Όλο και πιο συχνά βλέπω αυτόν τον… αγγλισμό — και μάλιστα από σοβαρές γραφίδες: να μπαίνει ένα ενωτικό μετά από το μόριο μη για να το ενώσει με τον ονοματικό τύπο (το επίθετο ή το ουσιαστικό) που το ακολουθεί, για να δείξει ότι έχουμε μία λέξη αλλά δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να φτιάξουμε άρνηση με ένα στερητικό α(ν)– κολλημένο στην αρχή του ονόματος.
Έχουμε δει την πρόταση για ενωτικό και σε άλλες περιπτώσεις που θέλουμε να… συσφίξουμε τις σχέσεις των λέξεων, π.χ. στην περίπτωση των κτητικών/εγκλιτικών (ο πατέρας-μου). Εκεί δεν πέρασε, δεν θέλαμε να γεμίσουμε το κείμενό μας με γραμμούλες. (Πάντως, ο Θεοδόσης Τάσιος το εφαρμόζει κανονικότατα στα κείμενά του.)
Στα γαλλικά, αν δεν κάνω λάθος, ενωτικό μπαίνει στα ουσιαστικά, αλλά όχι στα επίθετα, π.χ. η ΜΚΟ (μη κυβερνητική οργάνωση) είναι Organisation non gouvernementale, ενώ για το κίνημα των αδεσμεύτων βλέπουμε: non-alignement, mouvement des non-alignés, la sécurité des pays non alignés.
Ισπανικά: Organización no gubernamental, El Movimiento de Países No Alineados
Ιταλικά: Organizzazione non governativa, Il Movimento dei Non-Allineati
Με άλλα λόγια, μπερδεψοδουλειές.
Για αυτή τη χρήση του μορίου μη (που ποτέ αυτό δεν γίνεται μην) γράφει το ΛΚΝ:
Να σημειώσω ότι το μη δεν μοιάζει με το στερητικό α(ν)– ή τα εγκλιτικά στο ότι τονίζεται στο διάβασμα. Επίσης διαφέρει από το αγγλικό non- επειδή μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του εφόσον έχει προηγηθεί το όνομα (π.χ. για αρχάριους και μη).
Από την άλλη, θα μπορούσαν οι οπαδοί του ενωτικού να υποστηρίξουν ότι, όπως στα αγγλικά έχουμε χωριστές λέξεις με το non (με ενωτικό ή κολλημένες: non-infectious, nonentity), έτσι και στα ελληνικά σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. μη κυβερνητικές οργανώσεις, μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, η μη ύπαρξη, η μη ανανέωση) έχουμε νέες λεξικές μονάδες που θα έπρεπε να βρουν τη θέση τους στα λεξικά, σαν ξεχωριστά λήμματα, έστω και σαν αποσπασμένα λήμματα στο κάτω μέρος των σελίδων του ΛΝΕΓ. Αν χρησιμοποιούσαμε ενωτικό σε αυτές μόνο τις περιπτώσεις, θα ήταν πιο εύκολο να απομονώσουμε αυτές τις λεξικές μονάδες στα σώματα κειμένων.
Είμαστε έτοιμοι για μια τέτοια διάκριση; Επιδεικνύουμε κατανόηση όταν πέφτουμε πάνω σ’ ένα τέτοιο ενωτικό; Ή το διαγράφουμε σαν κακό αγγλισμό; (Σίγουρα, δεν θα ήθελα να δω μπροστά μου ένα «το μη-χείρον βέλτιστον».)
Έχουμε δει την πρόταση για ενωτικό και σε άλλες περιπτώσεις που θέλουμε να… συσφίξουμε τις σχέσεις των λέξεων, π.χ. στην περίπτωση των κτητικών/εγκλιτικών (ο πατέρας-μου). Εκεί δεν πέρασε, δεν θέλαμε να γεμίσουμε το κείμενό μας με γραμμούλες. (Πάντως, ο Θεοδόσης Τάσιος το εφαρμόζει κανονικότατα στα κείμενά του.)
Στα γαλλικά, αν δεν κάνω λάθος, ενωτικό μπαίνει στα ουσιαστικά, αλλά όχι στα επίθετα, π.χ. η ΜΚΟ (μη κυβερνητική οργάνωση) είναι Organisation non gouvernementale, ενώ για το κίνημα των αδεσμεύτων βλέπουμε: non-alignement, mouvement des non-alignés, la sécurité des pays non alignés.
Ισπανικά: Organización no gubernamental, El Movimiento de Países No Alineados
Ιταλικά: Organizzazione non governativa, Il Movimento dei Non-Allineati
Με άλλα λόγια, μπερδεψοδουλειές.
Για αυτή τη χρήση του μορίου μη (που ποτέ αυτό δεν γίνεται μην) γράφει το ΛΚΝ:
III. 2. με επίθετα και ουσιαστικά που δε σχηματίζουν αντίθετο με το στερητικό α- δηλώνει την αντίθετη προς αυτά έννοια: Oι μη παράλληλες πλευρές του τραπεζιού. H μη ανανέωση της εγγραφής. 3. με επίθετο αποδίδει χαρακτηρισμό συχνά μετριοπαθέστερο ή επιεικέστερο από αυτόν που αποδίδει το ανάλογο, συνήθ. με το στερητικό α- σύνθετο, αντίθετο επίθετο: O μη ειλικρινής· (πρβ. ανειλικρινής). O μη συνηθισμένος, ασυνήθιστος. || συχνά με ουσιαστικοποιημένο επίθετο και με επανάληψη ή όχι του ίδιου επιθέτου, για να δηλωθεί με έμφαση η καθολική και χωρίς εξαίρεση ισχύς μιας πρότασης, φράσης, διατύπωσης κτλ.: Φίλοι και μη (φίλοι) έτρεξαν να τον προϋπαντήσουν, όλοι ανεξαιρέτως.
Να σημειώσω ότι το μη δεν μοιάζει με το στερητικό α(ν)– ή τα εγκλιτικά στο ότι τονίζεται στο διάβασμα. Επίσης διαφέρει από το αγγλικό non- επειδή μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του εφόσον έχει προηγηθεί το όνομα (π.χ. για αρχάριους και μη).
Από την άλλη, θα μπορούσαν οι οπαδοί του ενωτικού να υποστηρίξουν ότι, όπως στα αγγλικά έχουμε χωριστές λέξεις με το non (με ενωτικό ή κολλημένες: non-infectious, nonentity), έτσι και στα ελληνικά σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. μη κυβερνητικές οργανώσεις, μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, η μη ύπαρξη, η μη ανανέωση) έχουμε νέες λεξικές μονάδες που θα έπρεπε να βρουν τη θέση τους στα λεξικά, σαν ξεχωριστά λήμματα, έστω και σαν αποσπασμένα λήμματα στο κάτω μέρος των σελίδων του ΛΝΕΓ. Αν χρησιμοποιούσαμε ενωτικό σε αυτές μόνο τις περιπτώσεις, θα ήταν πιο εύκολο να απομονώσουμε αυτές τις λεξικές μονάδες στα σώματα κειμένων.
Είμαστε έτοιμοι για μια τέτοια διάκριση; Επιδεικνύουμε κατανόηση όταν πέφτουμε πάνω σ’ ένα τέτοιο ενωτικό; Ή το διαγράφουμε σαν κακό αγγλισμό; (Σίγουρα, δεν θα ήθελα να δω μπροστά μου ένα «το μη-χείρον βέλτιστον».)