Κόλιντα, μέλιντα....από τη Νάουσα

[Theseus]

This is a famous 'carol' from Naoussa. Can anybody help me to translate it. I'm not familiar with some of the forms.

Γνωρίζοντας ότι το διάστημα που διαδραματίζεται η ιεροτελεστία της Μπούλας συμπίπτει με τον αρχαίο μήνα Ανθεστηρiωνα (15 Φεβρουαρίου- 15 Μαρτίου), το μήνα που γινόταν ο γάμος του Διονύσου και της Βασίλινας, δεν μπορούμε να μη θυμηθούμε το τραγούδι που λέγανε οι Ναουσαίοι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Kόλιvτα* μέλιvτα
σούρβα** Βασίλιvα
του σκυλί σου μ’έφαγι
τρανό κoυλίκι*** θέλου
θέλου δε θέλου
τη μάνα σου τη θέλου
να τη φιλήσoυ μια φορά
και πάλι να στη φέρου…

*κάλαντα
**κάλαντα Αγίου Βασιλείου
***τσουρέκι, ψωμί με σταφίδες

 

[SBE]

Based on the above, in standard Greek this is:
(words I don't know left unchanged)
Κάλαντα, μέλιντα
κάλαντα Βασίλινα
το σκυλί σου μ'έφαγε your dog bit me
τρανό τσουρέκι θέλω I want a big loaf of tsoureki
τη μάνα σου τη θέλω I want to
να την φιλήσω μια φορά kiss your mother once
και πάλι στη στη φέρω and bring her back to you again

 

[Theseus]

Thanks, SBE. What does the θέλου δε θέλου in the fifth line mean? It seems contradictory. Perhaps μέλιντα is just a nonsense semi-rhyme to fill up the metre.

 

[SBE]

Ooops, I skipped that. I think θέλω, δε θέλω is also a nonsense verse. I don't think it means "whether I want it or not", which is what you would normally use it for.

 

[daeman]

...
και μια τζούρα βλάχικα κάλαντα, όπως τ' άκουσα για πρώτη φορά πριν από 15 χρόνια στη Βεντίστα (Αμάραντος). Και τελευταία, δυστυχώς· πέθαναν οι γριές βλάχες του χωριού που τα μάθαιναν στ' αγγόνια, μεγάλωσαν κι αυτά και δεν τα λένε πια.

Κόλιντι μέλιντι
ντέ νι κουλάκλου, τέτω
κα βα τσ τάλιου κουκότλου
βα σ λου μπάγκου του τρέι ταψί
βα σ λου μάκου λα Στα-Μαρίε
-----------------------
Κόλιντι μέλιντι
δώσε την κουλούρα, θεια
γιατί θα σου σφάξω τον κόκορα
θα τον βάλω σε τρία ταψιά
και θα τον φάω της Παναγιάς.

Άιντε, βίνι ουάρα σι φουτζίμ
Άιντε, βα να τσεμ λα πανιγίρλου

 

[Theseus]

Thanks, 'Man. A pity the traditional words have died out. It is happening everywhere until, perhaps, devoted folklorists discover them from some very old people who have not forgotten them but recite them as nonsense verses learned from their mothers.
Two language points:-
1) is μέλιντα a nonsense word, just to fill out the rhyme &
2) I take it that τζούρα here means a snippet?:)

 

[SBE]

1. maybe not, if it is some leftover Aromanian (Vlach) word, but then it could be nonsense for those who sing the verses because they learned them like that.
2. yes. But I've only heard it used for smoking and it is not in my vocabulary anyway.

PS re: my vocabulary: at age 17 I moved from Patras to Xanthi, where I shared a flat with another student from Athens. She had a vocabulary that included slang and expressions that were either unknown to me or related to the sort of people you are advised by your parents and teachers not to associate with. She also berated me for not being familiar with that vocabulary, which is probably why I never adopted any of it (I did pick up swearing like a λιμενεργάτης at university).

 

[daeman]

1. maybe not, if it is some leftover Aromanian (Vlach) word, but then it could be nonsense for those who sing the verses because they learned them like that.
2. yes. But I've only heard it used for smoking and it is not in my vocabulary anyway.
...

