Η ενιαία τιμή του βιβλίου και η χωριστή τιμή των εργαζόμενων

[nickel]

Θα πρέπει τώρα να βάλω κάτω τα μαθηματικά της υπόθεσης, να δω αν πραγματικά απειλούνται τα μικρά βιβλιοπωλεία, η γλώσσα μας και τα πνευματικά δικαιώματα.

Πριν από μερικές εβδομάδες έκανα μια μεγάλη απόσταση σε νυχτερινό λεωφορείο: μοναδικός ασπρομάλλης σε ένα λεωφορείο γεμάτο νέους. Οι περισσότεροι ήταν μόνοι τους, όχι σε παρέες. Ήμουν ο μοναδικός που διάβαζε στη διάρκεια της μακράς και ανιαρής διαδρομής. Οι υπόλοιποι επιβάτες κάθονταν με το βλέμμα απλανές, καρφωμένο στο κενό. Ούτε ένας, ούτε μία, δεν έβγαλε το σμαρτόφωνο να διαβάσουν κάτι, να γεμίσουν την ώρα τους και το μυαλό τους.

Τα βιβλία και η γλώσσα μας δεν επηρεάζονται ουσιαστικά από την ενιαία ή μη τιμή βιβλίου. Απειλούνται κυρίως επειδή στο σπίτι και στο σχολείο δεν καλλιεργείται η αγάπη για το διάβασμα και την ελεύθερη, κριτική σκέψη. Δευτερευόντως, είναι απαραίτητο το εμπορικό κομμάτι να ανακαλύψει τη θέση του στον κόσμο των νέων τεχνολογιών.

Ο κοπετός που κατατέθηκε εδώ ήταν εστιασμένος στο ζήτημα της ενιαίας τιμής και δεν άγγιξε (απ' όσο διαβάζω) τα ουσιαστικά ζητήματα που θα έπρεπε να αγγίξουν μια σύναξη εκδοτών, συγγραφέων και πολιτικών.

 

[drsiebenmal]

Εμένα θα με ενδιέφερε, επίσης, αν υπάρχει κάποια μελέτη, κάποια έρευνα, κάποια σύγκριση τελοσπάντων με όσα χρήσιμα και ωφέλιμα συνέβησαν (ή όσα δεν συνέβησαν) στο ελληνικό βιβλίο μετά την εισαγωγή της ενιαίας τιμής, το 1997.

Ακόμη, για να είμαι ειλικρινής, μου φαίνεται αστείο να εντάσσεται σε οποιοδήποτε σύστημα προστασίας η ελληνική λογοτεχνία, έτσι γενικά, χωρίς προσδιορισμένο αντικείμενο, και όχι π.χ. το ελληνικό δοκίμιο.

Φυσικά, σε ακόμη πιο απόμακρο επίπεδο συζήτησης, όλα αυτά ίσως δεν έχουν σημασία, επειδή οι εκδότες απλώς θα ανεβάσουν τις αρχικές τιμές και θα ποντάρουν στο ότι οι μεταπωλητές δεν θα βγάλουν τα βιβλία στο ράφι με υπερβολικές εκπτώσεις για να μην αποξενώσουν τους πιθανούς αγοραστές τους. («70% έκπτωση; Ποιος ξέρει τι βλακεία βιβλίο θα είναι κι αυτό. Λίγο ακόμη και θα μας πληρώνουν για να το διαβάσουμε...»)

 

[sarant]

Εγώ πάντως περισσότερα βιβλία έβγαλα μετά το 1997 παρά πριν :)

Η εξαίρεση νομίζω πως αφορά τη λογοτεχνία γενικά, όχι μόνο την ελληνική -αλλά δεν παύει να είναι αστεία.

 

[drsiebenmal]

Η εξαίρεση νομίζω πως αφορά τη λογοτεχνία γενικά, όχι μόνο την ελληνική -αλλά δεν παύει να είναι αστεία.

Ναι, τώρα ακούω στο ραδιόφωνο, όλα τα λογοτεχνικά, για την πρώτη τους έκδοση μόνο.

