1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
α. Γενικά περί δελτίων παροχής υπηρεσιών & διενεργούμενη παρακράτηση φόρου
β. Χρόνος έκδοσης των δελτίων παροχής υπηρεσιών
γ. Τρόπος έκδοσης των δελτίων παροχής υπηρεσιών
δ. Ειδικά θέματα Ι
ε. Ειδικά θέματα ΙΙ
στ. Ειδικά θέματα ΙΙΙ (προσεχώς)
2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το παρόν σημείωμα αναφέρεται στους ελεύθερους επαγγελματίες, κι επομένως αφορά και τις υπηρεσίες μετάφρασης, διερμηνείας, υποτιτλισμού, επιμέλειας κ.τ.ό. (που πρωτίστως μας ενδιαφέρουν). Η λογική πίσω από την ένταξη κάποιας δραστηριότητας στα ελεύθερα επαγγέλματα είναι, πέρα από την ανεξαρτησία, το να χαρακτηρίζονται οι παρεχόμενες υπηρεσίες κυρίως από το πνευματικό και καλλιτεχνικό στοιχείο τους (οπότε σύμφωνα με το Άρθρο 8 του Ν.2589/2000 οι πράξεις τού ελεύθερου επαγγελματία δεν συνιστούν παράδοση αγαθού). Ωστόσο, υπηρεσίες ελεύθερου επαγγελματία ενδέχεται να παρέχονται και από πρόσωπα που δεν είναι περιοριστικώς ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά γενικότερα επιτηδευματίες.
3. ΟΡΙΣΜΟΙ
α. Τι είναι «ελεύθερος επαγγελματίας»; Η καταγραφή των ελεύθερων επαγγελμάτων γίνεται στο Άρθρο 48 § 1 του Ν.2238/1994 (καθώς και σε διευκρινιστικές εγκυκλίους τής Διοίκησης), οπότε ως ελεύθεροι επαγγελματίες νοούνται όσοι ασκούν το επάγγελμα του γιατρού, οδοντογιατρού, κτηνίατρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου, δικολάβου, συμβολαιογράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, χημικού, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, συγγραφέα, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή, δασκάλου, καλλιτέχνη, γλύπτη ή ζωγράφου ή σκιτσογράφου ή χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών έργων ή μουσουργού, καλλιτεχνών των κέντρων διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού, εμπειρογνώμονα, ορκωτού λογιστή (Α 27607/1957 και Γνωμ. ΝΣΚ 348/1987), οποιασδήποτε παραϊατρικής ειδικότητας, μαλάκτη (μασέρ) (Κ 3825/1959), θεραπευτή κάλων, οστράκων, νυχιών κ.λπ. (ως παραϊατρικό επάγγελμα· βλ. Μ 262/1987), αναλογιστή ασφαλιστικών επιχειρήσεων (ΠΟΛ.127/1987), σχεδιαστή υφασμάτων (η μεταφορά του σχεδίου σε ύφασμα τρίτων με δικά του μέσα είναι εργασία φασόν· βλ. ΠΟΛ.298/1987), μεταφραστή γραπτού λόγου (Α 12367 ΠΟΛ.160/1973), κοινωνιολόγου (Δ 5725 ΠΟΛ.257/1971), ψυχολόγου - παιδοψυχολόγου (Ε 11990 ΠΟΛ.132/1983) και βιολόγου, γεωλόγου, ωκεανογράφου (Α 9553/1984).
