Ερμηνευτικό Λεξικό Εντομολογικών Όρων (Κ. Μπουχέλος)

Στοιχεία του λεξικού:
Ερμηνευτικό Λεξικό Εντομολογικών Όρων
Κ. Μπουχέλος
http://www.agrotypos.gr/images/stories/file/bouxelos_lexico/

Ο Νίκελ με παρακάλεσε να κάνω μια παρουσίαση του Λεξικού Εντομολογικών Όρων του Κ.Μπουχέλου. Η αλήθεια είναι ότι αισθάνομαι ανεπαρκέστατη για κάτι τέτοιο. Στη σχολή είχα δηλώσει εντομολογία, είναι αλήθεια, αλλά έσπασε ο διάολος το ποδάρι του και πέθανε ο καθηγητής εκείνη τη χρονιά (ο Μάριος Κάτουλας, για όσους τον θυμούνται) και το μάθημα δεν έγινε ούτε την επόμενη χρονιά. Μετά αποφοίτησα, τέλος ιστορίας. Όσα θυμάμαι λοιπόν από τη γενική ζωολογία, κάτι λίγα από μια εργασία μου στη γεωπονική και όσα έχω διαβάσει αργότερα μόνη μου, είναι τα μόνα μου προσόντα, όχι πολλά δηλαδή.

Η πρώτη εντύπωσή μου από το λεξικό είναι πολύ καλή. Από πρακτική άποψη η εφαρμογή δουλεύει θαυμάσια, μπορείς να πας σε όποια σελίδα θέλεις, έχει αναζήτηση, τα λήμματα είναι καθαρά παρουσιασμένα και σαφή. Το μόνο που θα ήθελα επιπλέον θα ήταν μια σύνδεση αναμεταξύ τους, δηλαδή να κάνω κλικ σε ένα λήμμα που αναφέρεται μέσα σε άλλο λήμμα και να με πηγαίνει εκεί, αλλά προφανώς ζητάω πολλά, κι άλλωστε δεν είναι απαραίτητο.

Η βιβλιογραφία φαίνεται ικανοποιητική, αλλά το λέω με επιφύλαξη, επειδή έχω καιρό, όπως είπα, να ασχοληθώ με μελέτη. Το υπόμνημα των όρων στην αρχή απλό, σαφές, εύχρηστο και πλήρες, απ’ όσο μπορώ να κρίνω. Ο συγγραφέας είναι καθηγητής γεωπονικής, επομένως σίγουρα έχει πολύ μεγαλύτερη επαφή με το θέμα από εμένα. :)

Για το περιεχόμενο του λεξικού το πρώτο που παρατήρησα είναι η καθαρεύουσα. Κοίταξα τη χρονολογία έκδοσης, σκεπτόμενη ότι είναι κάποιο παλιό λεξικό που ξανακυκλοφορεί, και είναι του 2012. Δεν ξέρω βέβαια πότε το συνέταξε ο Μπουχέλος, δεν βρήκα κάποια σχετική αναφορά, αλλά σε αυτό εδώ το τεύχος του Τριπτόλεμου, στη σελίδα 20 στη βιβλιοπαρουσίαση, λέει ότι είναι προϊόν πολυετούς προσωπικής προσπάθειας, επομένως τα περισσότερα δεδομένα θα τα συνέλεξε πριν από αρκετά χρόνια. Σίγουρα θα προτιμούσα δημοτική, αλλά δεν θα με απέτρεπε κάτι τέτοιο από τη χρήση ενός τόσο χρήσιμου και μοναδικού για την ελληνική γλώσσα εργαλείου. Άλλωστε κατά κανόνα οι όροι είναι ίδιοι, κόβεις ένα νι από την κατάληξη, κάνεις τα ωά αυγά και έτοιμος. :)

Για να αξιολογήσω την ουσία, δηλαδή την πληρότητα και την ορθότητα των όρων, έκανα αυτό που κάνω πάντα όταν σκαλίζω λεξικά, δηλαδή αναζήτησα κάποιους όρους που θα ήθελα να έβρισκα. Ένας ήταν το imaginal disc, και δεν τον βρήκα. Υπάρχει βέβαια το imaginal (και το imago και το imagine και το imagination), οπότε ουσιαστικά καλύπτομαι, αλλά θα μου άρεσε να είχε και τον συνδυασμό. Επιπλέον στο imaginal ο ορισμός, αν και ορθός, δεν θα με κάλυπτε σε μεταφραστική χρήση, γιατί είναι πολύ περιφραστικός.
Αναζήτησα επίσης το ovipositor, πολύ κοινό όρο, και έμεινα απόλυτα ικανοποιημένη. Και μονολεκτική μετάφραση, και ερμηνεία, και συνδυασμοί με άλλους όρους.

Εν κατακλείδι, όπως είπα και παραπάνω είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο και μοναδικό αυτή τη στιγμή για την ελληνική γλώσσα. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι χαίρομαι που βλέπω μια τόσο συστηματική δουλειά στον τομέα της εντομολογίας, τον ευρύτατο και αρκετά παραγνωρισμένο και παρεξηγημένο (συνήθως τα έντομα τα αντιμετωπίζουμε ως ενοχλητικά ζιζάνια, με εξαίρεση τις πεταλούδες - αλλά ξεφεύγω από το θέμα).

Α, και προσδοκώ τα σχόλια άλλων αρμοδιοτέρων εμού.
 

nickel

Administrator
Staff member
Σε ευχαριστούμε πολύ για την παρουσίαση. Μια και την ανέφερες, ας προσθέσω και την παρουσίαση από το περιοδικό Τριπτόλεμος:


Ερμηνευτικό λεξικό εντομολογικών όρων
Κ. ΜΠΟΥΧΕΛΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΟΤΥΠΟΣ 2012, σ. 528


Δημοσιεύθηκε το πρώτο στην Ελλάδα «Ερμηνευτικό Λεξικό Εντομολογικών Όρων», με συγγραφέα τον Ομότιμο Καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνο Θ. Μπουχέλο, προϊόν πολυετούς προσωπικής προσπάθειας.

Ερμηνεύεται στην ελληνική η πλειονότης των όρων της αγγλικής και της λατινικής, των σχετικών με τα έντομα και οι βασικοί από τα ακάρεα, τους οποίους συναντά κανείς σε σχετικά ξενόγλωσσα κείμενα. Περιλαμβάνονται όροι της μορφολογίας,ανατομίας, βιολογίας, φυσιολογίας, κυτταρολογίας, εμβρυολογίας, γενετικής, και οικολογίας των ανωτέρω οργανισμών, καθώς και κοινές ονομασίες αρκετών ειδών τους, όπως αναφέρονται στην αγγλική κυρίως βιβλιογραφία. Όσον αφορά στη Συστηματική, αναφέρονται τα taxa αλλά μέχρι και τις Οικογένειες.

Ευελπιστεί να λύσει απορίες φοιτητών, υποψηφίων μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος αλλά και γεωπόνων εντομολόγων για το πώς θα μπορούσε να αποδοθεί (κατά τον συγγραφέα) στην ελληνική γλώσσα, η ορολογία την οποία συναντούν σε ξένα συγγράμματα ή να εξηγήσουν τη θέση και τη χρησιμότητα οργάνων και εξαρτημάτων του σώματος εντόμων και ακάρεων αλλά και την ορολογία την σχετική με τις επιμέρους επιστήμες, που εμπλέκονται στην προέλευση, αναπαραγωγή, ανάπτυξη, βιοοικολογία, αντιμετώπιση κ.ά. των αρθροπόδων αυτών.

Δωρεάν προσβάσιμο στο agrotypos.gr
 

Idom

New member
Γεια σας!

Πραγματικά ο "Αγρότυπος" σκίζει, από άποψη όγκου έργου αλλά και ουσίας.
Πολύ καλόδεχτο το λεξικό και μπράβο στον Nickel και στην Αόρατη Μελάνη για την ενημέρωση / παρουσίαση.

Το φυλλομέτρησα, έψαξα για δυο τρία λήμματα που θυμόμουν από τα μικράτα μου - και τα βρήκα με το παραπάνω.
Δεν είμαι ζουζουνολόγος και δεν έχω πρόχειρες αντίστοιχες ανάγκες για να το τσεκάρω αλλά δείχνει επαρκέστατο.
Με σωστή αναλογία συντομίας και επεξηγήσεων.

Μελλοντική βελτίωση μπορεί να γίνει στο λειτουργικό κομμάτι (πάντως και έτσι όπως είναι, είναι μια χαρά εύχρηστο):
Ωραία θα 'ταν να υπάρχουν διασύνδεσμοι μεταξύ των λημμάτων - όπως λέγει η Αόρατη -, ακόμα καλύτερα να γινόταν να βλέπεις δύο τμήματα τού λεξικού ταυτόχρονα - κάτι που συχνά κάνουμε στα αληθινά βιβλία, καμπυλώνοντας τις σελίδες. Υπάρχει βέβαια ο σελιδοδείκτης, ο οποίος προσφέρει ένα κάποιο Ersatz. :-)

Το καλυτερότερο όμως θα έρθει όταν εκδοθεί και το Ελληνο-Αγγλικό αδέρφι! Εξηγεί Βέβαια ο συγγραφέας στην εισαγωγή, ότι αυτό είναι πολύ δύσκολο εξ αιτίας τής πλειάδας όρων για το ίδιο αντικείμενο που έχουν επινοηθεί τις διάφορες "σχολές" εντομολογίας τής Ελλάδας. ("Σκέψου να 'μασταν και αυτοκρατορία", προσθέτω εγώ.)

Μπράβο στον κύριο Κωνσταντίνο Μπουχέλο, για την υπομονή και την ακρίβειά του.
Μπράβο και στον μηχανικό τής ιστοσελίδας - στους browsers που τσέκαρα λειτουργεί άψογα.
Μπράβο στους αφανείς ήρωες που (ίσως) βοήθησαν για την πραγμάτωση τού λεξικού (από όσο είδα δεν έχει συμπεριλάβει ευχαριστίες ο συγγραφέας).
Και μπράβο σε όποιον ήταν υπεύθυνος για την καλαισθησία λιτότητας τού λεξικού.

Το πιο συγκινητικό για μένα πάντως, ήταν ο Μυριβηλισμός στο τέλος! ;-)

Και η απορία που μού έμεινε: εκείνο το "... όλες οι γλώσσες μπορούν να εξελιχθούν ... εκτός από την τέλεια Ελληνική", στον πάτο τής εισαγωγής, το γράφει ειρωνικά ο συγγραφέας ή το εννοεί; (Πάντως το κείμενο είναι γραμμένο σε μια χαρά στρωτή γλώσσα - με κάποιους καθαρευουσιάνικους γραμματικούς τύπους.)

Και μία καλοπροαίρετη παρατήρηση / ερώτηση: σε τέτοια έργα, "πάντα" βρίσκονται από τους αναγνώστες μερικά σημεία που σηκώνουν βελτίωση ή που χρειάζονται αναθεώρηση. Πού να στέλνουμε τις παρατηρήσεις μας (αν βρούμε); Στην Γεωπονική Σχολή, στον Αγρότυπο, (υπ' όψη τού καθηγητή πάντα), αλλού;

Idom
 
Δεν είμαι ζουζουνολόγος και δεν έχω πρόχειρες αντίστοιχες ανάγκες για να το τσεκάρω αλλά δείχνει επαρκέστατο.
Είσαι όμως βιολόγος, αν και κρύβεσαι επιμελώς. Δεν αποκαλύπτω περισσότερα, για να μπορώ να σε εκβιάζω.

Μπράβο που εντόπισες την ατάκα διαμάντι της εισαγωγής - φαίνεται ότι κοίταξες το έργο πιο σχολαστικά από μένα!

Η αλήθεια είναι πάντως ότι ξύπνησε η παλιά μου αγάπη για την εντομολογία και μου άνοιξε η όρεξη να ξαναρχίσω να ασχολούμαι (έχω μια συλλογή εντόμων, αλλά ποτέ μου δεν τα τακτοποίησα, ευκαιρία είναι).
 

Idom

New member
@ Αόρατη Μελάνη

Μάλλον με κάποιον άλλον με μπερδεύετε, όμως οποία τιμή αν πρόκειται για πρόσωπο τού ευγενούς κύκλου σας!

Μα;! Όλοι βιολόγοι δεν είμαστε; Φορείς τού βίου, οι ζωντανοί, "ίσα με τη στιγμή που η αναπνοή μας θα ενωθεί με τ' ανοιξιάτικο αεράκι τού Επιταφίου... και θα χαθεί"...

Όπως έλεγε και ο συνάδερφος (βιολόγος):
Ἔρως, ...
ὃς ἐν μαλακαῖς παρειαῖς
νεάνιδος ἐννυχεύεις

Idom
 
Top