Έχουμε ξαναπεί ότι τα άρθρα του στο Protagon.gr χρειάζονται, να το πω ευγενικά, ένα δεύτερο ζευγάρι μάτια. Σήμερα, ο Στ. Θεοδωράκης γράφει ολοφάνερα και με έντονη συναισθηματική φόρτιση. Αλλιώς δεν εξηγείται εκείνο το μαργαριτάρι στην ακροτελεύτια παράγραφό του:
Το πρώτο λάθος, το πιο απίστευτο, το και γλωσσικά ακόμη παράλογο είναι η χρήση του «αποσπάσματος 53» του Ηράκλειτου (από τον Ιππόλυτο) σε σύνδεση με μητέρα: Πόλεμος πάντων πατήρ εστί, πάντων δε βασιλεύς, και τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε τους δε ελευθέρους είναι το απόσπασμα που έχει κακοποιηθεί και διαστρεβλωθεί ώστε (και εδώ μπαίνουμε σε πιο βαθιά νερά) να παρουσιάζει τον αρχαίο φιλόσοφο σχεδόν σαν πρόμαχο και οπαδό και διαφημιστή του πολέμου. Φυσικά, εδώ δεν είναι μόνος του (προσθήκη: ο Στ.Θ)• η συντριπτική πλειοψηφία όσων χρησιμοποιούν αποσπασματικά το απόφθεγμα, μοιάζει να θεωρούν τον πόλεμο κάτι σαν αναπόφευκτη και ευεργετική δημιουργική δύναμη της φύσης, όπως π.χ. ο τιτλατζής σε αυτό το (όχι φρέσκο, πάντως) άρθρο της Καθημερινής.
Σύμφωνα με μια ερμηνεία που βασίζεται στον Ησύχιο, ο πόλεμος του Ηράκλειτου είναι ο τα πάντα διοικών λόγος. Στο ρητό του, ο Ηράκλειτος παρουσιάζει αυτόν τον πόλεμο ως λυδία λίθο των πάντων, και ειδικότερα για τον άνθρωπο και τη συμπεριφορά του και τα πάθη του• ο πόλεμος άλλους αναδεικνύει και τους ανυψώνει σαν θεούς και άλλους τους ξεγυμνώνει και τους δείχνει όπως είναι, απλούς και φθαρτούς ανθρώπους, άλλων το ριζικό το καταστρέφει και άλλων το βελτιώνει.
Και για να μην ξεχνιόμαστε, αφού είμαστε πρώτα πρώτα μεταφραστικό φόρουμ (πηγή, αντίστοιχες βίκες):
Πρέπει πάντως να παραδεχτώ, ότι και η αγγλική, και η γερμανική μετάφραση (τα γαλλικά μου δεν αρκούν για τις λεπτές αποχρώσεις) μοιάζει επίσης να αποδίδουν τη λογική του πολέμου-δημιουργού και όχι του πολέμου-αξιολογητή που περιέγραψα πιο πάνω.
Αυτά και ευχαριστώ όλους τους σχολιαστές του κειμένου μου που υπογράφουν με το όνομα τους, για την συμμετοχή τους στο διάλογο. Γιατί έχει δίκιο ο κ.Λούλης που σημειώνει ότι «η εποχή θυμίζει κάτι από την περίοδο της «τρομοκρατίας», ύστερα από τη γαλλική επανάσταση, στο πιο πολιτισμένο βέβαια». Μόνο που αγαπητέ Χρήστο σε αυτή την περίοδο της «τρομοκρατίας» μας βυθίζουν οι αφοριστικές απόψεις όλων όσων πιστεύουν ότι «μήτηρ πάντων πόλεμος» και όχι βέβαια το ανοιχτό πνεύμα διαλόγου που υπερασπίζεται το protagon.gr.
Το πρώτο λάθος, το πιο απίστευτο, το και γλωσσικά ακόμη παράλογο είναι η χρήση του «αποσπάσματος 53» του Ηράκλειτου (από τον Ιππόλυτο) σε σύνδεση με μητέρα: Πόλεμος πάντων πατήρ εστί, πάντων δε βασιλεύς, και τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε τους δε ελευθέρους είναι το απόσπασμα που έχει κακοποιηθεί και διαστρεβλωθεί ώστε (και εδώ μπαίνουμε σε πιο βαθιά νερά) να παρουσιάζει τον αρχαίο φιλόσοφο σχεδόν σαν πρόμαχο και οπαδό και διαφημιστή του πολέμου. Φυσικά, εδώ δεν είναι μόνος του (προσθήκη: ο Στ.Θ)• η συντριπτική πλειοψηφία όσων χρησιμοποιούν αποσπασματικά το απόφθεγμα, μοιάζει να θεωρούν τον πόλεμο κάτι σαν αναπόφευκτη και ευεργετική δημιουργική δύναμη της φύσης, όπως π.χ. ο τιτλατζής σε αυτό το (όχι φρέσκο, πάντως) άρθρο της Καθημερινής.
Σύμφωνα με μια ερμηνεία που βασίζεται στον Ησύχιο, ο πόλεμος του Ηράκλειτου είναι ο τα πάντα διοικών λόγος. Στο ρητό του, ο Ηράκλειτος παρουσιάζει αυτόν τον πόλεμο ως λυδία λίθο των πάντων, και ειδικότερα για τον άνθρωπο και τη συμπεριφορά του και τα πάθη του• ο πόλεμος άλλους αναδεικνύει και τους ανυψώνει σαν θεούς και άλλους τους ξεγυμνώνει και τους δείχνει όπως είναι, απλούς και φθαρτούς ανθρώπους, άλλων το ριζικό το καταστρέφει και άλλων το βελτιώνει.
Και για να μην ξεχνιόμαστε, αφού είμαστε πρώτα πρώτα μεταφραστικό φόρουμ (πηγή, αντίστοιχες βίκες):
[ΕΝ]: War is the father of all and the king of all; and some he has made gods and some men, some bond and some free.
[FR]: La guerre est père de tout, roi de tout, a désigné ceux-ci comme dieux, ceux-là comme hommes, ceux-ci comme esclaves, ceux-la comme libres.
[DE]: Krieg ist aller Dinge Vater, aller Dinge König. Die einen macht er zu Göttern, die anderen zu Menschen, die einen zu Sklaven, die anderen zu Freien.
[FR]: La guerre est père de tout, roi de tout, a désigné ceux-ci comme dieux, ceux-là comme hommes, ceux-ci comme esclaves, ceux-la comme libres.
[DE]: Krieg ist aller Dinge Vater, aller Dinge König. Die einen macht er zu Göttern, die anderen zu Menschen, die einen zu Sklaven, die anderen zu Freien.
Πρέπει πάντως να παραδεχτώ, ότι και η αγγλική, και η γερμανική μετάφραση (τα γαλλικά μου δεν αρκούν για τις λεπτές αποχρώσεις) μοιάζει επίσης να αποδίδουν τη λογική του πολέμου-δημιουργού και όχι του πολέμου-αξιολογητή που περιέγραψα πιο πάνω.
