Ουδείς άσφαλτος;

[Zazula]

Συνεντευξιάζεται ο βουλευτής Γιώργος Βαγιωνάς στη City Press (http://www.citypress.gr/PDF/1244/24.pdf) και λέει: «Αποδείχτηκε ότι ο αείμνηστος εθνάρχης είχε πολύ δίκιο γιατί στην επαρχία δεν υπήρχε ουδείς γιατρός.» Εγώ θα έγραφα είτε «...γιατί δεν υπήρχε κανένας γιατρός» είτε (στην περίπτωση που λάμβανα έξτρα πόντους για τη χρήση τού ουδείς «...γιατί ουδείς γιατρός υπήρχε».

Αν δεν κάνω λάθος, το ουδείς και το κανένας μπορεί να ταυτίζονται από άποψη σημασίας, αλλά συντάσσονται το μεν πρώτο με κατάφαση το δε δεύτερο με άρνηση για να δηλώσουν το ίδιο πράγμα (δηλ. "ούτε ένας"). Ή κάνω λάθος κι είναι σωστός ο κος Βαγιωνάς;

 

[psifio]

Ο Πάπυρος πάντως συμφωνεί μαζί σας απ' όσο καταλαβαίνω. Από το λήμμα "κανένας":

ΕΤΥΜΟΛ. < μσν. φρ. κἂν εἷς ή κἄν ἕνας (ο μεταπλασμός τού εἷς σε ἕνας είχε πραγματοποιηθεί ήδη κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους και οι δύο τ. κανείς και κανένας συνυπήρχαν όπως και σήμερα). Η φρ. μπορούσε να σημαίνει είτε «τουλάχιστον ένας» είτε «ούτε ένας» (πρβλ. κἂν). Στην πρώτη περίπτωση η σημ. εξελίχθηκε σε «κάποιος» (Είδες κανένα; Δώσε μου κανένα βιβλίο). Στη δεύτερη περίπτωση η σημ. εξελίχθηκε σε «ουδείς», παρέμεινε όμως η αντίστοιχη σύνταξη τού κἂν με άρνηση (Δεν είδα κανένα. Δεν έχω κανένα βιβλίο να σου δώσω, αλλά Ἓν οἶδα ὅτι ούδὲν οἶδα).

 

[Ambrose]

Δύο πλην=ένα συν;

Τυπικά, ισχύει ότι δύο αρνήσεις=μία κατάφαση, π.χ. στην πρόταση "δεν υπάρχει κανένα λάθος εδώ";

 

[Lexoplast]

Όχι, γιατί τότε θα λέγαμε "Τσάμπα μαγείρεψα, κανείς ήρθε" και κανείς δεν θα μας κοιτούσε περίεργα.

 

[Palavra]

Κάπου είχα διαβάσει ότι κανείς δεν = ουδείς αλλά δε θυμάμαι πού.

 

[nickel]

Ίσως αυτό που σε προβληματίζει, Ambrose, είναι που βλέπεις το «κανένα(ς)» σαν το αγγλικό no/none. Θα βοηθούσε αν το έβλεπες σαν το any/anyone. Π.χ. Ξέρει κανένας/κανείς τη διαφορά; Όχι, κανένας δεν την ξέρει.

Είναι κάτι άλλο που σε προβληματίζει και δεν καταλαβαίνω;

 

[nickel]

Κάπου είχα διαβάσει ότι κανείς δεν = ουδείς αλλά δε θυμάμαι πού.

Εδώ:
http://www.lexilogia.gr/forum/showthread.php?t=1627

 

[Elsa]

Όχι, γιατί τότε θα λέγαμε "Τσάμπα μαγείρεψα, κανείς ήρθε" και κανείς δεν θα μας κοιτούσε περίεργα.

Ούτε θα λέγαμε: Τι θα γίνει ρε παιδιά; Θα μαζευτούμε ποτέ, να πάμε πουθενά, να φάμε τίποτα;

 

[Ambrose]

Ίσως αυτό που σε προβληματίζει, Ambrose, είναι που βλέπεις το «κανένα(ς)» σαν το αγγλικό no/none. Θα βοηθούσε αν το έβλεπες σαν το any/anyone. Π.χ. Ξέρει κανένας/κανείς τη διαφορά; Όχι, κανένας δεν την ξέρει.

Είναι κάτι άλλο που σε προβληματίζει και δεν καταλαβαίνω;

Τεσπα, δεν έχει σημασία. Με προβλημάτισε μια φράση που πέτυχα κι αναρωτήθηκα αν υπάρχει κάποιος γενικός κανόνας γι' αυτές τις περιπτώσεις.