Κι εγώ έβγαλα λιγότερα (πρωτότυπα) μετά το 97, οπότε...τι; :)

 

[rogne]

Εμένα θα με ενδιέφερε, επίσης, αν υπάρχει κάποια μελέτη, κάποια έρευνα, κάποια σύγκριση τελοσπάντων με όσα χρήσιμα και ωφέλιμα συνέβησαν (ή όσα δεν συνέβησαν) στο ελληνικό βιβλίο μετά την εισαγωγή της ενιαίας τιμής, το 1997.

http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=RESOURCE&cresrc=2505&cnode=536

 

[drsiebenmal]

Μερσί, rogne.

Χμμμ, τα είδα και φαίνονται ενδιαφέροντα. Ελπίζω ότι είναι με σωστά στατιστικά στοιχεία από την ΕΣΥ, επειδή βλέπω ότι είναι από την εποχή των Greek Statistics. Όμως σταματάνε το 2007, λίγο πριν αρχίσει η ύφεση. Θα είχε ενδιαφέρον να βλέπαμε κάτι πιο φρέσκο, π.χ. ακριβώς την αντίδραση της βιβλιαγοράς στην ύφεση, στα εκδοτικά κανόνια, τα πολύπλευρα φεσώματα και τις γενικότερες συνθήκες αποπληθωρισμού των τιμών...

 

[rogne]

Πέρα απ' τη συζήτηση περί των τιμών λιανικής, εμένα μου φαίνεται εξωφρενικό το πώς η γενικά έγκυρη επιχειρηματολογία υπέρ της ενιαίας τιμής (όπως π.χ. την εκθέτει το αλήστου μνήμης ΕΚΕΒΙ παραπάνω) μπορεί να έχει ξεπέσει τόσο πολύ σήμερα ώστε οι υποστηρικτές της να λένε πράγματα του τύπου "ενιαία τιμή μόνο στα δικά μας, εξαίρετα προϊόντα", "η ρύθμιση των αμοιβών παραβιάζει τον ελεύθερο ανταγωνισμό", "μπορούμε να ζήσουμε με ολλανδικό γάλα, αλλά όχι με αγγλόφωνα βιβλία", "η ελληνική γλώσσα και ο ελληνικός πολιτισμός καταστρέφονται" κλπ. Και απ' την άλλη, οι... εργαλειοθηκάριοι της κυβέρνησης να απαντούν με μέτρα του τύπου "καλώς, ενιαία τιμή μόνο στη λογοτεχνία και μόνο στην πρώτη έκδοση". Μιλάμε για αντιπαράθεση φοβικών μπακάληδων με άσχετους μανατζαραίους. Ειλικρινά, εγώ δεν βρίσκω κανένα σημείο επαφής ούτε με τους μεν ούτε με τους δε (και αυτό είναι ένα γενικό φαινόμενο στις δημόσιες αντιπαραθέσεις της εποχής).

 

[drsiebenmal]

Κοίτα, δεν διαφωνώ ότι η επιχειρηματολογία του ΕΚΕΒΙ ακούγεται έγκυρη. Όμως, στην πραγματικότητα, τα στοιχεία του ΕΚΕΒΙ προέρχονται (αν το ψάξεις λίγο) από τους ισολογισμούς των 5-10 μεγάλων της αγοράς και νομίζω ότι κανείς δεν έχει ιδέα για το τι συμβαίνει με τους μικρούς (αλλά καμιά φορά, και πιο ποιοτικούς) εκδότες.

Είμαι ιδιαίτερα επιφυλακτικός στην επιχειρηματολογία περί ενιαίας τιμής βιβλίου για τρεις λόγους:

(α) Επειδή μετά από 15+ χρόνια θα έπρεπε να υπάρχουν πολλά απτά στοιχεία από τα συγκεκριμένα οφέλη σε σύγκριση με την παλιότερη κατάσταση. Η αίσθησή μου είναι πως αν υπήρχαν, θα είχαν πέσει στην αγορά. Το ότι δεν υπάρχουν (ή, το ίδιο στα μάτια μου, ότι δεν τα επικαλούνται) δείχνει είτε ότι δεν υπάρχουν (άρα μιλάμε θεωρητικά) είτε ότι δεν δείχνουν αυτό που λέει η θεωρία. Έχω την εντύπωση ότι την ΕΤΒ προώθησαν οι μεγάλοι εκδότες για να έχουν μια πισινή στις διαπραγματεύσεις τους με σημεία μαζικής πώλησης, αλλά όταν βάλεις το κεφάλι βαθιά μέσα στο στόμα του θεριού, τι να την κάνεις την ασφάλεια ζωής...