β. Τι είναι «επιτηδευματίας»; Ο ορισμός δίνεται στο σημείο όπου ο Κώδικας Βιβλίων & Στοιχείων (Π.Δ.186/1992· εφεξής ΚΒΣ) αναφέρει τους υπόχρεους σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων (Άρθρο 2 § 1 ΚΒΣ): Επιτηδευματίας λοιπόν είναι κάθε ημεδαπό ή αλλοδαπό φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινωνία του Αστικού Κώδικα, που ασκεί δραστηριότητα στην ελληνική επικράτεια και αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική ή βιομηχανική ή βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελμα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, καθώς και οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρείες. Για τους αλλοδαπούς αρκεί η ύπαρξη πραγματικής - φυσικής επαγγελματικής εγκατάστασης στην ελληνική επικράτεια (κι ας μην είναι μόνιμη). Στο Άρθρο 2 ΚΒΣ γίνεται αναφορά και όλων των εξαιρέσεων (δηλ. πότε ένα πρόσωπο δεν θεωρείται επιτηδευματίας), καθώς και των προβλέψεων για κοινοπραξίες επιτηδευματιών, αλλοδαπά πρόσωπα χωρίς εγκατάσταση στην Ελλάδα, το Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κ.ά.
4. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ (ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ)
α. Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας απασχολείται ατομικά (είτε με ένα μόνον ελευθέριο επάγγελμα όπως αυτά αναφέρονται στην § 3.α ανωτέρω είτε με περισσότερα — όπως π.χ. δικηγόρος ή καθηγητής που κάνει και μεταφράσεις), τότε το δελτίο που εκδίδει για την παροχή των υπηρεσιών του είναι η Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ). Η ΑΠΥ έχει κωδικό στοιχείου 174 στο Taxis (εμφαίνεται όταν κάνετε τη σχετική θεώρηση στοιχείου στο Τμήμα ΚΒΣ τής ΔΟΥ σας), και προβλέπεται από το Άρθρο 13 § 1-3 ΚΒΣ.
β. Το Άρθρο 58 § 1 του Ν.2238/1994 (όπως ισχύει σήμερα) προβλέπει να διενεργείται παρακράτηση φόρου 20% στο εισόδημα από αμοιβές ελευθερίων επαγγελμάτων, όταν το καθαρό ποσό (χωρίς τον ΦΠΑ) της συναλλαγής υπερβαίνει τα τριακόσια ευρώ (300€). Η υποχρέωση για τη διενέργεια της παρακράτησης και την απόδοση του παρακρατηθέντος φόρου βαρύνει τον λήπτη των υπηρεσιών, ωστόσο καθότι το δελτίο εκδίδεται από τον ελεύθερο επαγγελματία, εκείνος οφείλει να φροντίσει αυτή να αναγραφεί με τον δέοντα τρόπο. Το αναφερόμενο ποσοστό (20%) είναι το ελάχιστο που αναφέρει ο Νόμος, και ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να ζητήσει να παρακρατηθεί φόρος με μεγαλύτερο συντελεστή (Άρθρο 58 § 2 του Ν.2238/1994). Παρακράτηση φόρου δεν γίνεται όταν ο λήπτης των υπηρεσιών ελεύθερου επαγγελματία είναι ιδιώτης (Άρθρο 58 § 1 του Ν.2238/1994) ή όταν δεν έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα (1068379/1 0383/Β0012/24.6.1996), καθώς και για καθαρό ποσό συναλλαγής μέχρι 300€.
5. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΑ
α. Μια ατομική επιχείρηση επιτηδευματία μπορεί να παρέχει διάφορες υπηρεσίες ή να έχει μικτή δραστηριότητα (δηλ. πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών) και μόνον εν μέρει να παρέχονται υπηρεσίες ελεύθερου επαγγελματία (αυτές δηλαδή που αναφέρονται στην § 3.α ανωτέρω)· φερειπείν μπορεί ένας επιτηδευματίας να είναι βιβλιοπώλης και μεταφραστής (μικτή δραστηριότητα) — ή μπορεί να είναι ιδιοκτήτης φροντιστηρίου και υποτιτλιστής (παροχή υπηρεσιών μη αποκλειστικώς ελεύθερου επαγγελματία).
