Πρώτα στείλαμε εμείς προς τα έξω τα δικά μας γγ και γκ, που έγιναν ng και nc. Angelus ο άγγελος και Enceladus ο Εγκέλαδος. Και αντίστροφα: Άγγλοι οι Angli και κάγκελο το cancellus.
Το n βρίσκεται εκεί, στις ξένες λέξεις, επειδή εμείς τα προφέρουμε ένρινα αυτά (όπως άλλωστε και το «έρρινα», που προτιμώ να το γράψω «ένρινα» για να συνεννοηθούμε). Πάμε να το ξεχάσουμε αυτό. Επιμένει το ΛΚΝ με τις φωνητικές μεταγραφές του ότι το αγκάθι είναι aŋgáθi, αλλά έχω την εντύπωση ότι πολλοί το προφέρουν πια σαν την Αγκάθα (την Κρίστι) και τον Γκαγκάριν. Είναι ένρινα μέσα στη λέξη, μετά από φωνήεν· όχι βέβαια μετά από σύμφωνο (π.χ. ργκ, λγκ) και όχι στην αρχή της λέξης (γι’ αυτό όμως βάζουμε ένα «ν» στο άρθρο μπροστά από τα αρσενικά: τον Γκαγκάριν). [Μην περιμένετε να βρείτε πια «γγ» στην αρχή της λέξης· και το γγαστρώνω από το εγγαστρώνω έγινε γκαστρώνω. Το ΛΚΝ έχει μείνει λίγο πίσω.]
Το γεγονός ότι πολλοί προφέρουν πολλά «γκ» και «μπ» και «ντ» χωρίς το «ν» (δηλαδή g, b και d αντί για ng, mb και nd) το διαπιστώνουμε όλοι μας. [Εξαίρεση ίσως είναι τα σύνθετα με πρόθεση, όταν θυμόμαστε ότι τα εγκ~ και τα συγκ~ βγαίνουν από εν~ και συν~. Ταυτόχρονα, ελπίζω να μην ακούσουμε από πουθενά e(ŋ)grafí ή si(ŋ)graféas.] Τον εκνευρισμό του πάντως μ’ αυτή την «αποερρινοποίηση» κατέθετε στο Βήμα ο Θ. Τάσιος πριν από 2 χρόνια. Σχολιάζεται εδώ.
Το βέβαιο είναι ότι στις μεταγραφές των ξένων λέξεων και ονομάτων υπολόγιζαν άλλοτε σ’ αυτή την ερρινοποίηση. Έτσι, πολλές λέξεις μάς παραδίδονται με «γγ» στη θέση του αγγλικού «ng»: Αγγλία, Εγγλέζοι, Ουγγαρία, Μογγολία, Βεγγάζη (Benghazi), Ταγγέρη (Tangier), Βεγγάλη (Bengal), Βερίγγειος πορθμός (Bering Strait), Γάγγης (Ganges), Ζβίγγλιος (Zwingli), Κιγκινάτος (Cincinnatus), Φράγκοι και φράγκα κ.ά.
Το ίδιο ίσχυσε και για ξένες λέξεις, ανάμεσα στις οποίες και το κλήριγκ, το λίβιγκ ρουμ (έτσι επί Σταματάκου), το πιγκ πογκ, ο πιγκουίνος, το καγκουρό, το κογκρέσο κ.λπ.
Σ’ αυτό τον κανόνα μεταγραφής έμενε η Γραμματική του Τριανταφυλλίδη, και αυτά επαναλαμβάνει ο Οδηγός της Νεοελληνικής [ο Μαγγελάνος, Magellan, κακώς προστίθεται εκεί στα παραδείγματα]. Εδώ και αρκετά χρόνια ωστόσο, επειδή μάθαμε πολλά αγγλικά και θέλουμε να ξεχωρίζουμε τη Μις Πίγκι από το πινγκ πονγκ, το βαγκόν λι από την Μπανγκόκ και τη γιόγκα από το τάνγκα (αλλά και να μη θυμίζει το Μπιγκ Μπανγκ μεγάλο μαμούνι) έχουμε αρχίσει να προσθέτουμε «ν» όπου μπορούμε. (Υπάρχει και αίτηση από τις τουρίστριες, που ζητάνε να πάψουν τα καμάκια να τις φωνάζουν «ντάρλιγκ».) Την προσθήκη αυτού του «ν» (επίσης όπου μπορεί) υιοθετεί και το Ορθογραφικό Λεξικό του Κέντρου.
Έτσι η Ουάσιγκτον γίνεται Ουάσινγκτον και ο Ουέλιγκτον Ουέλινγκτον, τα απαίσια ~ιγκ ~ινγκ, οι Βίκιγκς Βίκινγκς, το Μπαγκλαντές Μπανγκλαντές, το Κογκό Κονγκό και: Χονγκ Κονγκ, Κινγκ Κονγκ, πινγκ πονγκ, Βιετκόνγκ, γκονγκ κ.ο.κ.
Το καγκουρό, περιέργως, δεν βλέπω να το πειράζουν (με εξαίρεση κάποιους λίγους στο διαδίκτυο) και ο γκά(ν)γκστερ κυκλοφορεί και με τις δύο γραφές (αλλά προσέξτε να μην τον προφέρετε σαν τον ανεκδοτολόγο, τον gagster). Το ίδιο και το τα(ν)γκό. Σταθερός στην παλιά του ορθογραφία μένει και ο πιγκουίνος. Περισσότερα σαγκουίνια από σανγκουίνια βλέπω στο διαδίκτυο όπως και σαγκρία από σανγκρία — ο χρόνος θα δείξει.
Με το flamenco τι γίνεται; Φλαμέγκο το Κέντρο και το ΛΚΝ, φλαμένκο ο Κριαράς και το Μείζον, φλαμένγκο και φλαμένκο κυρίως στο διαδίκτυο. Ουπς, αυτό είναι άσχετο με τον τίτλο… Πάντως, τα φλαμίνγκο ξαναβρήκαν το «ν» τους.
Μην πειράζετε τις λέξεις που δεν έχουν «ν» στην ξένη γλώσσα — τα μπαγκάζια, τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, την Μπογκοτά και τους Τουαρέγκ, ας πούμε. Τον λύγκα και το πλαγκτόν επίσης δεν τα πειράζουμε γιατί είναι ελληνικές λέξεις. Ούτε τις καθιερωμένες και εξελληνισμένες όπως ο πάγκος ή ο σαλτιμπάγκος (από banco αυτά, ξεφεύγω πάλι). Κακώς επίσης θέλουν να προσθέσουν «ν» στην Αγκόλα και τη Σιγκαπούρη, με την εξελληνισμένη γραφή και κλίση. Κάτω τα χέρια κι από το Κογκρέσο.
Με λίγα λόγια: ευπρόσδεκτη είναι μια διόρθωση στις λέξεις που διατηρούν την ξενική τους μορφή, αλλά ξενίζει να θέλουμε να αλλάξουμε εξελληνισμένες λέξεις, παγιωμένες εδώ και χρόνια και προσαρμοσμένες στο κλιτικό μας σύστημα. Στο τέλος θα βάλουν χέρι και στην Αγγλία και στο επώνυμό μου!
Όσο για τον Σπόρτιγκ, είναι έτσι, με ~ιγκ, 70 χρόνια τώρα κι ας είναι μοιρασμένα στο διαδίκτυο τα ευρήματα για το γήπεδο του Σπόρτι(ν)γκ.
Το παραπάνω δεν αποτελεί εξαντλητική εργασία (ίσως μόνο το διάβασμά της να αποδειχτεί εξαντλητικό), οπότε το πιθανότερο είναι να λείπουν ενδιαφέροντα παραδείγματα λέξεων που αλλάζουν (ή αρνούνται να αλλάξουν). Τα σχόλιά σας θα είναι ευπρόσδεκτα, όπως πάντα.
