Ξένες συντομογραφίες και η προφορά τους

Earion

Moderator
Staff member
Ο όρος Nazi σχηματίστηκε κατ' αναλογία από το Sozi (μέλος του SPD, Sozialistische Partei Deutschlands)

Στην Ελλάδα όμως δεν τους λέμε *νατσιστές αλλά ναζήδες ή ναζιστές. Το πήραμε από τους Εγγλέζους, παρότι είχαμε τους ίδιους τους ναζήδες εδώ τριάμισι χρόνια.

Κυκλοφορεί ευρέως ότι την προφορά με «ζ» εγκαινίασε ο Τσώρτσιλ, γιατί έτσι κατάφερνε με κάποιο τρόπο να περάσει στο γλωσσικό επίπεδο την υποτίμηση που έτρεφε γι’ αυτούς. Το βεβαιώνει, από τα 1945 κιόλας, ο Άπτον Σίνκλαιρ (Dragon Harvest II).

Η απορία μου είναι πώς κοντά στους ναζιστές δεν είπαμε και «φασιστές» τους φασίστες. Υποθέτω με τον ίδιο μηχανισμό μιμητισμού που μετέτρεψε τους «σαντινιστές αντάρτες» (όπως έχω ακούσει με τα αφτιά μου να λέει το κρατικό ραδιόφωνο) σε «σαντινίστας», και τους «ζαπατιστές» σε «ζαπατίστας».

Αλλά ο ανταγωνισμός των καταλήξεων --ιστής και --ίστας είναι αρκετά παλιός στα νέα ελληνικά, και θα βρεθεί η ευκαιρία να μιλήσουμε γι’ αυτά. Ίσως όταν κάποιος βάλει στο τραπέζι προς συζήτηση την επιλογή αυτεπωνυμίας των «Ατενίστας».
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Για το ναζί, γιατί από τα αγγλικά; Νάτσις προφέρονται και εκεί.

Το ΛΚΝ το θεωρεί δάνειο από τα γαλλικά. Το ΛΝΕΓ'06 παραπέμπει μόνο σε προέλευση από το γερμανικό Nazi και δεν ασχολείται με τη διαφορετική προφορά, ενώ το ΕΛΝΕΓ το θεωρεί «οπτικό δάνειο».
 

SBE

¥
Οι σαντινίστας και οι ζαπατίστας όμως λέγονται έτσι στη γλώσσα τους κι είναι τελικά άκλιτοι.
Οι Ατενίστας είναι απλώς της λατινοαμερικάνικης φιλοσοφίας.
 

nickel

Administrator
Staff member
Το ΛΚΝ το θεωρεί δάνειο από τα γαλλικά. Το ΛΝΕΓ'06 παραπέμπει μόνο σε προέλευση από το γερμανικό Nazi και δεν ασχολείται με τη διαφορετική προφορά, ενώ το ΕΛΝΕΓ το θεωρεί «οπτικό δάνειο».
Αδικείς λίγο το ΛΚΝ, το οποίο δεν περιορίζεται στην προέλευση από τα γαλλικά, αλλά κάνει και το προς τα πίσω βήμα για να μας δείξει από πού βγήκε. Δεν αποκλείεται πάντως να είναι «οπτικό δάνειο» (δηλ. να είδε ο Μήτσος Nazi και να διάβασε Ναζί — τα κάνει κάτι τέτοια, όλο και βλέπουμε κάνα *Μόζαρτ στη γύρα).


ΛΚΝ:
[λόγ. < γαλλ. nazi < γερμ. Nazi (σύντμ. του Na(zional-So)zi(alist) 'εθνικοσοσιαλιστής')]
 

nickel

Administrator
Staff member
Έχουν και οι αγγλόφωνοι τους Μήτσους τους. Σε παλιότερα λεξικά (OED, μεγάλο Webster's) καταγράφεται και αυτή τη προφορά, αλλά έχει εκλείψει εδώ και μερικές δεκαετίες.
 

