Θέλει κεφαλαίο το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ;

[nickel]

Ώρα γκρίνιας. Έπεσα πάνω σε ένα «πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ». Λοιπόν:

Όταν γράφουμε «Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών», το «Πανεπιστήμιο» γράφεται με κεφαλαίο αρχικό επειδή είναι μέρος της ονομασίας του πανεπιστημίου.

Άλλο είναι να γράψουμε «ένα πανεπιστήμιο του Λονδίνου» και άλλο «το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου» (the University of London).

Είναι λάθος να γράψουμε «το πανεπιστήμιο του Λονδίνου» ξεκάρφωτα (χωρίς να αναφερόμαστε σε συγκεκριμένο που έχει προαναφερθεί) αφού το Λονδίνο δεν έχει ένα μόνο πανεπιστήμιο. Με την ίδια λογική, δεν μπορούμε να γράψουμε «το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας» για το University of California.

Ακόμα περισσότερο: Το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ δεν βρίσκεται σε κάποιο μέρος που ονομάζεται Χάρβαρντ. Το Harvard University πήρε το όνομά του από τον Τζον Χάρβαρντ, έναν ιερέα που ήταν ο πιο γενναιόδωρος από τους ιδρυτές του παλαιού πανεπιστημίου. Γράφουμε: η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, το κόμμα του Βασίλη Λεβέντη, η ποδοσφαιρική ομάδα του Ιβάν Σαββίδη, αλλά το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

 

[AoratiMelani]

Και γιατί όχι "το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ";

 

[nickel]

Και γιατί όχι "το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ";

Άλλη συζήτηση αυτή. Εγώ έχω μανία με τα άρθρα (και, όχι, δεν πληρώνομαι με τη λέξη).

 

[nickel]

Αλλά, όπως λέμε «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος», ακούγεται καλύτερα και το «Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ».

 

[Earion]

Με λίγα λόγια τα νομικά πρόσωπα, οι φορείς, οι μοναδικές οντότητες γράφονται με αρχικό κεφαλαίο.

Άλλο ζήτημα όμως είναι η σχετικά καινούργια (των τριών τελευταίων δεκαετιών) συνήθεια να ονομάζονται οι φορείς, όταν παίρνουν την ονομασία τους από το όνομα κάποιου προσώπου, με το όνομα στην ονομαστική και όχι στη γενική (κτητική) όπως παλιά. Πιάνομαι από το παράδειγμα του Νίκελ, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Δεν είναι ο Σταύρος Νιάρχος το ίδρυμα, είναι το ίδρυμα του Σταύρου Νιάρχου. Όπως ακριβώς το Ίδρυμα (του) Ωνάση. Δεν είναι ο Απόστολος Νικολαΐδης το γήπεδο, ούτε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης. Είναι το γήπεδο του Νικολαΐδη, του Καραϊσκάκη, του Κλεάνθη Βικελίδη. Δεν είναι ο ίδιος ο Χρήστος Λαμπράκης αίθουσα, είναι η αίθουσα του (εις μνήμην του) Χρήστου Λαμπράκη. Το ίδιο και για την αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος» (ευτυχώς που ακόμα λειτουργεί κάποιο αισθητήριο και δεν έχουν πάψει να λένε Αίθουσα Δημήτρη Μητρόπουλου).
Μόνο τα καράβια, τα όπλα και οι μηχανές (επειδή είναι «έμψυχα», επειδή έχουν μαγική δύναμη) ονομάζονται στην ονομαστική (Βιτσέντζος Κορνάρος).

 

[Marinos]

Σωστός ο Earion, αλλά πάλι θα πούμε Ίδρυμα Νιάρχου, Ίδρυμα Ωνάση, Ίδρυμα Λεβέντη, όχι Ίδρυμα του Νιάρχου κλπ. Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ λοιπόν ψηφίζω κι εγώ, όχι του Χάρβαρντ.

 

[daeman]

...
Να σας συστήσω ένα καλό φόρουμ. Καιρό είχα να το γράψω.

Από το νήμα Πολιτιστικό Κέντρο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος:

Απαντήστε αυθόρμητα χωρίς να σκεφτείτε. Πώς σας αρέσει, τι προτιμάτε: Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ή Ίδρυμα Σταύρου Νιάρχου;

Θάνατος στη γενική!