Το n βρίσκεται εκεί, στις ξένες λέξεις, επειδή εμείς τα προφέρουμε ένρινα αυτά (όπως άλλωστε και το «έρρινα», που προτιμώ να το γράψω «ένρινα» για να συνεννοηθούμε). Πάμε να το ξεχάσουμε αυτό. Επιμένει το ΛΚΝ με τις φωνητικές μεταγραφές του ότι το αγκάθι είναι aŋgáθi, αλλά έχω την εντύπωση ότι πολλοί το προφέρουν πια σαν την Αγκάθα (την Κρίστι) και τον Γκαγκάριν. Είναι ένρινα μέσα στη λέξη, μετά από φωνήεν· όχι βέβαια μετά από σύμφωνο (π.χ. ργκ, λγκ) και όχι στην αρχή της λέξης (γι’ αυτό όμως βάζουμε ένα «ν» στο άρθρο μπροστά από τα αρσενικά: τον Γκαγκάριν). [Μην περιμένετε να βρείτε πια «γγ» στην αρχή της λέξης· και το γγαστρώνω από το εγγαστρώνω έγινε γκαστρώνω. Το ΛΚΝ έχει μείνει λίγο πίσω.]
Το γεγονός ότι πολλοί προφέρουν πολλά «γκ» και «μπ» και «ντ» χωρίς το «ν» (δηλαδή g, b και d αντί για ng, mb και nd) το διαπιστώνουμε όλοι μας. [Εξαίρεση ίσως είναι τα σύνθετα με πρόθεση, όταν θυμόμαστε ότι τα εγκ~ και τα συγκ~ βγαίνουν από εν~ και συν~. Ταυτόχρονα, ελπίζω να μην ακούσουμε από πουθενά e(ŋ)grafí ή si(ŋ)graféas.] Τον εκνευρισμό του πάντως μ’ αυτή την «αποερρινοποίηση» κατέθετε στο Βήμα ο Θ. Τάσιος πριν από 2 χρόνια. Σχολιάζεται εδώ.
Το βέβαιο είναι ότι στις μεταγραφές των ξένων λέξεων και ονομάτων υπολόγιζαν άλλοτε σ’ αυτή την ερρινοποίηση. Έτσι, πολλές λέξεις μάς παραδίδονται με «γγ» στη θέση του αγγλικού «ng»: Αγγλία, Εγγλέζοι, Ουγγαρία, Μογγολία, Βεγγάζη (Benghazi), Ταγγέρη (Tangier), Βεγγάλη (Bengal), Βερίγγειος πορθμός (Bering Strait), Γάγγης (Ganges), Ζβίγγλιος (Zwingli), Κιγκινάτος (Cincinnatus), Φράγκοι και φράγκα κ.ά.
Το ίδιο ίσχυσε και για ξένες λέξεις, ανάμεσα στις οποίες και το κλήριγκ, το λίβιγκ ρουμ (έτσι επί Σταματάκου), το πιγκ πογκ, ο πιγκουίνος, το καγκουρό, το κογκρέσο κ.λπ.
Σ’ αυτό τον κανόνα μεταγραφής έμενε η Γραμματική του Τριανταφυλλίδη, και αυτά επαναλαμβάνει ο Οδηγός της Νεοελληνικής [ο Μαγγελάνος, Magellan, κακώς προστίθεται εκεί στα παραδείγματα]. Εδώ και αρκετά χρόνια ωστόσο, επειδή μάθαμε πολλά αγγλικά και θέλουμε να ξεχωρίζουμε τη Μις Πίγκι από το πινγκ πονγκ, το βαγκόν λι από την Μπανγκόκ και τη γιόγκα από το τάνγκα (αλλά και να μη θυμίζει το Μπιγκ Μπανγκ μεγάλο μαμούνι) έχουμε αρχίσει να προσθέτουμε «ν» όπου μπορούμε. (Υπάρχει και αίτηση από τις τουρίστριες, που ζητάνε να πάψουν τα καμάκια να τις φωνάζουν «ντάρλιγκ».) Την προσθήκη αυτού του «ν» (επίσης όπου μπορεί) υιοθετεί και το Ορθογραφικό Λεξικό του Κέντρου.