(β) Ότι από τα γερμανόγλωσσα βιβλία που ξέρω, οι ενιαίες τιμές που ισχύουν είναι παραδοσιακά (και προ ευρώ) διαφορετικές στη Γερμανία και στην Αυστρία (είναι μεγαλύτερες στην Αυστρία). Προφανώς, κανένα από τα κριτήρια που αναφέρονται ως θετικά για την ΕΤΒ στην Ελλάδα δεν δικαιολογούν αυτή τη διαφορά.

(γ) Υπάρχει, τέλος, ένας τομέας όπου νομίζω ότι η υποχρεωτική ΕΤΒ έχει οδηγήσει σε απίστευτους παραλογισμούς --και αναφέρομαι, βασικά, στα πανεπιστημιακά βιβλία του εξωτερικού.

 

[rogne]

Για το (α), νομίζω ότι δεν υπάρχουν πουθενά αυτά τα στοιχεία που λες, Δρ., ως στοιχεία: ποιος να τα δώσει, ποιος να τα συγκεντρώσει, ποιος να τα επεξεργαστεί και γιατί; Νομίζω ότι κάπου αλλού έχουμε συμφωνήσει στο ότι ναι μεν την ΕΤΒ τη διεκδίκησαν και την επέβαλαν οι μεγάλοι εκδότες, κυρίως όμως για να προστατευτούν από συγκεκριμένους άλλους μεγάλους εκδότες (και βιβλιοπώλες, κατά δεύτερο λόγο). Δεν βλέπω πάντως πώς αυτό μπορεί να μη συνέφερε τους μικρότερους-ποιοτικότερους εκδότες: τι θα ήθελαν-θα μπορούσαν να κάνουν αυτοί που δεν τους επέτρεψε η ΕΤΒ να κάνουν;

Το (β) τι αποδεικνύει; Γιατί θα έπρεπε να δικαιολογούνται οι κατά τόπους διαφορές στις ΕΤΒ με τα επιχειρήματα υπέρ της ΕΤΒ; Το γενικό επίπεδο τιμών (και αμοιβών) δεν είναι το μείζον σε τέτοιες συγκρίσεις μεταξύ χωρών;

Για το (γ), καταλαβαίνω καλά ότι εννοείς τα μεταφρασμένα πανεπιστημιακά βιβλία; Εννοείς ότι τα υπερκοστολογούν (εν είδει καρτέλ) οι εκδότες στο κράτος λόγω ΕΤΒ;

 

[drsiebenmal]

Για το (α) ναι, προφανώς οι μικροί εκδότες θεώρησαν ότι δεν θα ήταν ζημιωμένοι, Ίσως έχασαν έτσι όμως, σύμφωνα με τις αντίστοιχες θεωρίες, μια δυνατότητα να διεισδύσουν σε άλλες αγορές. Φυσικά, αυτά σε αγορές όπου οι μεγάλοι εκδότες δεν πετούν έξω με πλειστηριασμούς τους μικρούς από την εξασφάλιση νέων τίτλων κλπ. μπορεί να είναι φρούδες θεωρίες.

Για τα στοιχεία, είχα την αίσθηση ότι κάποια στιγμή είχες εντοπίσει και είχες φέρει ισολογισμούς μεγάλων εκδοτών των τελευταίων χρόνων από το ΕΚΕΒΙ· όμως δεν το έψαξα, λυπάμαι αν θυμάμαι λάθος. Γι' αυτό υπέθεσα πάντως ότι αυτό που λέει η ιστοσελίδα του ΕΚΕΒΙ και επισημαίνω πιο κάτω, θα έχει προέλθει από κάποια τέτοια στοιχεία. (Επισημαίνω επίσης την αναφορά στη συγκράτηση της τιμής του βιβλίου· όχι στην αύξηση των πωλουμένων π.χ., που θα υπέθετε κανείς ότι είναι το κύριο ζητούμενο.)

