Η φρίκη χωρίς τέλος και το τέλος με φρίκη

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Τις προάλλες συζητούσαμε αλλού στο φόρουμ αυτή τη φράση και τις παραλλαγές της, που έγιναν οικείες τις μέρες των μνημονίων.

Η φράση προέρχεται από τα γερμανικά (Lieber ein Ende mit Schrecken als ein Schrecken ohne Ende) και σημαίνει κυριολεκτικά καλύτερα ένα τέλος με τρόμο παρά ένας τρόμος χωρίς τέλος. Στα ελληνικά πέρασε από το έργο του Καρλ Μαρξ Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη (εδώ το κείμενο και στα αγγλικά, όπου η φράση έχει αποδοθεί ως Rather an end with terror than terror without end!)

Σύμφωνα με τη γερμανική βικιπαίδεια, εδώ, στον εκτενή κατάλογο αποφθεγμάτων της γερμανικής γλώσσας που περιέχει, η πατρότητα της φράσης ανήκει στον Πρώσο αξιωματικό Φέρντιναντ φον Σιλ [Ferdinand von Schill] που την χρησιμοποίησε το 1809, όταν επικεφαλής του συντάγματος των ουσάρων του προσπαθούσε να ξεσηκώσει εναντίον του Ναπολέοντα τον κόσμο που τον ακολουθούσε. Η έμπνευση για τη φράση βρίσκεται στον Ψαλμό 73:19 (72:19 σύμφωνα με την αρίθμηση της ελληνικής εκκλησίας) όπου αναφέρεται για τον άθεο (στη γερμανική μετάφραση):

„Wie werden sie so plötzlich zunichte! Sie gehen unter und nehmen ein Ende mit Schrecken.“ (κατά λέξη: «Θα τους εκμηδενίσουμε αιφνιδιαστικά! Θα εξαφανιστούν και θα νιώσουν ένα τέλος με τρόμο»).

Παρεμπιπτόντως, αν ξεκινούσαμε από τον ψαλμό 72:19 στα ελληνικά, πῶς ἐγένοντο εἰς ἐρήμωσιν ἐξάπινα· ἐξέλιπον, ἀπώλοντο διὰ τὴν ἀνομίαν αὐτῶν. δύσκολα θα εντοπίζαμε τη σχέση με τη φράση του Καρλ Μαρξ. Όμως μας είναι ήδη γνωστό και από άλλα παραδείγματα πώς μεταβάλλονται τα βιβλικά αποφθέγματα περνώντας από άλλες γλώσσες μέσα στους αιώνες.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Μια παράπλευρη παρατήρηση: αξίζει να διαβάσει κανείς τη βιογραφία τον φον Σιλ στη βικιπαίδεια. Περιγράφει μιαν άλλη, άγνωστη φοβάμαι στο ευρύ ελληνικό κοινό, Ευρώπη, όπου οι κακοί δεν είναι οι Γερμανοί αλλά οι Γάλλοι, όπου ο διαφωτισμός μονομαχεί με τον ρομαντισμό και από όπου μπορούμε ίσως αφενός να κατανοήσουμε κάποιες από τις ρίζες του φιλελληνισμού στη δική μας επανάσταση και κάποια από όσα έζησε η Ευρώπη τα προηγούμενα διακόσια χρόνια.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Από την εποχή των πρώτων διηνεκών ομολόγων και δώθε... ;)
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Στη σημερινή Ημερησία (εδώ) διαβάζω:

Είναι ενδεικτικό ότι αρκετοί και στις δύο πλευρές επαναλαμβάνουν την επικίνδυνη για την περίσταση γνώμη του Γάλλου βουλευτή «καλύτερα ένα φρικτό τέλος, παρά μια φρίκη χωρίς τέλος», που διατύπωσε όταν την εξουσία στο Παρίσι ανέλαβε ο Nαπολέων Γ΄ ο επονομαζόμενος και «μικρός Nαπολέων».

Ποιος ήταν αυτός ο «Γάλλος βουλευτής», άραγε; Ή μήπως μπλέχτηκε ο συντάκτης --που θυμάται κάτι αόριστο για Βοναπάρτη, αλλά όχι τον «σωστό«;
 
Top