Γενική και ξερό ψωμί! Ή μήπως θα αρχίσουμε να λέμε "Ίδρυμα Ωνάσης";

Δόκτορα, ειδικά εσένα σε έχω ξαναρωτήσει γι' αυτό και μου ξέφυγες. :devil:
Στάδιο (ή Γήπεδο, δεν είναι αυτό που μ' ενδιαφέρει) Καραϊσκάκη ή Στάδιο Γ. Καραϊσκάκης;
Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης; Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος; Νοσοκομείο Γιώργος Γεννηματάς;

Αν ναι, τότε γιατί όχι: Μέγαρο Όθωνας Σταθάτος, Μουσείο Γιάννης Τσαρούχης, Αμφιθέατρο Αλέξανδρος Σβώλος (στη Νομική), αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη (στο Μέγαρο Μουσικής), λεωφόρος Κωνσταντίνος Καραμανλής, οδός Λέλα Καραγιάννη, βραβείο Δημήτρης Χορν;

Ωραία ιδέα, να συζητήσουμε τις λεπτές διαφορές στη χρήση της γενικής.

Καταρχήν, από τη λίστα σου (όπως καλά γνωρίζεις) χρησιμοποιούνται ήδη τα:
Γήπεδο Καραϊσκάκη και Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης (σπανιότερα τα Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκη και Γήπεδο Καραϊσκάκης), αλλά:
Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης, Αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, Νοσοκομείο Γιώργος Γεννηματάς

Τα υπόλοιπα, όλα με γενική. Για το γιατί, υποθέτω, επειδή στα νεότερα, το όνομα (στην ονομαστική) περιβάλλουν ορατά ή αόρατα εισαγωγικά.

Εγώ υπέρ της γενικής, αλλά φυσικά η επίσημη ονομασία θα είναι αυτό με τα εισαγωγικά. Η χρήση όμως συχνά δεν ακολουθεί την επίσημη ονομασία.
Παρεμπιπτόντως, έχουμε ξεχάσει τα κτητικά επίθετα στα κληροδοτήματα; Αφού λέμε Καραμανδάνειο, Διακίδειος, Στρούμπειο, Κωνσταντοπούλειο (αντίσταση στον Αθηνοκεντρισμό, όλα αυτά είναι από την Πάτρα), γιατί όχι και Νιάρχειο; Ίσως γιατί δεν ακούγεται και τόσο ωραίο. Βεβαίως από αυτά που αναφέρω πολλά ΔΕΝ είναι τα επίσημα ονόματα των ιδρυμάτων, είναι αποτέλεσμα της κοινής χρήσης. Βέβαια οι απόγονοι του Νιάρχου έχουν άποψη, και πιο ανακατεμένοι με το ίδρυμα είναι κι όπως μου δείχνει και το \3, τους απασχολεί η υστεροφημία τους. Την κοινή χρήση όμως δεν μπορούν να την ελέγξουν.
...

Δημοτικό σχολείο "Στέλιος Καζαντζίδης"

Πάντως και στο εξωτερικό έτσι λέγονται, π.χ. Liceo Giacomo Leopardi ή Lyce'e Louis le Grand, χωρίς di/de.

Χαρβάρδειον Πανεπιστήμιον, Υέλειον Πανεπιστήμιον, Κολόμβειον, Κορνέλειον, Δαρτμούθειον, Βραούνειον, Πεννσυλβάνειον, Πριγκετόνειον (ή Πριγκηποπόλειον). Ιβυλήγκειον γενικώς.

 

[nickel]

Ε, αφού τα έχουμε πει όλα, αρχίσαμε να τα ξαναλέμε...

Να δούμε και τις μετωνυμικές χρήσεις: το Χάρβαρντ. Πόσα από τα παραπάνω μπορούν να αναφερθούν χωρίς τον προσδιορισμό; Στην ονομαστική ή στη γενική πτώση;

Ξεχάσαμε: Το Μέγαρο Μαξίμου > το Μαξίμου (όχι: το Μέγαρο του Μαξίμου ή το Μέγαρο Μάξιμος), το Μέγαρο Σταθάτου (μόνο έτσι).

 

[nickel]

Όσο για τα άρθρα με τα τοπωνύμια, στην Ελλάδα έχουμε το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Πανεπιστήμιο Πειραιώς. :-(