Ποια είναι τα αποτελέσματα εφαρμογής του θεσμού;

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, μετά από επεξεργασία στοιχείων της Διεύθυνσης Οικονομικών και Βραχυχρόνιων Δεικτών της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ) και διασταύρωση αυτών με πληροφορίες από την αγορά του βιβλίου, διαπιστώνει ότι η εφαρμογή του νόμου περί ενιαίας τιμής βιβλίου είχε ως αποτέλεσμα τη συγκράτηση της αύξησης της τιμής των βιβλίων, επιβεβαιώνοντας έτσι, έμμεσα, τους λόγους τους οποίους οδήγησαν στην υιοθέτηση του νόμου. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, τα οποία παρακολουθεί το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, μεταξύ 1999-2000, ο δείκτης τιμών καταναλωτή του βιβλίου πέφτει για πρώτη φορά σε επίπεδα χαμηλότερα από τον μέσο δείκτη τιμών καταναλωτή (ή τιμάριθμο) όλων των αγαθών, παραμένοντας έκτοτε χαμηλότερος από αυτόν, όπως φαίνεται από τον ακόλουθο πίνακα.

Για το (β) μιλάμε ακριβώς για το ίδιο βιβλίο, έχει διπλή τιμή επάνω. Δεν καταλαβαίνω τι σχέση μπορεί να έχει το βιοτικό επίπεδο (και οι δύο χώρες είναι ΑΑΑ ίσως η Αυστρία να είναι λίγο ακριβότερη, αλλά ειλικρινά δεν το ξέρω). Νομίζω ότι ήταν κάποια παρεμβατική προσπάθεια του (παραδοσιακά πιο παρεμβατικού) αυστριακού δημοσίου να διασφαλίσει κάτι, υποθέτω την τοπική βιβλιοπαραγωγή ή διανομή, αλλά δεν ξέρω τι ακριβώς έχει καταφέρει, αφού 2-3 πρόσφατα αυστριακής συγγραφής και θεματολογίας ευπώλητα που έπεσαν στα χέρια μου έχουν εκδοθεί στα Βερολίνα και στις Νυρεμβέργες... :)

Για το (γ) εννοώ τα ξενόγλωσσα πανεπιστημιακά, στο εξωτερικό. Το σκληρό μονοπώλιο από εκδοτικούς οίκους όπως ο Springer και η McGraw-Hill (που, παρεμπ, έχει αγοράσει την Standard & Poor's). Η αγορά των ελληνικών πανεπιστημιακών ρυθμίζεται, ως γνωστό, κυρίως από τους τιμοκαταλόγους και τις επιτροπές του ΥπΕΠΘ. Δεν νομίζω ότι οι εκδότες μπορούν εύκολα να υπερκοστολογήσουν σήμερα.

 

[rogne]

Ευχαριστώ για τις διευκρινίσεις. Συνεχίζω να πιστεύω ότι είναι υπερβολικό να ζητάμε απ' την ΕΤΒ, εγχώρια ή διεθνή/διεθνείς, να λύσει τα προβλήματα του κλάδου: πωλήσεις, συγκεντρωτισμό, κρατικές πολιτικές κλπ. Υπάρχουν επίσης δύο (τουλάχιστον) σημεία στα οποία η ελληνική περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με τις ξένες: η γλώσσα και το μέγεθος της αγοράς, άρα και το μέγεθος των εγχώριων βιβλιοεπιχειρήσεων. Όπως και να 'χει, είναι αρκετά ευκολότερο (και πειστικότερο) να δείξει κανείς τι συνεπάγεται η μη ύπαρξη ΕΤΒ παρά ότι η ύπαρξη ΕΤΒ λύνει τα προβλήματα που εμφανίζονται όταν δεν υπάρχει ΕΤΒ: σίγουρα δεν τα λύνει όλα, σχεδόν σίγουρα δεν λύνει ούτε καν μερικά, γιατί πρόκειται για δομικά προβλήματα, μεγάλου μεγέθους τάσεις που αν είναι να αντιμετωπιστούν, χρειάζονται άλλα, πολύ ευρύτερα μέσα. Απ' την άλλη, ισχύει επίσης ότι η ΕΤΒ μπορεί να δημιουργήσει τα δικά της προβλήματα, τα οποία ωστόσο (μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι) είναι πιο τοπικά και περιορισμένα, και θα μπορούσαν (ίσως) να λυθούν με μερικότερες παρεμβάσεις.

Τέλος πάντων, δυστυχώς όλα αυτά είναι ψιλά γράμματα. Αν γινόταν κάποια αντιπαράθεση σήμερα επί της ουσίας, θα είχε νόημα να την κάνουμε μέχρις εσχάτων τη συζήτηση. Αλλά όταν μιλάνε οι Ουγκ με τους Γκάου, εμείς τι να πούμε;...

