Ο Σέραπις του Σέραπι ή μήπως του Σέραπη;

[unique]

Ο Σέραπις του Σέραπι τον Σέραπι ή μήπως του Σέραπη τον Σέραπη; (Αντίστοιχα για τον Όσιρι, τον Άνουβι κλπ.)
Υπάρχει κάποιος κανόνας για την κλίση των εις "ις" προπαροξύτονων ονομάτων;


Στο http://hellenicglotta.blogspot.gr/2011/03/blog-post_18.html βρήκα το εξής:

ΣΥΧΝΟ ΛΑΘΟΣ: Τὰ κύρια ὀνόματα, ποὺ λήγουν σὲ «-ις»

Συχνὸ φαινόμενο εἶναι ἡ ἐσφαλμένη κλίση τῶν ἀρχαίων ὀνομάτων (ἀρσενικῶν ἢ θηλυκῶν), ποὺ λήγουν σὲ «-ις», ὅπως ὁ Ἄδωνις, ὁ Πάρις, ὁ Δάφνις, ἡ Ἄρτεμις, ἡ Ἀθηναΐς... κ.ἀ. Αὐτὰ τὰ ὀνόματα εἶναι ἀρχαῖα καὶ ὡς ἐκ τούτου κλίνονται κατὰ τὸν ἀρχαῖο τρόπο, ἐκτὸς ἂν τὰ ἐντάξῃ κάποιος στὸ νεοελληνικό σύστημα, δηλαδή : Πάρης, Ἄδωνης, Δάφνης, Ἄρτεμη, Ἀθηναΐδα... κ.ἀ. ἀντίστοιχα.


Ἔτσι ἔχουμε:
α´) γιὰ τὰ ἀρσενικὰ ὀνόματα:
π.χ.
Ὀν. ὁ Πάρ-ις
Γεν. τοῦ Πάρ-ιδος
(Δοτ. τῷ Πάρ-ιδι)
Αἰτ. τὸν Πάρ-ι(ν)
Κλητ. (ὦ) Πάρ-ι


[Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ὅλα τὰ ἄλλα ἀρσενικὰ λήγοντα σὲ «-ις», ὅπως τὸ ἀρχαῖο οὐσιαστικό: ὁ ὄρνις(=τὸ πουλί), τοῦ ὄρνιθος, κ.λπ.]


β´) γιὰ τὰ θηλυκά:
π.χ.
Ὀν. ἡ Ἄρτεμ-ις
Γεν. τῆς Ἀρτέμ-ιδος
(Δοτ. τῇ Ἀρτέμ-ιδι)
Αἰτ. τὴν Ἀρτέμ-ιδα
Κλητ. (ὦ) Ἄρτεμ-ις


[Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ὅλα τὰ ἄλλα θηλυκὰ ὀνόματα λήγοντα σὲ «-ις». Ὅπως τὸ ἀρχαῖο: ἡ πατρίς, τῆς πατρίδος, κ.λπ.]


Τον παραπάνω κανόνα όμως δεν φαίνεται να τον ακολουθούν πολλοί αφού στο ίδιο κείμενο απαντούν τα "ο Σέραπις", "του Σέραπη" κλπ.

 

[AoratiMelani]

Χτες ίσα-ίσα πέτυχα ένα "Όσιρης" σε κατά τα άλλα αξιοπρεπές σταυρόλεξο.

 

[Gilgamesh]

Δεν καταλαβαίνω ποιο είναι το λάθος στην ένταξη τους στο κλιτικό σύστημα της νεοελληνικής. Γιατί δεν έχουν ενταχθεί;

 

[nickel]

Καλημέρα. Βιαστική απάντηση: του Σεράπιδος είναι στα αρχαία.

Κάπου εδώ μέσα αναρωτιέμαι κι εγώ για τη γενική του Χατζιδάκι (ή του Χατζιδάκη) [το βρήκα: εδώ], αλλά δεν είμαι ο Nick the Greek των σχολιαστών του μπλογκ.

 

[nickel]

Διασώζονται δύο τύποι: Σέραπις και Σάραπις, με αντίστοιχες γενικές Σεράπιδος και Σαράπιδος. Ο ναός του ήταν Σεραπείο ή Σαραπείο, και έχει πλάκα ο παλιός γραμματικός (ο Αίλιος Ηρωδιανός) που διαμαρτύρεται επειδή δεν διατηρείται η σωστή γενική στο όνομα του ναού:

Ἔτι ἁμαρτάνουσιν οἱ λέγοντες Σεραπεῖον, Ἀσκληπεῖον· οὐ γάρ ἐστιν ὅμοια· ὅθεν Ἀσκληπεῖον μὲν ἐροῦμεν, Σεραπεῖον δὲ οὐ, ἀλλὰ Σεραπίδιον λόγῳ τοιούτῳ· ὅσα ἐπὶ τῆς γενικῆς διὰ τοῦ δος κλίνονται, ταῦτα καὶ ἐπὶ τοῦ κατηχητικοῦ σχήματος τὸ δ φυλάξει. ἔστιν οὖν Σέραπις, Σεράπιδος· διὰ τοῦτο καὶ Σεραπίδιον ἐροῦμεν· καὶ Ἴσις Ἴσιδος· Ἰσίδιον οὖν ἐροῦμεν, ὡς καὶ Εὐριπίδης ἀπὸ τῆς Θέτιδος Θετίδιον εἶπε.

Ωραίο; Από την άλλη, η Βικιπαίδεια επιδιώκει να ικανοποιήσει όλα τα γούστα. Καμιά συνέπεια!
http://el.wikipedia.org/wiki/Σέραπις

 

[nickel]

Δες και την παρόμοια συζήτηση εδώ:
http://lexilogia.gr/forum/showthrea...τηκα-τον-Άδωνη&p=215264&viewfull=1#post215264

 

[daeman]

...
Κι άλλο νήμα με αρχαιόκλιτα προπαροξύτονα, επίθετα μεν, εξίσου απελπιστικά δε: ο φέρελπις και ο ρίψασπις.

Για όσα μπορούν να ενταχθούν στο κλιτικό της νέας (και δεν είναι απολιθωμένα αλλά χρησιμοποιούνται σήμερα), εγώ τουλάχιστον λέω «ταν» αντί για «επί τας». Δεν θα μας κουβαλήσουν αυτά, εμείς θα τα καβαλήσουμε.

 

[pidyo]

Μια γενική του Σέραπι / του Σάραπι μου φαίνεται ακατανόητη, κάτι σαν προσπάθεια αρχαιοπρεπούς κλίσης με μη αρχαίο τύπο. Το δίλημμα είναι αυστηρά του Σέραπη / Σάραπη ή του Σεράπιδος / Σαράπιδος. Η επιλογή είναι θέμα γούστου αλλά όχι μόνο. Η Άρτεμις, που έχει δώσει και νεοελληνικό ανθρωπωνύμιο, έχει ενταχθεί πιο ομαλά στο νεοελληνικό κλιτικό σύστημα. Καθόλου δεν θα με ενοχλούσε (και μάλλον θα το προτιμούσα) η γενική της Άρτεμης, μιλώντας για τη θεά, ακόμη και σε σοβαρά αρχαιογνωστικά συμφραζόμενα. Ο Σέραπις αντίθετα, δεν έχει καμιά σχέση με το νεοελληνικό κλιτικό σύστημα. Με δεδομένο, επιπλέον ότι το όνομα θα χρησιμοποιηθεί σε αρχαιογνωστικά συμφραζόμενα υποθέτω, Σεράπιδος / Σαράπιδος θα διάλεγα.

Νίκελ, το Σεραπείον / Σαραπείον vs. Σεράπειον / Σαράπειον είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία στην οποία δεν έχω λύση.

 

[AoratiMelani]

Γνώμη μου:
ή ο Σέραπις - του Σεράπιδος, ή ο Σέραπης - του Σέραπη.

Η εκδοχή ο Σέραπις - του Σέραπη μου φαίνεται τερατογένεση.

Όσο για λάθος, δεν νομίζω πως το Σέραπης είναι ακριβώς λάθος, αλλά θεωρώ ότι είναι αδόκιμο. Πολύ πιθανό βεβαίως να καθιερωθεί με τον καιρό.

 

[pidyo]

Γνώμη μου:
ή ο Σέραπις - του Σεράπιδος, ή ο Σέραπης - του Σέραπη.

Συγγνώμη, ξέχασα να διευκρινίσω ότι η γενική του Σέραπη αυτονόητα θέλει ονομαστική Σέραπης.

 

[nickel]

Το «αυτονόητα» αφορά σοβαρά κείμενα, έτσι; Γιατί στην καθομιλουμένη το αυτονόητο είναι «η Άλκηστις - της Άλκηστης».

 

[drsiebenmal]

Το «αυτονόητα» αφορά σοβαρά κείμενα, έτσι; Γιατί στην καθομιλουμένη το αυτονόητο είναι «η Άλκηστις - της Άλκηστης».

'Οχι, στην καθομιλουμένη είναι η Χάρις, της Χάρις, τη Χάρις (Αλεξίου).

Να μην ξεχάσω τη φατσούλα: :curse:

 

[AoratiMelani]

Όπως η Πάρις (Χίλτον).

 

[unique]

Σας ευχαριστώ πολύ.