 

[Elsa]

Αν δεν κάνω λάθος, το ουδείς και το κανένας μπορεί να ταυτίζονται από άποψη σημασίας, αλλά συντάσσονται το μεν πρώτο με κατάφαση το δε δεύτερο με άρνηση για να δηλώσουν το ίδιο πράγμα (δηλ. "ούτε ένας"). Ή κάνω λάθος κι είναι σωστός ο κος Βαγιωνάς;

Νεκρανάσταση νήματος με αφορμή την παραπομπή από εκείνο:

Αν πάλι, θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε την φράση «ούτε ένας», θα λέγαμε «δεν υπήρχε ούτε ένας γιατρός» ή για μεγαλύτερη έμφαση «ούτε ένας γιατρός δεν υπήρχε!». Δηλαδή, συντάσσουμε το «ούτε ένας» σαν το «κανένας» και όχι σαν το «ουδείς».

 

[nickel]

Συντάσσουμε ωστόσο σαν το ουδείς (δηλ. χωρίς «δεν») την άλλη αόριστη αντωνυμία, το μηδείς. Ξεσηκώνω τα λιγοστά που χρησιμοποιούμε από το ΛΝΕΓ:

μηδενός εξαιρουμένου / μηδεμιάς εξαιρουμένης
μηδένα προ του τέλους μακάριζε
μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω
μηδενί δίκην δικάσης, πριν αμφοίν μύθον ακούσης
μηδέν άγαν

 

[Chimera]

μηδενός εξαιρουμένου / μηδεμιάς εξαιρουμένης
μηδένα προ του τέλους μακάριζε
μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω
μηδενί δίκην δικάσης, πριν αμφοίν μύθον ακούσης
μηδέν άγαν

Δε λέμε και "ουδενός εξαιρουμένου"; Ή λέω άσχετα;

 

[Ambrose]

Το θυμήθηκα σήμερα διαβάζοντας αυτό:

"Ο πελάτης της τράπεζας με την τσάντα στο χέρι, βγαίνει από το υποκατάστημα. Πλησιάζει το αυτοκίνητό του και ανυποψίαστος, τοποθετεί συνήθως τα χρήματα στο πορτ μπαγκάζ. Κι επειδή κανείς από μόνος του και πριν ξεκινήσει με το αυτοκίνητο, παρατηρεί ότι το λάστιχο του αυτοκινήτου είναι σκασμένο, κάποιος από τη σπείρα αναλαμβάνει να τον πληροφορήσει"

 

[nickel]

Μα τόσο δύσκολο είναι πια να κάνουμε μια σωστή αρνητική πρόταση;

Ο κ. Μπουτάρης δήλωσε επίσης ότι από το Κ.Κ.Ε. θα τα έπαιρνε. Χωρίς να μπορεί να δώσει μια πειστική εξήγηση. Εγώ στη θέση του δεν θα τα έπαιρνα και από το Κ.Κ.Ε., αλλά για άλλο λόγο.
http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.politiki&id=27049

Εγώ στη θέση του δεν θα τα έπαιρνα ούτε από το Κ.Κ.Ε.
(Εννοώ ότι έτσι έπρεπε να το πει για να κάνει σωστά την άρνηση, ντε. )

 

[nickel]

Έχω την εντύπωση ότι και η αρχιεπισκοπική δήλωση θα μπορούσε να αξιοποιήσει τη χρήση τού κανένας, έστω και δύο φορές:

Όχι:
«Οποιαδήποτε πράξη βίας δεν αποτελεί τη λύση για κανένα πρόβλημα»
αλλά:
«Καμία πράξη βίας δεν αποτελεί τη λύση για κανένα πρόβλημα».

 

[bernardina]

Ναι, βρε παιδί μου, αλλά αυτό το καμία, κανένα, είναι τόσο οριστικά και αμετάκλητα. Ενώ το οποιαδήποτε είναι πιο σοφτ, αν μ' εννοείς... Μετριάζει κάπως το πράγμα, αφήνει ένα παραθυράκι να αερίζεται ο αφορισμός... γιου νόου...

 

[Earion]

Δεν μ' αρέσει να διαφωνώ με αρχιεπισκοπικά χείλη, Μπερναρντίνα, αλλά εδώ πρόκειται για καθαρό αγγλισμό (όπου any = οποιοσδήποτε, οποιαδήποτε, οτιδήποτε, οπωσδήποτε!).

 

[Rogerios]

Δεν μ' αρέσει να διαφωνώ με αρχιεπισκοπικά χείλη, Μπερναρντίνα, αλλά εδώ πρόκειται για καθαρό αγγλισμό (όπου any = οποιοσδήποτε, οποιαδήποτε, οτιδήποτε, οπωσδήποτε!).

:up: (και δεν έχω να προσθέσω τίποτε άλλο, μια και δεν νομίζω ότι η επικριθείσα πρόταση μπορεί να σταθεί στα ελληνικά)

 

[Earion]

Ο Ρογέριος! mg: Γεια σου Ρογέριε! :clap:

 

[bernardina]

Να πάρει η ευχή! Πρέπει να φτιάξουμε φατσούλα σαρκασμού/ειρωνείας. Αυτή εδώ :cheek: δεν με ικανοποιεί...
Προφανώς συμφωνώ μαζί σας.

Υγ. Βρε, ο Ρογήρος! ( :cheek: ) Γειά σου, Ρογήρε :clap: