Ετοιμαζόμουν να αναρτήσω στο νήμα με τα γλωσσικά ολισθήματα μια προτασούλα από ένθετο περιοδικό κυριακάτικης εφημερίδας: «Οι άγγελοι με τις σάλπιγγες στο Rockefeller Center στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης είναι ένα από τα σήματα κατατεθέν των εορτών, στη μητέρα όλων των μητροπόλεων.» Μια που είναι της μόδας (και χρήσιμο), έτρεξα κάποιες γκουγκλεύσεις για να δω την έκταση που έχει πάρει (τουλάχιστο διαδικτυακά) το συγκεκριμένο λάθος.
"σήματα κατατεθέν": 9480 ευρήματα
"σήματα κατατεθέν" site:in.gr
: 2 ευρήματα |
"σήματα κατατεθέν" site:enet.gr
: 2 ευρήματα
"σήματα κατατεθέν" site:dolnet.gr : 2 ευρήματα | "σήματα κατατεθέν" site:kathimerini.gr : 1 εύρημα
Σίγουρα τα ευρήματα σε ειδησεογραφικούς ιστότοπους (υψηλής κατά τ' άλλα αμαρτητικότητας) είναι ελάχιστα σε σύγκριση με το τι λέει και γράφει ο πολύς ο κόσμος για τα «σήματα κατατεθέντα» — μια που τα ευρήματα για τον ορθά σχηματισμένο πληθυντικό της φράσης είναι λιγότερα από τα λάθος: 8920 ευρέσεις. Και, σε συνδυασμό με τα όσα συζητήσαμε για το «διευθύνων συμβούλου» παρατηρώ μία άνοδο αυτών που αποφάσισα να αποκαλώ νεοάκλιτες λέξεις — λέξεις που είναι κανονικότατα κλιτές, αλλά αυξάνεται η χρήση τους σα να ήταν άκλιτες.
Κανονικά η γλώσσα μας έχει την τάση να εντάσσει όσο περισσότερες λέξεις μπορεί στο υφιστάμενο κλιτικό σύστημά της (κι έτσι πλέον λέμε σήμερα ο πουρές, οι μπουφέδες, τα παρτέρια, των παλτών, τα καρά, τα κόστη, του Μιλάνου και τόσα άλλα), κι όχι να στερεί την κλιτικότητα από λέξεις που είναι κλιτές. Σίγουρα υπάρχουν δικαιολογίες για το λάθος που κάνουν πολλοί με το κατατεθέν (λ.χ. σύγχυση με τα επιρρήματα σε -θεν ή με άκλιτες λέξεις γαλλικής προέλευσης σε -εν) και με το διευθύνων (και με πόσα άλλα!), αλλά το ζήτημα είναι τι φταίει πραγματικά για την άνοδο των νεοάκλιτων λέξεων. Δεν έχει να κάνει μόνο με απολιθώματα ή με μετοχές ενεργητικού ενεστώτα σε -ων ή με με μετοχές παθητικού αορίστου σε -θεις ή με ό,τι άλλο δεν προλάβαμε να διδαχθούμε από την αρχαία ελληνική (ή προλάβαμε να το ξεχάσουμε). Σε νεοάκλιτα μεταμορφώνονται κύρια ονόματα (της Κλαίρη), ελληνικά τοπωνυμικά (των Ίμια), ξένα τοπωνυμικά (του Μεξικό, της Φλόριδα), ακόμη και πλήρως ελληνικοποιημένες λέξεις (τα παλτό), στο όνομα ποιος ξέρει ποιου ευπρεπισμού ή επίδειξης ευθυγράμμισης με τις επιταγές της αγγλικής. Έχουμε ακόμη και ανθρώπους των γραμμάτων να πανηγυρίζουν που μια λέξη δεν θα ενταχθεί στο κλιτικό σύστημα της ελληνικής, εξέλιξη προς την κατεύθυνση της οποίας αγωνίσθηκαν σθεναρά! Μήπως αρχίζει και στην ελληνική γλώσσα κάποια περίοδος ανάλογη με ό,τι συνέβη όταν χάθηκαν οι πτώσεις των ουσιαστικών από την αγγλική (ΟΕ->ΜΕ);
"σήματα κατατεθέν": 9480 ευρήματα
"σήματα κατατεθέν" site:dolnet.gr : 2 ευρήματα | "σήματα κατατεθέν" site:kathimerini.gr : 1 εύρημα
Σίγουρα τα ευρήματα σε ειδησεογραφικούς ιστότοπους (υψηλής κατά τ' άλλα αμαρτητικότητας) είναι ελάχιστα σε σύγκριση με το τι λέει και γράφει ο πολύς ο κόσμος για τα «σήματα κατατεθέντα» — μια που τα ευρήματα για τον ορθά σχηματισμένο πληθυντικό της φράσης είναι λιγότερα από τα λάθος: 8920 ευρέσεις. Και, σε συνδυασμό με τα όσα συζητήσαμε για το «διευθύνων συμβούλου» παρατηρώ μία άνοδο αυτών που αποφάσισα να αποκαλώ νεοάκλιτες λέξεις — λέξεις που είναι κανονικότατα κλιτές, αλλά αυξάνεται η χρήση τους σα να ήταν άκλιτες.
Κανονικά η γλώσσα μας έχει την τάση να εντάσσει όσο περισσότερες λέξεις μπορεί στο υφιστάμενο κλιτικό σύστημά της (κι έτσι πλέον λέμε σήμερα ο πουρές, οι μπουφέδες, τα παρτέρια, των παλτών, τα καρά, τα κόστη, του Μιλάνου και τόσα άλλα), κι όχι να στερεί την κλιτικότητα από λέξεις που είναι κλιτές. Σίγουρα υπάρχουν δικαιολογίες για το λάθος που κάνουν πολλοί με το κατατεθέν (λ.χ. σύγχυση με τα επιρρήματα σε -θεν ή με άκλιτες λέξεις γαλλικής προέλευσης σε -εν) και με το διευθύνων (και με πόσα άλλα!), αλλά το ζήτημα είναι τι φταίει πραγματικά για την άνοδο των νεοάκλιτων λέξεων. Δεν έχει να κάνει μόνο με απολιθώματα ή με μετοχές ενεργητικού ενεστώτα σε -ων ή με με μετοχές παθητικού αορίστου σε -θεις ή με ό,τι άλλο δεν προλάβαμε να διδαχθούμε από την αρχαία ελληνική (ή προλάβαμε να το ξεχάσουμε). Σε νεοάκλιτα μεταμορφώνονται κύρια ονόματα (της Κλαίρη), ελληνικά τοπωνυμικά (των Ίμια), ξένα τοπωνυμικά (του Μεξικό, της Φλόριδα), ακόμη και πλήρως ελληνικοποιημένες λέξεις (τα παλτό), στο όνομα ποιος ξέρει ποιου ευπρεπισμού ή επίδειξης ευθυγράμμισης με τις επιταγές της αγγλικής. Έχουμε ακόμη και ανθρώπους των γραμμάτων να πανηγυρίζουν που μια λέξη δεν θα ενταχθεί στο κλιτικό σύστημα της ελληνικής, εξέλιξη προς την κατεύθυνση της οποίας αγωνίσθηκαν σθεναρά! Μήπως αρχίζει και στην ελληνική γλώσσα κάποια περίοδος ανάλογη με ό,τι συνέβη όταν χάθηκαν οι πτώσεις των ουσιαστικών από την αγγλική (ΟΕ->ΜΕ);
Last edited:
