Η μπρούμυτη και ο μπρούμυτος

[drsiebenmal]

Θα πίστευε κανείς ότι το επίθετο μπρούμυτος είναι ένα συνηθισμένο επίθετο της ΚΝΕ. Δεκάδες φωτογραφίες με μπρούμυτες σταρ και σταρλετίτσες μας κοιτάζουν από τις φωτογραφίες τους, δεκάδες αθλητές παρακολουθούν μπρούμυτοι και ανήμποροι την εξέλιξη των φάσεων. Σωστά; Σωστά, και αν δεν με πιστεύετε, ρωτήστε τον Γκούγκλη.

Όχι όμως σύμφωνα με τα μεγάλα λεξικά(*) μας που περιέχουν μόνο το λήμμα για το επίρρημα μπρούμυτα (με εξαίρεση το διαδικτυακό Βικιλεξικό). Ούτε και σύμφωνα με τα αυτόματα ορθογραφικά προγράμματα, όπως βλέπετε στην εικόνα.

Αντίθετα, το ζευγάρι ανάσκελος-ανάσκελα είναι πλήρως λεξικογραφημένο.

Πάντως εγώ δεν πρόκειται να γράψω «πρηνής ο τερματοφύλαξ θωρεί με οδύνη τη σφαίρα να καταλήγει εις το βάθος των γκολπόστ» ούτε «η γνωστή επηρεάστρια των ΜΚΔ Ιοκάστε Νατανκιάλες χαριεντίζεται με τον φακό της φωτογραφικής μηχανής πρηνής σε άγνωστο σημείο της Σαρωνικής Ριβιέρας».

=====
(*) - Δεν έχω ακόμη την πιο πρόσφατη έκδοση του ΛΝΕΓ. Τσεκάρισα σε ΛΚΝ, το Χρηστικό και το υπό κατασκευή ΜΗΛΝΕΓ/

 

[nickel]

Καλημέρα. Καλά τα λες. Στο ΛΝΕΓ(5) δεν υπάρχει ο μπρούμυτος, αλλά ούτε κι ο ανάσκελος. Δεν είναι ωραίο όταν η χρήση έρχεται να γεμίζει τα κενά; Σαν νόμος της Φυσικής...

 

[nickel]

Μη γράψετε όμως μπρούμυτη σε υπότιτλο αν η εταιρεία σάς έχει βάλει επιμελητή που πάει με το σταυρό λεξικό.

 

[Earion]

Αν υπάρχει ο μπρούμυτος και ο ανάσκελος, θα υπάρχει (ή μήπως να φτιαχτεί;) και ο πιστάγκωνος και ο ανακούκουρδος.

 

[drsiebenmal]

Η γλώσσα έχει το χούι να φτιάχνει ό,τι της χρειάζεται, όχι ό,τι λείπει από τα λεξικά... :)

Το πιστάγκωνο δέσιμο, π.χ., έχει χρησιμοποιηθεί ήδη (λιγοστές φορές, είναι αλήθεια).

Αλλά και «ανακούρκουδο κάθισμα» έχει το μενού (και ειλικρινά, δεν βλέπω γιατί όχι).

 

[nickel]

Το επίθετο ανακούρκουδος το θέλω, οπωσδήποτε!

κάθισα πάλι στην αρχική ανακούρκουδη στάση

Εκστασιάζομαι στη μαλαισιανή ροζ λατρεία και στη θέα του ανακούρκουδου Βούδα - Παναγιώτη που κοιμίζει πάνω στην οικουμενική του κοιλιά την καλλονή, και δεν μπορεί να συγκρατήσει τα σάλια που του τρέχουν απ’ το στόμα. (Ρένος Αποστολίδης)

Βέβαια, τούτο το σκοτάδι, σκέπαζε όλη την περιφέρεια, έφτανε στη μέση μας, στην κορυφή μας, στη στέγη του σπιτιού, της εκκλησίας μας, πλησίαζε στα πόδια του λόφου του ανακούρκουδου, τα έφτανε, ίσως τα πέρναγε, κι ανέβαινε ορμητικό προς την κορφή. (Τάκη Κουφόπουλου, Μικρές σύγχρονες ιστορίες, 1959)

Επεράσανε οι χρόνοι και μίαν ημέρα που ο ήλιος είχεν ανέβει στα υψηλότερα και ο γεροβασιλέας είχε πλια φτάξει σε βαθύτατα γεράματα, έτσι όπως εκάθονταν ανακούρκουδος στο θρόνο, έγειρε την κεφαλή του ενώ εψέλλιζε…

Η ανακούρκουδη μάζα στο βάθος κινήθηκε και μισοσηκώθηκε.