 

[drsiebenmal]

Τέλος πάντων, δυστυχώς όλα αυτά είναι ψιλά γράμματα. Αν γινόταν κάποια αντιπαράθεση σήμερα επί της ουσίας, θα είχε νόημα να την κάνουμε μέχρις εσχάτων τη συζήτηση. Αλλά όταν μιλάνε οι Ουγκ με τους Γκάου, εμείς τι να πούμε;...

Ελαμουντέ. Ταιριάζει και γλωσσικά.

 

[nickel]

Αν ξέρετε, απαντήστε σε μια απορία μου:

Ένα από τα βασικά προβλήματα σε όλους τους χώρους του σύγχρονου εμπορίου είναι ότι οι μεγάλες μονάδες, είτε πουλάνε βιβλία είτε μαρούλια, απαιτούν και εξασφαλίζουν μεγαλύτερες εκπτώσεις από τους παραγωγούς, εν προκειμένω από τους εκδότες. Με αυτό τον τρόπο (και όχι μόνο) μπορούν να πουλήσουν την πραμάτεια τους σε καλύτερη τιμή από το πρατήριο της γειτονιάς. Αν δεν μπορέσει το πρατήριο αυτό να κρατήσει κάπως την πελατεία που θα του εξασφαλίσει τη συντήρησή του, θα κλείσει. Αν λοιπόν το σουπερμάρκετ βιβλίου πάρει έκπτωση 50-60% από τον εκδότη και το πρατήριο 25-33%, το σουπερμάρκετ μπορεί να προσφέρει έκπτωση 30% και το πρατήριο το πολύ 10%. Η ενιαία τιμή επιβάλλει στο σουπερμάρκετ να πουλάει τη νέα έκδοση με την ίδια έκπτωση που μπορεί να προσφέρει και το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς. Ωστόσο, αν το σουπερμάρκετ έχει αγοράσει το βιβλίο με το μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους, μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιήσει αυτό το κέρδος για να κάνει πολύ δελεαστικές προσφορές σε άλλα είδη και να πάρει τον πελάτη από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς έτσι κι αλλιώς. Αν ισχύουν αυτά, πώς προστατεύεται το βιβλιοπωλιάκι με την ενιαία τιμή;

Τα πνευματικά δικαιώματα αποδίδονται με βάση την ονομαστική τιμή πωλήσεως. Πώς απειλούνται από τις εκπτώσεις; Αν δεν το ξέρετε: αν η ονομαστική τιμή του βιβλίου είναι 100 και το δικαίωμα του συγγραφέα είναι 10, δεν έχει καμιά σημασία πόση έκπτωση θα δώσει ο εκδότης στον βιβλιοπώλη και πόσο θα το πουλήσει ο βιβλιοπώλης.

Για το τι θα πάθει η ελληνική γλώσσα από τις εμπορικές σχέσεις, δεν θα σχολιάσω. Αλλά, αν ξέρετε κάτι παραπάνω για τα παραπάνω, θα ήθελα να το μάθω.

 

[Zazula]

Και για τα δύο έχεις απόλυτο δίκιο. Και στα λέω επειδή εκδότης είμαι και ξέρω από πολύ πρώτο χέρι. Η ενιαία τιμή βιβλίου και η και-καλά προστασία μέσω αυτής για τον μικροεκδότη και τον μικροβιβλιοπώλη είναι η μεγαλύτερη μπαρούφα που έχει ειπωθεί ποτέ. Και αρνούμαι να πιστέψω ότι νοήμονες άνθρωποι έχουν υποστηρίξει όλα αυτά τα χρόνια το αντίθετο. Απλώς δεν έχω χρόνο τώρα να εξιστορώ όλα τα ντεσού και το πώς επιβλήθηκε.

 

[rogne]

...αν το σουπερμάρκετ έχει αγοράσει το βιβλίο με το μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους, μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιήσει αυτό το κέρδος για να κάνει πολύ δελεαστικές προσφορές σε άλλα είδη και να πάρει τον πελάτη από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς έτσι κι αλλιώς.

