο με ονομαστική, που μου φαίνεται πιο εύπεπτο. Συχνά όμως κάνω δύο ζαβολιές: παρεμβάλλω απερίφραστα το υπονοούμενο "είναι", ή βάζω τα προσδιοριστικά μέσα σε παύλες ή παρενθέσεις.

Ας προσθέσω πάντως ότι στο πρώτο παράδειγμα του Teo δεν μου καλοταιριάζουν οι αιτιατικές: το αρσενικό ταυτίζεται με «αρρενωπά» χαρακτηριστικά, όπως τη δύναμη, την αυτοπεποίθηση, την αποφασιστικότητα και την καλή φυσική κατάσταση. Είναι σαν να λέμε ότι ταυτίζεται είτε με τη δύναμη είτε με την αυτοπεποίθηση κτλ., ενώ είναι φυσικότερο να αφήσουμε ανοιχτό το ζήτημα του συνδυασμού και της δοσολογίας αυτών των χαρακτηριστικών. Το ετερόπτωτο εισάγει μια εξυπηρετική απόσταση: ταυτίζεται με «αρρενωπά» χαρακτηριστικά, που τέτοια ως γνωστόν είναι το τάδε και το τάδε... Αν τυχόν θέλαμε να εννοήσουμε τα προσδιοριστικά σαν απευθείας συνδεόμενα με το "ταυτίζομαι", χωρίς τη μεσολάβηση της επεξήγησης για τα αρρενωπά χαρακτηριστικά, θα ήταν προτιμότερο να επαναλάβουμε θαρρετά το "με".

'Ολα βέβαια κρίνονται από τη σαφήνεια και τη ροή του λόγου. Λεπτές αποχρώσεις και Trust the Force, Luke.

 

[sarant]

Ο Θέμης το είπε πιο καλά, αλλά να πω ότι ακολουθώ κι εγώ τη δική του προσέγγιση.

 

[nickel]

Όταν είναι πολλά τα ουσιαστικά που ακολουθούν και το ομοιόπτωτο θα μας έδινε γενική ή αιτιατική, τείνω να προτιμώ το ετερόπτωτο με ονομαστική, που μου φαίνεται πιο εύπεπτο.

Καλημέρες. Ναι, τις πολλές γενικές ιδιαίτερα τις αποφεύγουμε, αν και καμιά φορά δεν είναι εύκολο. Π.χ. Μου αρέσουν τα μεγάλα ποδήλατα όπως του Γιώργου, του Αντώνη ή του Πέτρου.

 

[Themis†]

Η γενική κτητική είναι ιδιαίτερη περίπτωση. Όπως λέει και το όνομά της, είναι πάντα γενική ασχέτως σύνταξης. Οι περιπτώσεις με τη γενική κτητική δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση, π.χ. Αγόρασα μηχανάκι όπως ο Αντώνης (=όπως έκανε και ο Αντώνης), Αγόρασα μηχανάκι όπως του Αντώνη (=ίδιο ή παρόμοιο με το μηχανάκι του Αντώνη). Εμάς μας απασχολούν οι περιπτώσεις όπου είναι αποδεκτές δύο εκδοχές και προσπαθούμε να εντοπίσουμε λεπτές αποχρώσεις και προσωπικές προτιμήσεις.

Χρήσιμο πάντως είναι να αναφερθούν και περιπτώσεις σημασιολογικού μπερδέματος, που θέτουν ένα όριο στην ελεύθερη προσωπική προτίμηση. Για παράδειγμα, Πίνω κρασί με τα φιλαράκια μου, όπως ο Αντώνης και ο Γιώργος. Εδώ θα καταλάβουμε αυθόρμητα ότι ο Αντώνης και ο Γιώργος είναι από τα πρώτα φιλαράκια μου. Όμως υπάρχει η συντακτική δυνατότητα να κατάλαβουμε: όπως κάνουν ο Αντώνης και ο Γιώργος, που κι αυτοί πίνουν κρασί με τα φιλαράκια τους και όχι μοναχικές ξεροσφυριές. Σ' αυτό το θέμα είμαι λίγο δογματικός. Επειδή η συντακτική αμφισημία είναι μήτηρ της σημασιολογικής παρερμηνείας, την αποφεύγω για λόγους αρχής, ακόμα κι όταν δεν φαίνεται πιθανή η παρανόηση. Θα προτιμούσα δηλαδή να βάλω: ...όπως με τον Αντώνη και τον Γιώργο, ή ...όπως είναι ο Αντώνης και ο Γιώργος.

 

[drsiebenmal]

Επειδή μάλλον δύσκολα θα έλεγα κάτι διαφορετικό από το Πίνω κρασί με τα φιλαράκια μου, τον Αντώνη και τον Γιώργο, η χρήση του όπως στο συγκεκριμένο παράδειγμα θα με μπέρδευε πολύ και θα με οδηγούσε στο δεύτερο ερμηνευτικό ενδεχόμενο, ότι δηλαδή το ίδιο κάνουν και ο Αντώνης και ο Γιώργος και τα πίνουν με τα δικά τους φιλαράκια. Το όπως με τον Αντώνη και τον Γιώργο ξεκαθαρίζει την κατάσταση, αλλά έχει δυο λέξεις περιττές. :)

 

[nickel]

Αν σημαίνει «Με φιλαράκια σαν τον Αντώνη και το Γιώργο πίνω κρασί», θα το έλεγα έτσι. Θέλω να πω ότι δεν έχω πιάσει τις ειδικές περιστάσεις που περιβάλλουν την πρόταση. Αλλά η ζέστη είναι τόση που δεν αποκλείεται να έχει κλουβιάνει και λίγο το παντέρμο.

 

[drsiebenmal]

Σωστός Νικέλιος.

Αν π.χ. έχει προηγηθεί ερώτηση: «Τι κάνεις φέτος όταν, μια στο τόσο, βάλει γκολ ο Ολυμπιακός;» τότε η απάντηση του Θέμη είναι μια χαρά: «Πίνω κρασί με τα φιλαράκια μου, όπως ο Αντώνης και ο Γιώργος.»

Αν η ερώτηση είναι: «Τι κάνεις βρε άχρηστε από το πρωί αντί να μεταφράζεις;», τότε νομίζω ότι ταιριάζει καλύτερα η δική μου απάντηση « Πίνω κρασί με τα φιλαράκια μου, τον Αντώνη και τον Γιώργο.»

Και τώρα με συγχωρείτε, αλλά με περιμένουν τα φιλαράκια...

 

[Themis†]

Σωστά τα όσα λέτε, αλλά μην ξεχνάτε ότι εδώ ασχολούμαστε αποκλειστικά και μόνο με την περίπτωση όπου υπάρχει και το "όπως".