Ήταν οι Πυθίες που πέρασαν στα τρίποδα ανακούρκουδες και γεύονταν της Αράχωβας το κατσικίσιο γάλα​

 

[SBE]

Μερικά από τα παραδείγματά σου βγάζουν νόημα μόνο αν θεωρήσουμε ότι ανακούρκουδα σημαίνει οκλαδόν.

 

[nickel]

Μερικά από τα παραδείγματά σου βγάζουν νόημα μόνο αν θεωρήσουμε ότι ανακούρκουδα σημαίνει οκλαδόν.

Ευκαιρία να το ξεκαθαρίσουμε κι αυτό.

 

[drsiebenmal]

Για την πληρότητα του νήματος, όπως εξελίσσεται, ας προσθέσω και το μοναδικό σταυροποδητός που εντόπισα (βαρύ-βαρύ, βέβαια, Βιζυηνός, Tο μόνον της ζωής του ταξείδιον):

... Δεν βλέπεις τί κακόν έχει κάμει; Ίδρυσε με τα ίδιά του χέρια το κακοδαιμονέστατον “εσνάφι” των ραπτών, καταδικάσας με να κάθημαι εδώ σταυροποδητός και εσκυμμένος από πρωΐας μέχρι βαθυτάτης νυκτός, και ίδρυσε την κακίστην συνήθειαν, να προικίζουν οι πατέρες τας θυγατέρας των, όχι μ' εσωτερικάς αρετάς, ενόσω τας έχουν εις τους οίκους των, αλλά μ' εξωτερικήν πολυτέλειαν, όταν τας φορτώνουν εις την ράχην των γαμβρών των. ...

 

[Duke_of_Waltham]

Άρα το ανακούρκουδα περιγράφει και τις δύο στάσεις της εικόνας. Κι εγώ που το είχα πάντα για συνώνυμο του οκλαδόν...

 

[nickel]

Άρα το ανακούρκουδα περιγράφει και τις δύο στάσεις της εικόνας. Κι εγώ που το είχα πάντα για συνώνυμο του οκλαδόν...

Κάποια από τα παραπάνω παραδείγματα αλλά και το λεξικό του Γεωργακά λένε ότι το ανακούρκουδα σημαίνει και «οκλαδόν».

ανακούρκουδα [anakúrku∂a] adv (& τανακούρκουδα & ανακούκουρδα)

① w. bent knees, in a squatting posture (syn με λυγισμένα γόνατα):
κάθομαι ~ (syn ανακουρκουδίζω 1) παίζανε καθισμένοι ~

② in cross-legged sitting position (syn σταυροπόδι, L οκλαδόν):
poem είπε και κάθισε ~, σε λογισμούς βυθίστη (Kazantz Od 9.1011)
http://www.greek-language.gr/greekL...ica/georgakas/search.html?lq=ανακούρκουδα&dq=​

Όμως όλα τα γνωστά σύγχρονα λεξικά θα προσπαθήσουν να σε πείσουν ότι ανακούρκουδα είναι μόνο το squatting. Θα ήθελα κι εγώ να διακρίνουμε το ανακούρκουδα από το οκλαδόν.

 

[Earion]

Ανακούκουρδα σημαίνει κάθομαι πάνω στον κόκκυγα (ανά + κόκκυγα). Στη δική μου αντίληψη θα αντιστοιχούσε μόνο με το squatting, αλλά βλέπω από τα αποσπάσματα που έφερε ο Nickel ότι το χρησιμοποιούν και για τη στάση οκλαδόν.

Με το οκλαδόν τι γίνεται; Θα έχουμε και επίθετο: ο οκλαδός, η οκλαδή; :twit:

 

[nickel]

Με το οκλαδόν τι γίνεται; Θα έχουμε και επίθετο: ο οκλαδός, η οκλαδή; :twit:

Προς το παρόν τα σχεδόν και εξόν και τα επιρρήματα τύπου βαθμηδόν, ομαδόν, σωρηδόν, οκλαδόν, αναφανδόν, τσουβαληδόν και τα όμοια δεν απειλούνται με επιθετοποίηση. Από την άλλη, τα αυθημερόν και νυχθημερόν είχαν ή έχουν επίθετα (αυθήμερος και νυχθήμερος).