β. Ο επιτηδευματίας τής προηγούμενης παραγράφου εκδίδει για την παροχή των υπηρεσιών του Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ) προς ιδιώτες και Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών (ΤΠΥ) όταν ο πελάτης είναι επιτηδευματίας ή άλλο πρόσωπο του Άρθρου 2 § 3-4 ΚΒΣ (δηλ. το Δημόσιο, ημεδαπό ή αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή επιτροπή ή ένωση προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, αλλοδαπό νομικό πρόσωπο που δεν έχει εγκατάσταση στην Ελλάδα και αποκτά κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου στην ημεδαπή, ξένη αποστολή, διεθνής οργανισμός, ή τέλος αγρότης ή αγροτική εκμετάλλευση των Άρθρων 41-42 του Ν.2859/2000), καθώς και οποιοδήποτε παρέχει υπηρεσίες εκτός χώρας. Το ΤΠΥ έχει κωδικό στοιχείου 162 στο Taxis (εμφαίνεται όταν κάνετε τη σχετική θεώρηση στοιχείου στο Τμήμα ΚΒΣ τής ΔΟΥ σας), και προβλέπεται από το Άρθρο 12 ΚΒΣ.
γ. Ειδικά για συναλλαγές ύψους μέχρι πενήντα ευρώ (50€), και υπό την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο γίνεται αποδεκτό από τον επιτηδευματία λήπτη τής υπηρεσίας, μπορεί στη θέση τού ΤΠΥ να εκδοθεί ΑΠΥ (Άρθρο 12 § 16 ΚΒΣ).
δ. Στις ΑΠΥ που εκδίδει ένας επιτηδευματίας όταν παρέχει υπηρεσίες οι οποίες συνιστούν εισόδημα από ελεύθερο επάγγελμα δεν γίνεται παρακράτηση φόρου, επειδή ή ο λήπτης των υπηρεσιών θα είναι ιδιώτης ή το καθαρό ποσό θα είναι μέχρι 50€ (άρα κάτω από το όριο των 300€ για την παρακράτηση).
ε. Στα ΤΠΥ που εκδίδει ένας επιτηδευματίας όταν παρέχει υπηρεσίες οι οποίες συνιστούν εισόδημα από ελεύθερο επάγγελμα διενεργείται παρακράτηση φόρου 20%, όταν το καθαρό ποσό (χωρίς τον ΦΠΑ) της συναλλαγής υπερβαίνει τα τριακόσια ευρώ (300€). Η υποχρέωση για τη διενέργεια της παρακράτησης και την απόδοση του παρακρατηθέντος φόρου βαρύνει τον λήπτη των υπηρεσιών, ωστόσο καθότι το δελτίο εκδίδεται από τον ελεύθερο επαγγελματία, εκείνος οφείλει να φροντίσει αυτή να αναγραφεί με τον δέοντα τρόπο. Το αναφερόμενο ποσοστό (20%) είναι το ελάχιστο που αναφέρει ο Νόμος, και ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να ζητήσει να παρακρατηθεί φόρος με μεγαλύτερο συντελεστή (Άρθρο 58 § 2 του Ν.2238/1994). Παρακράτηση φόρου δεν γίνεται όταν ο λήπτης των υπηρεσιών ελεύθερου επαγγελματία δεν έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα (1068379/1 0383/Β0012/24.6.1996), καθώς και για καθαρό ποσό συναλλαγής μέχρι 300€.
στ. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε πως ορισμένες κατηγορίες επιτηδευματιών δεν εκδίδουν σε καμία περίπτωση ΤΠΥ, ακόμη και όταν παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς επιτηδευματίες κλπ. Τέτοιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι λ.χ. οι δικηγορικές εταιρείες τού Άρθρου 45 του Π.Δ.518/1989 και οι επιτηδευματίες που τηρούν πρόσθετα βιβλία τού Άρθρου 10 ΚΒΣ. Οι ΑΠΥ που εκδίδονται από τους εν λόγω επιτηδευματίες όταν ο λήπτης των υπηρεσιών είναι επιτηδευματίας επέχουν θέση τιμολογίου, περιλαμβάνονται στις συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών και είναι δυνατή η έκδοση πιστωτικού τιμολογίου για αυτές. Ωστόσο, επειδή μας ενδιαφέρουν κατά κύριο λόγο οι σχετικές με τη μετάφραση δραστηριότητες —κι αυτές δεν άπτονται τέτοιων περιπτώσεων, δηλ. με πρόσθετα βιβλία κλπ—, δεν θα επεκταθούμε αναλυτικά. Άλλωστε η κατ' αποκλειστικότητα έκδοση ΑΠΥ προς όλους ανεξαιρέτως τους λήπτες των υπηρεσιών χαρακτηρίζει και τον ελεύθερο επαγγελματία που επιχειρεί ατομικά (βλ. § 4 ανωτέρω) και οι μεταξύ των δύο περιπώσεων διαφορές εντοπίζονται σε θέματα όπως η θεώρηση κ.ά.
6. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ Ή ΑΠΛΗ ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ)
α. Όταν η παροχή υπηρεσίας που συνιστά ελεύθερο επάγγελμα γίνεται από προσωπική εταιρεία (ΟΕ ή ΕΕ), τότε το δελτίο που εκδίδεται για την εν λόγω παροχή είναι το Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών (ΤΠΥ) όταν ο πελάτης είναι επιτηδευματίας ή άλλο πρόσωπο του Άρθρου 2 § 3-4 ΚΒΣ (βλ. § 5.β ανωτέρω), και η Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ) όταν ο πελάτης είναι ιδιώτης. Ειδικά για συναλλαγές ύψους μέχρι πενήντα ευρώ (50€), και υπό την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο γίνεται αποδεκτό από τον επιτηδευματία λήπτη τής υπηρεσίας, μπορεί στη θέση τού ΤΠΥ να εκδοθεί ΑΠΥ (Άρθρο 12 § 16 ΚΒΣ).
β. Όταν καταβάλλονται αμοιβές σε προσωπική εταιρεία (ΟΕ ή ΕΕ) της οποίας αντικείμενο εργασιών αποτελεί η άσκηση ελευθερίου επαγγέλματος διά των μελών της, πρέπει να παρακρατείται φόρος 20% για συναλλαγές άνω των 300€ (ΣτΕ 2662/1970 και ΠΟΛ.321/1970), οπότε βλ. § 5.ε ανωτέρω για αναλογική εφαρμογή. Αντίθετα, όταν καταβάλλονται αμοιβές σε ΟΕ ή ΕΕ που παρέχει υπηρεσίες οι οποίες ανάγονται σε ελεύθερο επάγγελμα μέσω προσώπων που δεν είναι εταίροι της, τότε δεν γίνεται παρακράτηση φόρου στα σχετικά δελτία παροχής υπηρεσιών. Για παράδειγμα, έστω μεταφραστική ομόρρυθμη εταιρεία με δύο εταίρους μεταφραστές: Όταν η ΟΕ αυτή παρέχει υπηρεσίες μετάφρασης μέσω των εταίρων της τότε διενεργείται παρακράτηση φόρου (ενν. για συναλλαγές άνω των 300€), ενώ όταν παρέχει υπηρεσίες μετάφρασης μέσω π.χ. εξωτερικών συνεργατών (στη συγκεκριμένη περίπτωση μεταφραστών, οι οποίοι εκδίδουν τα σχετικά παραστατικά) τότε δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου (ενν. δεν παρακρατείται φόρος στο συγκεκριμένο ΤΠΥ τής ΟΕ — διότι στα δελτία παροχής υπηρεσιών των μεταφραστών προς την ΟΕ θα γίνει κανονικά παρακράτηση φόρου). Έστω επίσης ετερόρρυθμη εταιρεία υποτιτλισμού με ομόρρυθμο εταίρο υποτιτλιστή και χρηματοδότη (ετερόρρυθμο εταίρο) τη σύζυγό του: Όταν η ΕΕ αυτή παρέχει υπηρεσίες υποτιτλισμού μέσω του υποτιτλιστή εταίρου της τότε διενεργείται παρακράτηση φόρου (ενν. για συναλλαγές άνω των 300€), ενώ όταν παρέχει υπηρεσίες υποτιτλισμού μέσω π.χ. έμμισθων υπαλλήλων (στη συγκεκριμένη περίπτωση υποτιτλιστών, οι οποίοι θα πρέπει όντως να απασχολούνται πραγματικά στην εν λόγω ΕΕ με εξαρτημένη σχέση εργασίας) τότε δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου. Τέλος, έστω ομόρρυθμη εταιρεία που διατηρεί γραφείο διερμηνείας και της οποίας κανένας εταίρος δεν είναι διερμηνέας, οπότε χρησιμοποιεί τρίτα πρόσωπα για την παροχή των υπηρεσιών της: Κι εδώ, εφόσον τεκμαίρονται τα πραγματικά περιστατικά και μπορούν να επιβεβαιωθούν από τις ελεγκτικές αρχές, το εισόδημα της εν λόγω ΟΕ που προκύπτει από αυτές τις υπηρεσίες δεν θεωρείται Ζ' πηγής (δηλ. από ελευθέριο επάγγελμα), κι επομένως δεν γίνεται παρακράτηση φόρου.
7. ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ Ή ΑΝΩΝΥΜΗ)
α. Όταν η παροχή υπηρεσίας που συνιστά ελεύθερο επάγγελμα γίνεται από κεφαλαιουχική εταιρεία (ΕΠΕ ή ΑΕ), τότε το δελτίο που εκδίδεται για την εν λόγω παροχή είναι το Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών (ΤΠΥ) όταν ο πελάτης είναι επιτηδευματίας ή άλλο πρόσωπο του Άρθρου 2 § 3-4 ΚΒΣ (βλ. § 5.β ανωτέρω), και η Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ) όταν ο πελάτης είναι ιδιώτης. Ειδικά για συναλλαγές ύψους μέχρι πενήντα ευρώ (50€), και υπό την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο γίνεται αποδεκτό από τον επιτηδευματία λήπτη τής υπηρεσίας, μπορεί στη θέση τού ΤΠΥ να εκδοθεί ΑΠΥ (Άρθρο 12 § 16 ΚΒΣ).
β. Επειδή με βάση το τυπικό σύστημα είναι έμποροι και η ΑΕ (Άρθρο 1 του Ν.2190/1920) και η ΕΠΕ (Άρθρο 3 § 1 του Ν.3190/1955), τότε ακόμη και όταν παρέχουν υπηρεσίες κατηγορίας ελεύθερου επαγγελματία το εισόδημά τους σε κάθε περίπτωση θεωρείται Δ' πηγής (δηλ. από εμπορικές επιχειρήσεις), και επομένως δεν γίνεται παρακράτηση φόρου στα εκδιδόμενα από αυτές δελτία παροχής υπηρεσιών (Γνωμ. ΝΣΚ 251/1986 και Ν 901 ΠΟΛ.240/1986).
γ. Επειδή οι ΑΕ και ΕΠΕ υποχρεούνται από τον Νόμο να τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας τού ΚΒΣ, έχουν υποχρέωση στα δελτία παροχής υπηρεσιών που εκδίδουν να αναγράφουν «Επί πιστώσει» όποτε παρέχουν τις υπηρεσίες τους με πίστωση. Η ίδια υποχρέωση αφορά και όλους αυτούς που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας, ασχέτως εταιρικής υπόστασης.
8. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ Ή ΠΡΩΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ
α. Εάν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει συνταξιοδοτηθεί ή έχει διακόψει την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος τότε, για τις υπηρεσίες που είχε παράσχει ενόσω ήταν ακόμη ελεύθερος επαγγελματίας και για τις οποίες δεν είχε εκδοθεί σχετικό παραστατικό, εκδίδεται Απόδειξη Επαγγελματικής Δαπάνης τού Άρθρου 15 ΚΒΣ όταν ο λήπτης των υπηρεσιών είναι επιτηδευματίας, το Δημόσιο ή εν γένει πρόσωπο του Άρθρου 2 § 3 του ΚΒΣ (Ερμ.Εγκ.3/1992 §15.9· βλ. 1100203/845/0015/22.11.2006), και δεν εκδίδεται φορολογικό στοιχείο (αλλά οποιοδήποτε παραστατικό απόδειξης της συναλλαγής, όπως π.χ. απόδειξη είσπραξης) όταν ο λήπτης των υπηρεσιών είναι ιδιώτης (1099784/739/0015/22.3.2006). Τονίζεται ότι αυτό αφορά αποκλειστικά υπηρεσίες που είχαν παρασχεθεί προτού ο ελεύθερος επαγγελματίας συνταξιοδοτηθεί ή κάνει διακοπή εργασιών. Τέλος σημειώνεται ότι η διακοπή από επιτηδευματία εργασίας που αποτελεί ελευθέριο επάγγελμα δεν εμπίπτει στη συγκεκριμένη περίπτωση εάν αυτός συνεχίζει να παραμένει επιτηδευματίας από άλλη αιτία.