Έτσι η Ουάσιγκτον γίνεται Ουάσινγκτον και ο Ουέλιγκτον Ουέλινγκτον, τα απαίσια ~ιγκ ~ινγκ, οι Βίκιγκς Βίκινγκς, το Μπαγκλαντές Μπανγκλαντές, το Κογκό Κονγκό και: Χονγκ Κονγκ, Κινγκ Κονγκ, πινγκ πονγκ, Βιετκόνγκ, γκονγκ κ.ο.κ.
Το καγκουρό, περιέργως, δεν βλέπω να το πειράζουν (με εξαίρεση κάποιους λίγους στο διαδίκτυο) και ο γκά(ν)γκστερ κυκλοφορεί και με τις δύο γραφές (αλλά προσέξτε να μην τον προφέρετε σαν τον ανεκδοτολόγο, τον gagster). Το ίδιο και το τα(ν)γκό. Σταθερός στην παλιά του ορθογραφία μένει και ο πιγκουίνος. Περισσότερα σαγκουίνια από σανγκουίνια βλέπω στο διαδίκτυο όπως και σαγκρία από σανγκρία — ο χρόνος θα δείξει.
Με το flamenco τι γίνεται; Φλαμέγκο το Κέντρο και το ΛΚΝ, φλαμένκο ο Κριαράς και το Μείζον, φλαμένγκο και φλαμένκο κυρίως στο διαδίκτυο. Ουπς, αυτό είναι άσχετο με τον τίτλο… Πάντως, τα φλαμίνγκο ξαναβρήκαν το «ν» τους.
Μην πειράζετε τις λέξεις που δεν έχουν «ν» στην ξένη γλώσσα — τα μπαγκάζια, τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, την Μπογκοτά και τους Τουαρέγκ, ας πούμε. Τον λύγκα και το πλαγκτόν επίσης δεν τα πειράζουμε γιατί είναι ελληνικές λέξεις. Ούτε τις καθιερωμένες και εξελληνισμένες όπως ο πάγκος ή ο σαλτιμπάγκος (από banco αυτά, ξεφεύγω πάλι). Κακώς επίσης θέλουν να προσθέσουν «ν» στην Αγκόλα και τη Σιγκαπούρη, με την εξελληνισμένη γραφή και κλίση. Κάτω τα χέρια κι από το Κογκρέσο.
Με λίγα λόγια: ευπρόσδεκτη είναι μια διόρθωση στις λέξεις που διατηρούν την ξενική τους μορφή, αλλά ξενίζει να θέλουμε να αλλάξουμε εξελληνισμένες λέξεις, παγιωμένες εδώ και χρόνια και προσαρμοσμένες στο κλιτικό μας σύστημα. Στο τέλος θα βάλουν χέρι και στην Αγγλία και στο επώνυμό μου!
Όσο για τον Σπόρτιγκ, είναι έτσι, με ~ιγκ, 70 χρόνια τώρα κι ας είναι μοιρασμένα στο διαδίκτυο τα ευρήματα για το γήπεδο του Σπόρτι(ν)γκ.
Το παραπάνω δεν αποτελεί εξαντλητική εργασία (ίσως μόνο το διάβασμά της να αποδειχτεί εξαντλητικό), οπότε το πιθανότερο είναι να λείπουν ενδιαφέροντα παραδείγματα λέξεων που αλλάζουν (ή αρνούνται να αλλάξουν). Τα σχόλιά σας θα είναι ευπρόσδεκτα, όπως πάντα.