SBE

¥

Aτενίστας δεν είναι το αντίθετο του τενίστα.
Στον ισπανόφωνο κόσμο η λέξη δηλώνει τον σπουδαστή του Αθήναιου, του πανεπιστημίου που ίδρυσε ο Αδριανός στη Ρώμη, του οποίου το όνομα φέρουν πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα (οι Ιησουίτες το κόλλαγαν παντού το όνομα βλέπω στο γκουγκλ), και κατ'επέκταση τον θαμώνα τέτοιων καταστημάτων. Δηλώνει επίσης τον οπαδό ενός μεξικανικού φιλοσοφικού κινήματος.

Γιατί Ατενίστες κι όχι Αθηνιστές οι δικοί μας δεν ξέρω.
 

Zazula

Administrator
Staff member
Είσαι σίγουρη ότι από εκεί έχει προέλθει το συγκεκριμένο Ατενίστας;
 

SBE

¥
Μα τι ερώτηση είναι αυτή Ζαζ; Αν έχεις κάποια στοιχεία ότι ΔΕΝ έχει προέρθει από την Αθήνα (όχι το Αθήναιο) πέστο και μην προσπαθείς να το βγάλεις με το τσιγκέλι. Το πιο πιθανό είναι ότι πρόκειται για σύμπτωση παρόμοια με αυτή της εταιρίας ASS Security αλλά χωρίς το κωμικό στοιχείο.
 

nickel

Administrator
Staff member
Το PKK (γράφεται έτσι με ξενικά αρχικά, από την κουρδική ονομασία Partiya Karkerên Kurdistan, «Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν») το προφέρουμε Πε-Κα-Κα (πεκακά, για να φανεί και πού πέφτει ο τόνος), αλλά δεν ξέρω αν αυτή είναι η προφορά των αρχικών στα κουρδικά ή στα γαλλικά. Η αγγλική Wikipedia δεν λέει τίποτα για την προφορά (οι αγγλόφωνοι το προφέρουν αγγλικά, πι-κέι-κέι). Τα δικά μας λεξικά δεν έχουν τα αρχικά, η ελληνική Βικιπαίδεια δεν βλέπω να έχει σελίδα, οπότε ας το έχουμε εδώ. Και ίσως λύσω έτσι και την απορία μου για την προέλευση της προφοράς.
 

SBE

¥
Είχα την εντύπωση ότι ήταν γαλλικά γιατί το ΡΚΚ δραστηριοποιείται από πολύ παλιά στη Γαλλία ή γερμανικά, λόγω του ότι ζουν τόσοι πολλοί τούρκοι εκεί.
 
Όπως βλέπω, η προφορά των αρχικών στην κουρδική γλώσσα είναι Πε-Κε-Κε (βλ. εδώ), οπότε η θεωρία περί γαλλικής ή (ίσως πιθανότερο) γερμανικής επιρροής ως προς την προφορά φαίνεται εύλογη.
 

nickel

Administrator
Staff member
Ευχαριστώ για την ακύρωση της κουρδικής εκδοχής. Το γερμανικό είναι επίσης πιθανό. Γερμανικό ήταν άλλωστε το μοναδικό PKK που βρήκα στο forvo.com (μόνο που δεν είχα ιδέα τι ήθελε να πει :-)).
 
Μια που υπάρχει αυτό το νήμα, να ρωτήσω τι κάνετε με το τελικό ν μπροστά από ξένα αρκτικόλεξα; Για παράδειγμα, θα γράψετε «τη CT» (θεωρώντας ότι θα διαβαστεί «σι-τι») ή «την CT» αφού είναι COmputed tomography; Ή κατά περίπτωση, ανάλογα με το πώς το λέτε εσείς;
 

nickel

Administrator
Staff member
Όπως λέμε «τη Σαχάρα» και «τη Sabena», θα έλεγα και «τη C» (τη γλώσσα Σι ή τη βιταμίνη Σε).




Με την ευκαιρία:
Υπάρχουν στη Λεξιλογία καμιά 350ριά «την Wikipedia» ή «στην Wikipedia». Μερικά απ' αυτά πρέπει να είναι δικά μου. Φαίνεται ότι σε εκείνες τις περιπτώσεις την προφέρω σαν την Ουάσινγκτον. :-) Αλλά κανονικά το τελικό -ν είναι περιττό πριν από το [γ] της αγγλικής λέξης.
 
Top