β. Όταν πρόκειται για καταβολή πνευματικών δικαιωμάτων βάσει του Ν.2121/1993 για έργο το οποίο είχε παραχθεί ενόσω ο δικαιούχος ήταν ακόμη ελεύθερος επαγγελματίας, και τώρα ή έχει συνταξιοδοτηθεί ή έχει κάνει διακοπή εργασιών, τότε ο υπόχρεος για την καταβολή αυτών των πνευματικών δικαιωμάτων οφείλει να εκδώσει Απόδειξη Επαγγελματικής Δαπάνης τού Άρθρου 15 ΚΒΣ (1059946/470/0015/9.8.2006).
γ. Επισημαίνεται ότι στην Απόδειξη Επαγγελματικής Δαπάνης τού Άρθρου 15 ΚΒΣ γίνεται πάντα παρακράτηση φόρου 20%, ανεξαρτήτως του ύψους τού καθαρού ποσού.
9. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
α. Το παρόν σημείωμα έχει σκοπό αμιγώς επικουρικά συμβουλευτικό και επ' ουδενί δεν υποκαθιστά τις υπηρεσίες ενός καλού και καταρτισμένου λογιστή, τις οποίες οφείλετε πάντα να επιζητάτε και να τις διασφαλίζετε (ακόμη και προτού καν ξεκινήσετε τη δραστηριοποίησή σας με την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία).
β. Η φορολογική νομοθεσία αλλάζει συχνά — και ακόμη συχνότερα τυγχάνει διευκρινίσεων μέσω εγκυκλίων τής Διοίκησης. Στόχος μας είναι το να παραμένει το παρόν σημείωμα διαρκώς ενημερωμένο με το τι ισχύει κάθε φορά, ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι αυτό θα μπορούμε να το εγγυηθούμε — γι' αυτό άλλωστε και δεν το εγγυώμαστε.
γ. Όσο και να βαυκαλιζόμαστε με την ιδέα ότι το παρόν σημείωμα είναι ορθό και πλήρες, η πράξη και ο νόμος τού Μέρφι μάς έχουν δείξει πως κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα αληθές. Εάν εντοπίσετε κάποιο λάθος, στείλτε μου ΡΜ. Και αν κάπου βρίσκετε να μην σας καλύπτει, απλώς ρωτήστε στο φόρουμ (ή τον λογιστή σας, βλ. § 9.α ανωτέρω).
α. Γενικά περί δελτίων παροχής υπηρεσιών & διενεργούμενη παρακράτηση φόρου
β. Χρόνος έκδοσης των δελτίων παροχής υπηρεσιών
γ. Τρόπος έκδοσης των δελτίων παροχής υπηρεσιών
δ. Ειδικά θέματα Ι
ε. Ειδικά θέματα ΙΙ
στ. Ειδικά θέματα ΙΙΙ (προσεχώς)
2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το παρόν σημείωμα αναφέρεται στους ελεύθερους επαγγελματίες, κι επομένως αφορά και τις υπηρεσίες μετάφρασης, διερμηνείας, υποτιτλισμού, επιμέλειας κ.τ.ό. (που πρωτίστως μας ενδιαφέρουν). Η λογική πίσω από την ένταξη κάποιας δραστηριότητας στα ελεύθερα επαγγέλματα είναι, πέρα από την ανεξαρτησία, το να χαρακτηρίζονται οι παρεχόμενες υπηρεσίες κυρίως από το πνευματικό και καλλιτεχνικό στοιχείο τους (οπότε σύμφωνα με το Άρθρο 8 του Ν.2589/2000 οι πράξεις τού ελεύθερου επαγγελματία δεν συνιστούν παράδοση αγαθού). Ωστόσο, υπηρεσίες ελεύθερου επαγγελματία ενδέχεται να παρέχονται και από πρόσωπα που δεν είναι περιοριστικώς ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά γενικότερα επιτηδευματίες.
