Και πώς ακριβώς μπορεί το Σύνταγμα να προστατεύσει τη γλώσσα;
- Thread starter nickel
- Start date
Αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται εκ πρώτης, διότι όταν μιλάμε για νόμους έχει τρομερά μεγάλη σημασία η ακριβολογία — επομένως και το αν η αναφορά γίνεται σε παράγραφο, υποπαράγραφο, εδάφιο ή ό,τι άλλο. Το § δεν αρκεί για να άρει την εγγενή αυτή πολυσημία.
Themis†
¥
Πιάσατε ένα θέμα που έχει πολύ ψωμί. Στην παραπομπή σε τμήματα νόμων, η καταστροφική ασάφεια των αγγλικών έχει προβληματίσει πολλούς: π.χ. το Article 5(2) μπορεί να σημαίνει άρθρο 5 παράγραφος 2 αλλά και άρθρο 5 σημείο 2, σε άρθρο με μία και μοναδική (άρα μη αριθμημένη) παράγραφο που περιέχει αριθμημένα σημεία. Με λίγα λόγια, οι Άγγλοι βάζουν τον αριθμό του άρθρου και μετά ανοίγουν παρενθέσεις κι όποιον πάρει ο Χάρος. Αντίθετα, τα ελληνικά διαθέτουν τη δυνατότητα δύο αυστηρά μονοσήμαντων βραχυγραφήσεων των παραπομπών σε νομοθετικές πράξεις, αλλά η ξεφτίλα της "νομοτεχνικής επεξεργασίας" τις έχει διαβρώσει. Παραθέτω ασχολίαστη μια πρόταση (στο πλαίσιο του "Διοργανικού εγχειριδίου σύνταξης κειμένων" της ΕΕ) για αποδοχή της δυνατότητας βραχυγραφικών παραπομπών στα ελληνικά. Η πρόταση δεν έγινε δεκτή για νομοθετικά κείμενα: επιβλήθηκε η ολόγραφη αναφορά των υποδιαιρέσεων, με αποτέλεσμα συχνά-πυκνά να προστίθενται δυο-τρεις σειρές σε προτάσεις που έχουν ήδη δέκα από δαύτες - προς δόξαν της "ασφάλειας δικαίου", needless to say. (Η πρόταση προσθήκης είναι με μπλε χρώμα).
[h=3]3.4.4. Αναφορές στις υποδιαιρέσεις των πράξεων[/h]1. Τα διάφορα στοιχεία μιας αναφοράς παρατίθενται πάντοτε με φθίνουσα σειρά και δεν χωρίζονται με κόμματα:
το άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού [...]
το άρθρο 2 και το άρθρο 3 δεύτερο εδάφιο προβλέπουν ότι [...]
το άρθρο 2 δεύτερο εδάφιο και το άρθρο 3 προβλέπουν ότι [...]
Οι αναφορές γίνονται συχνά με συντμημένη μορφή («παρ.» = παράγραφος, «εδ.» = εδάφιο, «περ.» = περίπτωση· η αρίθμηση των εδαφίων ακολουθεί την ένδειξη «εδ.» και γίνεται με ελληνικά αριθμητικά: α΄, β΄, γ΄…):
σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 2 εδ. α΄
με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 3 παρ. 2 εδ. α΄στοιχείο β), του άρθρου 4 παρ. 1 εδ. γ΄και του άρθρου 8 παρ. 3
[Πρβλ.: «Οι παρ. 2 και 3 εδ. α΄ και β΄ του άρθρου 130 εφαρμόζονται …» (128§3 ΚΠοινΔ)· «… των άρθρων … 314 παρ. 1 εδ. α΄ ...» (114 ΚΠοινΔ)· «… αν συντρέχει κάποιος από τους λόγους του άρθρου 52 παρ.1 εδ. α' έως γ' και στ' …» (376 ΚΠολΔ)· «Το άρθρο 34 εδ. δ' του νόμου 3632 περί χρηματιστηρίων αξιών.» (473 ΠΚ)· «Στις περιπτώσεις των άρθρων … 1350 παρ. 2, 1352 εδ. β', …» (121 ΕισΝ ΑΚ)· «΄Εχοντας υπόψη τις διατάξεις του άρθρου 36 παρ. 2 εδ. γ΄…» (ΠΔ 283/1985 για το μεταγλωττισμένο στη δημοτική κείμενο του ΠΚ)]
Η πλήρης βραχυγράφηση των αναφορών (που επί του παρόντος χρησιμοποιείται περισσότερο σε μεγάλες απαριθμήσεις, υποσημειώσεις, υπομνηματισμούς νομικών κειμένων και μη νομοθετικά κείμενα) διέπεται από τους εξής κανόνες: δεν χρησιμοποιείται διάστημα μεταξύ των υποδιαιρέσεων· ο αριθμός παραγράφου ακολουθεί το τυπογραφικό σήμα της παραγράφου (§) και δεν τίθεται εντός παρενθέσεως· όλες οι υποδεέστερες της παραγράφου υποδιαιρέσεις τίθενται εντός παρενθέσεως· η αρίθμηση των εδαφίων γίνεται με ελληνικά αριθμητικά:
άρθρο 3§2(α΄)(γ)(1)(ii) [= άρθρο 3 παρ. 2 εδ. α΄στοιχείο γ σημείο 1 ii)]
[Πρβλ.: «Για την κατά την §1 του παρόντος άρθρου άρση και απόσβεση βαρών ... εφαρμοζόμενης όμως της διατάξεως του άρθρου 1§3.» (άρθρο 3 Ν.1652/1986, ΦΕΚ 167 Α΄/30.10.1986)· «Το εδ. ε΄της §2 του άρθρου 9 αντικαθίσταται ...» (ΝΔ 3078/1954)]
Σε κάθε περίπτωση η αναφορά πρέπει να είναι αυστηρά μονοσήμαντη και η μορφή της να εξυπηρετεί τη σαφήνεια του κειμένου.
[Για παράδειγμα, όχι: «η Επιτροπή εκδίδει τις κατευθυντήριες γραμμές για τις αρμόδιες αρχές, που προβλέπονται στο άρθρο 48 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο, σχετικά με ….» (εκείνο που προβλέπεται είναι οι κατευθυντήριες γραμμές για τις αρμόδιες αρχές, όχι οι ίδιες οι αρμόδιες αρχές), ενώ είναι απολύτως σαφής και επομένως αποδεκτή η διατύπωση: «η Επιτροπή εκδίδει τις προβλεπόμενες στο άρθρο 48§3(β΄) κατευθυντήριες γραμμές για τις αρμόδιες αρχές σχετικά με ….»]
[h=3]3.4.4. Αναφορές στις υποδιαιρέσεις των πράξεων[/h]1. Τα διάφορα στοιχεία μιας αναφοράς παρατίθενται πάντοτε με φθίνουσα σειρά και δεν χωρίζονται με κόμματα:
το άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) του κανονισμού [...]
το άρθρο 2 και το άρθρο 3 δεύτερο εδάφιο προβλέπουν ότι [...]
το άρθρο 2 δεύτερο εδάφιο και το άρθρο 3 προβλέπουν ότι [...]
Οι αναφορές γίνονται συχνά με συντμημένη μορφή («παρ.» = παράγραφος, «εδ.» = εδάφιο, «περ.» = περίπτωση· η αρίθμηση των εδαφίων ακολουθεί την ένδειξη «εδ.» και γίνεται με ελληνικά αριθμητικά: α΄, β΄, γ΄…):
σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 2 εδ. α΄
με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 3 παρ. 2 εδ. α΄στοιχείο β), του άρθρου 4 παρ. 1 εδ. γ΄και του άρθρου 8 παρ. 3
[Πρβλ.: «Οι παρ. 2 και 3 εδ. α΄ και β΄ του άρθρου 130 εφαρμόζονται …» (128§3 ΚΠοινΔ)· «… των άρθρων … 314 παρ. 1 εδ. α΄ ...» (114 ΚΠοινΔ)· «… αν συντρέχει κάποιος από τους λόγους του άρθρου 52 παρ.1 εδ. α' έως γ' και στ' …» (376 ΚΠολΔ)· «Το άρθρο 34 εδ. δ' του νόμου 3632 περί χρηματιστηρίων αξιών.» (473 ΠΚ)· «Στις περιπτώσεις των άρθρων … 1350 παρ. 2, 1352 εδ. β', …» (121 ΕισΝ ΑΚ)· «΄Εχοντας υπόψη τις διατάξεις του άρθρου 36 παρ. 2 εδ. γ΄…» (ΠΔ 283/1985 για το μεταγλωττισμένο στη δημοτική κείμενο του ΠΚ)]
Η πλήρης βραχυγράφηση των αναφορών (που επί του παρόντος χρησιμοποιείται περισσότερο σε μεγάλες απαριθμήσεις, υποσημειώσεις, υπομνηματισμούς νομικών κειμένων και μη νομοθετικά κείμενα) διέπεται από τους εξής κανόνες: δεν χρησιμοποιείται διάστημα μεταξύ των υποδιαιρέσεων· ο αριθμός παραγράφου ακολουθεί το τυπογραφικό σήμα της παραγράφου (§) και δεν τίθεται εντός παρενθέσεως· όλες οι υποδεέστερες της παραγράφου υποδιαιρέσεις τίθενται εντός παρενθέσεως· η αρίθμηση των εδαφίων γίνεται με ελληνικά αριθμητικά:
άρθρο 3§2(α΄)(γ)(1)(ii) [= άρθρο 3 παρ. 2 εδ. α΄στοιχείο γ σημείο 1 ii)]
[Πρβλ.: «Για την κατά την §1 του παρόντος άρθρου άρση και απόσβεση βαρών ... εφαρμοζόμενης όμως της διατάξεως του άρθρου 1§3.» (άρθρο 3 Ν.1652/1986, ΦΕΚ 167 Α΄/30.10.1986)· «Το εδ. ε΄της §2 του άρθρου 9 αντικαθίσταται ...» (ΝΔ 3078/1954)]
Σε κάθε περίπτωση η αναφορά πρέπει να είναι αυστηρά μονοσήμαντη και η μορφή της να εξυπηρετεί τη σαφήνεια του κειμένου.
[Για παράδειγμα, όχι: «η Επιτροπή εκδίδει τις κατευθυντήριες γραμμές για τις αρμόδιες αρχές, που προβλέπονται στο άρθρο 48 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο, σχετικά με ….» (εκείνο που προβλέπεται είναι οι κατευθυντήριες γραμμές για τις αρμόδιες αρχές, όχι οι ίδιες οι αρμόδιες αρχές), ενώ είναι απολύτως σαφής και επομένως αποδεκτή η διατύπωση: «η Επιτροπή εκδίδει τις προβλεπόμενες στο άρθρο 48§3(β΄) κατευθυντήριες γραμμές για τις αρμόδιες αρχές σχετικά με ….»]
