Έχουμε ήδη πιάσει εδώ ένα νήμα για τα ελληνικά των εγχειριδίων και σκοπεύω να το συνεχίσω, αλλά σκέφτηκα να διευρύνουμε τη συζήτηση για τους καθαρευουσιανισμούς. Για τους σκοπούς του νήματος, καθαρευουσιανισμός είναι κάθε τύπος, έκφραση ή σύνταξη που προέρχεται από την καθαρεύουσα (ή που ο συντάκτης της θεωρεί ότι είναι λόγιας προέλευσης), που δεν είναι μόνο εκτός χρόνου αλλά και εκτός τόπου, και που χρησιμοποιείται για να ευπρεπίσει το λόγο αλλά έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Δεν είναι καθαρευουσιανισμός το να χρησιμοποιείς, φερειπείν, ένα λόγιο απολίθωμα. Ούτε το να πετάς μια λόγια έκφραση σαν κωμικό στοιχείο (αρκεί να τη χρησιμοποιείς σωστά, να γράφεις «περί λύχνων αφάς» και όχι «περί *λύχνον αφάς»). Ούτε οι «δημιουργικές» διατυπώσεις του είδους «βαρύγδουπος λόγος πέφτει στις τράπεζες».
Καθαρευουσιανισμοί είναι όλα αυτά που συχνά καυτηριάζει ο Γιάννης Χάρης από τη στήλη του στα Νέα και το γλωσσολόγιό του. Τύπους όπως «της Αργυρούς», απαρέμφατα («τού πλέκειν»), αναδιπλασιασμούς («Τετρωμένο και πεπληγμένο το κύρος της αστυνομίας»), τα «λαμβάνουμε» και τα «εξαγάγετε» που έχουν γεμίσει τα γραφτά, τα «καθρέπτη καθρεπτάκι» και χίλια δυο άλλα κρούσματα — περίεργα κουστουμαρισμένα ζόμπι που περιφέρονται ανάμεσα στους ζωντανούς.
Δύο πρόσφατα άρθρα του Γιάννη Χάρη θα βρείτε εδώ κι εδώ.
Διαλέγω στην τύχη κι ένα παλιότερο του Νίκου Σαραντάκου.
Πρόκειται για πρόσφατη τάση; Ή απλώς για σκόρπια κρούσματα που μας εκνευρίζουν όλο και περισσότερο; Όπως και να 'χει, ας τα κάψουμε.
Δεν είναι καθαρευουσιανισμός το να χρησιμοποιείς, φερειπείν, ένα λόγιο απολίθωμα. Ούτε το να πετάς μια λόγια έκφραση σαν κωμικό στοιχείο (αρκεί να τη χρησιμοποιείς σωστά, να γράφεις «περί λύχνων αφάς» και όχι «περί *λύχνον αφάς»). Ούτε οι «δημιουργικές» διατυπώσεις του είδους «βαρύγδουπος λόγος πέφτει στις τράπεζες».
Καθαρευουσιανισμοί είναι όλα αυτά που συχνά καυτηριάζει ο Γιάννης Χάρης από τη στήλη του στα Νέα και το γλωσσολόγιό του. Τύπους όπως «της Αργυρούς», απαρέμφατα («τού πλέκειν»), αναδιπλασιασμούς («Τετρωμένο και πεπληγμένο το κύρος της αστυνομίας»), τα «λαμβάνουμε» και τα «εξαγάγετε» που έχουν γεμίσει τα γραφτά, τα «καθρέπτη καθρεπτάκι» και χίλια δυο άλλα κρούσματα — περίεργα κουστουμαρισμένα ζόμπι που περιφέρονται ανάμεσα στους ζωντανούς.
Δύο πρόσφατα άρθρα του Γιάννη Χάρη θα βρείτε εδώ κι εδώ.
Διαλέγω στην τύχη κι ένα παλιότερο του Νίκου Σαραντάκου.
Πρόκειται για πρόσφατη τάση; Ή απλώς για σκόρπια κρούσματα που μας εκνευρίζουν όλο και περισσότερο; Όπως και να 'χει, ας τα κάψουμε.