1. SBE beat me to it; I would have given the same answer, since I'm still out of town away from my sources, human, digital or paper.

2. τζούρα η [dzúra] : α. (οικ.) ρουφηξιά τσιγάρου ή ναρκωτικού: Δώσε μου κι εμένα μια τζούρα. β. (προφ.) για μικρή ποσότητα υγρού· γουλιά: Ούτε δυο τζούρες καφέ δεν πρόλαβα να πιω. γ. (λαϊκότρ.) κατακάθι υγρού. τζουρίτσα η YΠΟKΟΡ.

A draught, a drag, a sip, a taste, a snippet, et al similar, e.g.:

..."Η λέξη τζούρα πάντως σημαίνει και ρουφηξιά. Τον κράταγες εσύ τον αργιλέ και σου 'λεγα: Ρε Αποστόλη, φέρε να τραβήξω και γω μια τζούρα, δηλαδή ρουφηξιά."

Και θα κάτσω στη γωνία
με λαχτάρα και μανία
Κι όσοι κι αν γινούνε πίνω
μήτε τζούρα δεν αφήνω

Δώσε του Νικολάκη μας
να βγάλει το μεράκι μας
Τζούρα δώσε του Μπάτη μας
του μόρτη, του μπερμπάντη μας

Οι ναύτες που μπαρκάρανε κι οι ναύτες που φουμάρανε
απ' το φιλί μια τζούρα
τον πόνο το μαρκάρανε, ταξίδια σιγοντάρανε
και πνίξαν τη χασούρα

Αυτό που νιώθω μ' ανασταίνει
σαν τζούρα φράπας πρωινού
ή σαν τον Λάζαρο με γάζες
που ακούει τα λόγια του Χριστού

Καθώς συλλογιζόμουν μέσα σε μια τζούρα μοναξιάς
ο δρόμος μου με έβγαλε κάπου κοντά στην Αθηνάς
Σε κάποιο γέρο έδωσα τα τελευταία μου ψιλά
μιας και το τρένο έχασα, πίνω μαζί του δυο κρασιά

 

[Theseus]

Thanks, SBE. You appear to be correct about μέλιντα. Here is another Vlach version of the song:-

Κολίντι, μελίντι,
ντένι, μάϊε, κουλάκου,
κου σου τάλιου αράπου*,
αράπου ντι λα ούσιε,
κου κύπουρου ντι γκούσιε.

Μετάφραση

Κόλιντα, μέλιντα,
δωσ΄ μου, γιαγιά, κουλούρι,
γιατί θα σφάξω τον αράπη,
τον αράπη στην πόρτα (του σπιτιού)
με το κουδούνι στο λαιμό.

*The αράπης is the black bogeyman, the scarer of children, who can take the form of different animals &c. Some think that μέλιντα is a word with the meaning of μελωδία, μελωδικά i.e. carol/tune or 'tunefully'. There seem to be very many variations of this little verse. :) I hadn't seen 'Man's note before I wrote this.

 

[SBE]

I just remembered this, witnessed by a friend on a bus in Thessaloniki 30+ years ago- or it may be an urban legend. The University of Thessaloniki had several international students from developing countries at some point back then. An African student was sitting in the bus opposite a woman with a very young child που δεν καθόταν καλά. Η μητέρα για να το τρομάξει του είπε "κάτσε καλά, γιατί θα σε δώσω στον Αράπη να σε φάει" και του έδειξε τον αφρικανό φοιτητή, o οποίος σοκαρισμένος της λέει "τί λέτε κυρία μου στο παιδί;". Η μητέρα, ακόμα πιο σοκαρισμένη, του λέει "αχ, μιλάτε ελληνικά".

 

[Theseus]

A very amusing tale! Imagine how that would go down in the U.K. now!! But no more can any such remarks even be made in fun without the PC police drowning them in a howl of protest, not to mention a high level of online abuse on Twitter. For your edification, read about the death of free speech now in our universities in this article:-
https://www.spectator.co.uk/2017/08...ampaign=20170826_Weekly_Highlights_34_NONSUBS.

It is very sobering reading & not at all amusing; in fact, it is frightening.