Πέρασε μια βδομάδα σκάρτη που αναρωτιόμουν, (με αφορμή τον πανωλεθρίαμβο) πότε περνάει μια λεξιπλασία στα λεξικά.
Σήμερα έχω μια παρεμφερή απορία: Πόσο γρήγορα περνάει μια λεξιπλασία στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και, πόσο γρήγορα περνάει από εκεί στην καθημερινότητα;
Αν αναζητήσετε σήμερα στο Διαδίκτυο τη λέξη «ακανθόσπαρτος» θα βρείτε 5000+ ευρήματα. Εικόνα μιας σχετικά σπάνιας, αλλά γνωστής λέξης. Ισχύει άραγε αυτό;
Ο αριθμός μοιάζει πραγματικά να αντιστοιχεί σε μια σχετικά σπάνια αλλά όχι άγνωστη λέξη, που σημαίνει το αντίθετο μιας παλαιικής, γνωστής και καθιερωμένης λέξης, του ανθόσπαρτου. Σίγουρα, σε μια παλιά γλώσσα όπως η δική μας, θα υπήρχε από καιρό και η αντίθετή της, σωστά;
Καθόλου σίγουρα. Όπως θα δείτε πατώντας στον πιο πάνω σύνδεσμο προς το ΛΚΝ, η λέξη ανθόσπαρτος είναι μεταφραστικό δάνειο από τα γαλλικά, άρα δεν έχει και τοσό μακρύ (αν και λουλουδιασμένο) βίο στα ελληνικά. Και η αντίθετή της, καθόλου καινούργια δεν (φαίνεται να) είναι. Αν ψάξετε τα γκουγκλοευρήματα μέχρι πριν ένα μήνα ή έναν χρόνο, θα διαπιστώσετε ότι είναι ελάχιστα.
Ένα, το προσώρας παλιότερο που βρήκα, προέρχεται από το 2006, από ιστότοπο με ηθικό-θρησκευτικό περιεχόμενο: Από την ζωήν μη περιμένεις όλο χαρές. Είναι περισσότερον ακανθόσπαρτος, παρά ανθόσπαρτος ο βίος του άνθρωπου.[sic]
Το επόμενο χρονολογικά εύρημα είναι του 2010. Στον ιστότοπο του κυπριακού περιοδικού Άποψη, εμφανίζεται σε συνέντευξη ο τίτλος: Ο ακανθόσπαρτος δρόμος της δικαίωσης των συγγενών αγνοουμένων.
Στη συνέχεια, ουσιαστικά τίποτε. Δυο τρία νέα ευρήματα, κυρίως από δημοσιεύματα σε γλωσσικά όμορους χώρους: εκκλησιαστικούς, εθνικιστικούς κ.λπ. Και ξαφνικά, από τη μια στιγμή στην άλλη, η έκρηξη. Τι συνέβη; Από πού προήλθαν ξαφνικά τα πέντε χιλιάδες ευρήματα;
Πολύ απλά, από το σημερινό εξώφυλλο της «Ε» και την αναπαραγωγή της είδησης σε χιλιάδες συναθροιστήρια και ιστότοπους.
Δεν είναι πρώτη φορά που οι πρωτοσέλιδοι τίτλοι φέρνουν καινούργιες λέξεις ή φράσεις στη γλώσσα, και πολλές από αυτές καθιερώθηκαν και έμειναν. Θα μείνει άραγε αρκετό χρόνο στη γλώσσα αυτή η λεξιπλασία ώστε να κερδίσει τη λεξικογραφική αναγνώριση και καταξίωση και να περάσει κάποτε και στα λεξικά;
Σήμερα έχω μια παρεμφερή απορία: Πόσο γρήγορα περνάει μια λεξιπλασία στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και, πόσο γρήγορα περνάει από εκεί στην καθημερινότητα;
Αν αναζητήσετε σήμερα στο Διαδίκτυο τη λέξη «ακανθόσπαρτος» θα βρείτε 5000+ ευρήματα. Εικόνα μιας σχετικά σπάνιας, αλλά γνωστής λέξης. Ισχύει άραγε αυτό;
Ο αριθμός μοιάζει πραγματικά να αντιστοιχεί σε μια σχετικά σπάνια αλλά όχι άγνωστη λέξη, που σημαίνει το αντίθετο μιας παλαιικής, γνωστής και καθιερωμένης λέξης, του ανθόσπαρτου. Σίγουρα, σε μια παλιά γλώσσα όπως η δική μας, θα υπήρχε από καιρό και η αντίθετή της, σωστά;
Καθόλου σίγουρα. Όπως θα δείτε πατώντας στον πιο πάνω σύνδεσμο προς το ΛΚΝ, η λέξη ανθόσπαρτος είναι μεταφραστικό δάνειο από τα γαλλικά, άρα δεν έχει και τοσό μακρύ (αν και λουλουδιασμένο) βίο στα ελληνικά. Και η αντίθετή της, καθόλου καινούργια δεν (φαίνεται να) είναι. Αν ψάξετε τα γκουγκλοευρήματα μέχρι πριν ένα μήνα ή έναν χρόνο, θα διαπιστώσετε ότι είναι ελάχιστα.
Ένα, το προσώρας παλιότερο που βρήκα, προέρχεται από το 2006, από ιστότοπο με ηθικό-θρησκευτικό περιεχόμενο: Από την ζωήν μη περιμένεις όλο χαρές. Είναι περισσότερον ακανθόσπαρτος, παρά ανθόσπαρτος ο βίος του άνθρωπου.[sic]
Το επόμενο χρονολογικά εύρημα είναι του 2010. Στον ιστότοπο του κυπριακού περιοδικού Άποψη, εμφανίζεται σε συνέντευξη ο τίτλος: Ο ακανθόσπαρτος δρόμος της δικαίωσης των συγγενών αγνοουμένων.
Στη συνέχεια, ουσιαστικά τίποτε. Δυο τρία νέα ευρήματα, κυρίως από δημοσιεύματα σε γλωσσικά όμορους χώρους: εκκλησιαστικούς, εθνικιστικούς κ.λπ. Και ξαφνικά, από τη μια στιγμή στην άλλη, η έκρηξη. Τι συνέβη; Από πού προήλθαν ξαφνικά τα πέντε χιλιάδες ευρήματα;
Πολύ απλά, από το σημερινό εξώφυλλο της «Ε» και την αναπαραγωγή της είδησης σε χιλιάδες συναθροιστήρια και ιστότοπους.
Δεν είναι πρώτη φορά που οι πρωτοσέλιδοι τίτλοι φέρνουν καινούργιες λέξεις ή φράσεις στη γλώσσα, και πολλές από αυτές καθιερώθηκαν και έμειναν. Θα μείνει άραγε αρκετό χρόνο στη γλώσσα αυτή η λεξιπλασία ώστε να κερδίσει τη λεξικογραφική αναγνώριση και καταξίωση και να περάσει κάποτε και στα λεξικά;