Έχει ένα πρόβλημα αυτή η υπόθεση: ποια άλλα είδη ενδιαφέρουν και το σούπερ-μάρκετ και το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς; Εκτός αν μιλάμε για συνοικιακά βιβλιοχαρτοπωλεία, δηλαδή βασικά για χαρτοπωλεία, οπότε πάσο με την υπόθεσή σου, αλλά δεν είναι αυτά το επίδικο αντικείμενο.

 

[drsiebenmal]

Πάντως, Ζαζ, αν αποφασίσεις να πεις την πλήρη ιστορία, μην παραλείψεις και μια μνεία για το ύψος των φεσιών με τα οποία φημολογείται ότι τα σουπερμάρκετ κρατούν δέσμιους τους εκδότες (όπως και όλους τους παραγωγούς, άλλωστε).

 

[Zazula]

Δόκτωρ, θα τα βάλω δίπλα απ' τη στοίβα με τα φέσια που έχουμε φάει από βιβλιοπωλεία — κι όχι μόνον απ' τους συνήθεις υπόπτους, αλλά και από πολλά μικρά, συνοικιακά, διαμαντάκια-που-βοηθούν-στην-πνευματική-καλλιέργεια-του-τόπου-και-πρέπει-να-τα-στηρίξουμε βιβλιοπωλεία.

 

[rogne]

Τα πνευματικά δικαιώματα αποδίδονται με βάση την ονομαστική τιμή πωλήσεως. Πώς απειλούνται από τις εκπτώσεις; Αν δεν το ξέρετε: αν η ονομαστική τιμή του βιβλίου είναι 100 και το δικαίωμα του συγγραφέα είναι 10, δεν έχει καμιά σημασία πόση έκπτωση θα δώσει ο εκδότης στον βιβλιοπώλη και πόσο θα το πουλήσει ο βιβλιοπώλης.

Στην εκδοχή των υπερασπιστών της ΕΤΒ, νομίζω ότι το πράγμα πάει κάπως έτσι: χωρίς ΕΤΒ, οι εκδότες αναγκάζονται να δίνουν πολύ φτηνή ονομαστική τιμή σε όλα τα μη μπεστσέλερ για να τα παίρνουν τα σουπερμάρκετ. Έτσι μειώνονται τα συγγραφικά δικαιώματα, όχι μέσω των εκπτώσεων ή της τελικής τιμής. Θα μου πεις, βέβαια, ότι με την ίδια λογική τα δικαιώματα των συγγραφέων μπεστσέλερ αυξάνονται...

 

[Zazula]

Στην εκδοχή των υπερασπιστών της ΕΤΒ, νομίζω ότι το πράγμα πάει κάπως έτσι: χωρίς ΕΤΒ, οι εκδότες αναγκάζονται να δίνουν πολύ φτηνή ονομαστική τιμή σε όλα τα μη μπεστσέλερ για να τα παίρνουν τα σουπερμάρκετ. Έτσι μειώνονται τα συγγραφικά δικαιώματα, όχι μέσω των εκπτώσεων ή της τελικής τιμής. Θα μου πεις, βέβαια, ότι με την ίδια λογική τα δικαιώματα των συγγραφέων μπεστσέλερ αυξάνονται...

Κι αυτό μπαρούφα είναι. Αν ο συγγραφέας είναι ευπώλητος, τότε παίρνει μεγάλο ποσοστό στην ονομαστική τιμή, το οποίο μάλιστα κλιμακώνεται αυξητικά όσο ανεβαίνουν οι πωλήσεις. Απ' την άλλη, ο άγνωστος/νέος συγγραφέας παίρνει πολύ μικρό ή απλά μικρό ποσοστό στην ονομαστική τιμή, που μπορεί να είναι λ.χ. το ένα τρίτο ενός μπεστσελερίστα — και λιγότερο.

 

[drsiebenmal]

Στην εκδοχή των υπερασπιστών της ΕΤΒ, νομίζω ότι το πράγμα πάει κάπως έτσι: χωρίς ΕΤΒ, οι εκδότες αναγκάζονται να δίνουν πολύ φτηνή ονομαστική τιμή σε όλα τα μη μπεστσέλερ για να τα παίρνουν τα σουπερμάρκετ.

Πάντως, τα μη μπεστσέλερ μεταφρασμένα μου που υπήρχαν αρχικά στο σούπερ της γειτονιάς έχουν εξαφανιστεί εδώ και καιρό. Με άλλα λόγια, ούτε κατιμά δεν παίρνουν πια...