Ο κάτοικος της Γενεύης: Γενεβιώτης (σημ.), Γενευαίος (παλ.)

[Earion]

Και επί τη ευκαιρία:

Πώς λέγεται στα ελληνικά ο κάτοικος της Γενεύης;
Όχι βέβαια Γενοβέζος, αυτός είναι ο κάτοικος της ιταλικής Γένοβας ή Γένουας (ή Γενουάτης).

Για τον κάτοικο της Γενεύης, αν πάρουμε το λατινικό της όνομα Γεναύα, ίσως *Γεναύιος ή *Γεναυιανός --και τελικά, *Γενεύιος ή *Γενευός, *Γενευιανός, *Γενευιώτης κττ.

Ας πούμε τώρα και για τον κάτοικο της Γενεύης. Σωστή η σκέψη σου να ανατρέξουμε στα λατινικά. Geneva, ή ορθότερον Genava το όνομα της πόλης, λέει το λατινικό λεξικό του Κουμανούδη, ής οι κάτοικοι Genavenses ή Genevenses. Στα ελληνικά αυτό θα έδινε *Γενευαίος, παλιομοδίτικα, ή *Γενευιανός, πιο σύγχρονα. Να σταθώ σε μια λεπτομέρεια: θα το ήθελα με βήτα, *Γενεβιανός. (Όπως πολύ σωστά διορθώθηκαν η Σκανδιναβία, η Γιουγκοσλαβία και ο Γουστάβος από τα παλαιότερα σε --αυ-- και μας έμεινε μόνο η Βαυαρία με ύψιλον, και άμποτε να συμμορφωθεί κι αυτή).

Βάζω στο Γκούγκλη Genavenses και μου φέρνει ένα αποτέλεσμα που μου ανοίγει νέους κόσμους! Βιβλίο με διαλόγους για να μαθαίνεις λατινικά! Latin for the new millennium!
Ο σύνδεσμος σε στέλνει στα Γκουγκοβιβλία και σε βγάζει σε μια σελίδα (Getting dressed for a party), όπου τρεις κοπέλες συζητούν τι θα φορέσουν στο πάρτι. Απίθανος διάλογος.

Quid tu gestabis, Maria? Τι θα φορέσεις Μαρία;
Ego bracas Genavenses velim gestare. Εγώ θέλω να φορέσω βράκες Genavenses.
Στο Genavenses είναι το λάθος: οι βράκες δεν είναι από τη Γενεύη, είναι από τη Γένοβα· Genoenses είναι το σωστό. Βράκες, δηλαδή παντελόνια από τη Γένοβα, γενουάτικα, ή, όπως το λέγανε στη Γαλλία de Genes, ή όπως κατέληξε η λέξη στα αγγλικά jeans, δηλαδή τζιν. Κι έτσι η κοπελιά θα φορέσει bracas Genoenses και calceamenta athletica δηλαδή παπούτσια σπορτέξ!

Εγώ, τώρα που συνήλθα από τα τζιν, να πω ότι υπήρχε η Γενευική (Genevois), δουκάτο που περιλάμβανε τη Γενεύη. Ναι, μάλλον θα προτιμούσα κι εγώ Γενεβική. Προτιμώ ήδη τη Βαβαρία: έχουμε μπερδευτεί ανάμεσα σε Βαυαρία, Βαυαρούς, βαβαρικός, βαβαροκρατία (το Μείζον, τουλάχιστον). Για τους κατοίκους της ελβετικής πόλης θα προτιμούσα Γενεβίτες. Και τι θα κάνουμε; Γενεβίτες (ας πούμε), γενεβικός, αλλά Γενεύη; Όχι Γενέβη;

Για τη σχέση της Γένοβας με τα τζην (ο όρος παρέπεμπε στα παντελόνια από χοντρό ύφασμα που φορούσαν οι Γενουάτες ναυτικοί), ας προστεθεί ότι γίνεται προφανέστερη αν αναλογισθούμε ότι κατά τον Μεσαίωνα το τοπωνύμιο γραφόταν ως Jenne (έτσι π.χ. στο περίφημο Χρονικό του Ναΐτη της Τύρου - http://www.fordham.edu/halsall/basis/GuillaumeTyr5.html - ο οποίος βέβαια ούτε Ναΐτης ήταν, μια και ήταν απλώς γραμματέας του Μεγάλου Μαγίστρου των Ναϊτών, του Γουλιέλμου του Μπωζαί, ούτε από την Τύρο).

Έχω τη διαβεβαίωση από επίσημη πηγή ότι οι Έλληνες κάτοικοι της Γενεύης χρησιμοποιούν το επίθετο Ζενεβουά (και το θηλυκό Ζενεβουάζ) για να περιγράψουν τον εαυτό τους (προβλέψιμο αυτό) και ότι σπανιότερα καταφεύγουν στο: Γενεβιώτης, Γενεβιώτισσα.

Από την δημοσιευμένη επιστολογραφία του Ιωάννη Καποδίστρια (ο Καποδίστριας έμεινε αρκετόν καιρό στη Γενεύη, 1822-1826).

Η εικών, πιστοτάτη απομίμησις του ευγενούς εκείνου προσώπου, εχαράχθη παρά Μ. Α. Βουβιέρου, Γενευαίου.

Επιστολαί Ι. Α. Καποδίστρια, κυβερνήτου της Ελλάδος, Αθήνησιν: Τύποις Κωνσταντίνου Ράλλη, 1851, τόμ. 1ος, σ. γ΄.

Portrait du président de la Grèce Jean de Capo d'Istria

Amélie Munier-Romilly (1788 - 1875), auteur modèle

Abraham Bouvier (1801 - 1872), graveur

vers 1830

Πηγή: Bibliothèque de Genève

 

[sarant]

Το "γενεβιώτης" γκουγκλίζεται άπαξ, αλλά από αυτήν εδώ την ανάρτηση.
Κι ένα "γενευιώτης":

https://ha.nbg.gr/el/pdf_library/ioannina_stavrou.pdf