3. ΟΡΙΣΜΟΙ
α. Τι είναι «ελεύθερος επαγγελματίας»; Η καταγραφή των ελεύθερων επαγγελμάτων γίνεται στο Άρθρο 48 § 1 του Ν.2238/1994 (καθώς και σε διευκρινιστικές εγκυκλίους τής Διοίκησης), οπότε ως ελεύθεροι επαγγελματίες νοούνται όσοι ασκούν το επάγγελμα του γιατρού, οδοντογιατρού, κτηνίατρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου, δικολάβου, συμβολαιογράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, χημικού, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, συγγραφέα, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή, δασκάλου, καλλιτέχνη, γλύπτη ή ζωγράφου ή σκιτσογράφου ή χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών έργων ή μουσουργού, καλλιτεχνών των κέντρων διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού, εμπειρογνώμονα, ορκωτού λογιστή (Α 27607/1957 και Γνωμ. ΝΣΚ 348/1987), οποιασδήποτε παραϊατρικής ειδικότητας, μαλάκτη (μασέρ) (Κ 3825/1959), θεραπευτή κάλων, οστράκων, νυχιών κ.λπ. (ως παραϊατρικό επάγγελμα· βλ. Μ 262/1987), αναλογιστή ασφαλιστικών επιχειρήσεων (ΠΟΛ.127/1987), σχεδιαστή υφασμάτων (η μεταφορά του σχεδίου σε ύφασμα τρίτων με δικά του μέσα είναι εργασία φασόν· βλ. ΠΟΛ.298/1987), μεταφραστή γραπτού λόγου (Α 12367 ΠΟΛ.160/1973), κοινωνιολόγου (Δ 5725 ΠΟΛ.257/1971), ψυχολόγου - παιδοψυχολόγου (Ε 11990 ΠΟΛ.132/1983) και βιολόγου, γεωλόγου, ωκεανογράφου (Α 9553/1984).
β. Τι είναι «επιτηδευματίας»; Ο ορισμός δίνεται στο σημείο όπου ο Κώδικας Βιβλίων & Στοιχείων (Π.Δ.186/1992· εφεξής ΚΒΣ) αναφέρει τους υπόχρεους σε τήρηση βιβλίων και στοιχείων (Άρθρο 2 § 1 ΚΒΣ): Επιτηδευματίας λοιπόν είναι κάθε ημεδαπό ή αλλοδαπό φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή κοινωνία του Αστικού Κώδικα, που ασκεί δραστηριότητα στην ελληνική επικράτεια και αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική ή βιομηχανική ή βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση ή από ελευθέριο επάγγελμα ή από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση, καθώς και οι αστικές κερδοσκοπικές ή μη εταιρείες. Για τους αλλοδαπούς αρκεί η ύπαρξη πραγματικής - φυσικής επαγγελματικής εγκατάστασης στην ελληνική επικράτεια (κι ας μην είναι μόνιμη). Στο Άρθρο 2 ΚΒΣ γίνεται αναφορά και όλων των εξαιρέσεων (δηλ. πότε ένα πρόσωπο δεν θεωρείται επιτηδευματίας), καθώς και των προβλέψεων για κοινοπραξίες επιτηδευματιών, αλλοδαπά πρόσωπα χωρίς εγκατάσταση στην Ελλάδα, το Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κ.ά.
4. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑ (ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ)
α. Όταν ο ελεύθερος επαγγελματίας απασχολείται ατομικά (είτε με ένα μόνον ελευθέριο επάγγελμα όπως αυτά αναφέρονται στην § 3.α ανωτέρω είτε με περισσότερα — όπως π.χ. δικηγόρος ή καθηγητής που κάνει και μεταφράσεις), τότε το δελτίο που εκδίδει για την παροχή των υπηρεσιών του είναι η Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ). Η ΑΠΥ έχει κωδικό στοιχείου 174 στο Taxis (εμφαίνεται όταν κάνετε τη σχετική θεώρηση στοιχείου στο Τμήμα ΚΒΣ τής ΔΟΥ σας), και προβλέπεται από το Άρθρο 13 § 1-3 ΚΒΣ.
β. Το Άρθρο 58 § 1 του Ν.2238/1994 (όπως ισχύει σήμερα) προβλέπει να διενεργείται παρακράτηση φόρου 20% στο εισόδημα από αμοιβές ελευθερίων επαγγελμάτων, όταν το καθαρό ποσό (χωρίς τον ΦΠΑ) της συναλλαγής υπερβαίνει τα τριακόσια ευρώ (300€). Η υποχρέωση για τη διενέργεια της παρακράτησης και την απόδοση του παρακρατηθέντος φόρου βαρύνει τον λήπτη των υπηρεσιών, ωστόσο καθότι το δελτίο εκδίδεται από τον ελεύθερο επαγγελματία, εκείνος οφείλει να φροντίσει αυτή να αναγραφεί με τον δέοντα τρόπο. Το αναφερόμενο ποσοστό (20%) είναι το ελάχιστο που αναφέρει ο Νόμος, και ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να ζητήσει να παρακρατηθεί φόρος με μεγαλύτερο συντελεστή (Άρθρο 58 § 2 του Ν.2238/1994). Παρακράτηση φόρου δεν γίνεται όταν ο λήπτης των υπηρεσιών ελεύθερου επαγγελματία είναι ιδιώτης (Άρθρο 58 § 1 του Ν.2238/1994) ή όταν δεν έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα (1068379/1 0383/Β0012/24.6.1996), καθώς και για καθαρό ποσό συναλλαγής μέχρι 300€.
5. ΑΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΑ
α. Μια ατομική επιχείρηση επιτηδευματία μπορεί να παρέχει διάφορες υπηρεσίες ή να έχει μικτή δραστηριότητα (δηλ. πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών) και μόνον εν μέρει να παρέχονται υπηρεσίες ελεύθερου επαγγελματία (αυτές δηλαδή που αναφέρονται στην § 3.α ανωτέρω)· φερειπείν μπορεί ένας επιτηδευματίας να είναι βιβλιοπώλης και μεταφραστής (μικτή δραστηριότητα) — ή μπορεί να είναι ιδιοκτήτης φροντιστηρίου και υποτιτλιστής (παροχή υπηρεσιών μη αποκλειστικώς ελεύθερου επαγγελματία).
β. Ο επιτηδευματίας τής προηγούμενης παραγράφου εκδίδει για την παροχή των υπηρεσιών του Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ) προς ιδιώτες και Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών (ΤΠΥ) όταν ο πελάτης είναι επιτηδευματίας ή άλλο πρόσωπο του Άρθρου 2 § 3-4 ΚΒΣ (δηλ. το Δημόσιο, ημεδαπό ή αλλοδαπό νομικό πρόσωπο ή επιτροπή ή ένωση προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, αλλοδαπό νομικό πρόσωπο που δεν έχει εγκατάσταση στην Ελλάδα και αποκτά κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου στην ημεδαπή, ξένη αποστολή, διεθνής οργανισμός, ή τέλος αγρότης ή αγροτική εκμετάλλευση των Άρθρων 41-42 του Ν.2859/2000), καθώς και οποιοδήποτε παρέχει υπηρεσίες εκτός χώρας. Το ΤΠΥ έχει κωδικό στοιχείου 162 στο Taxis (εμφαίνεται όταν κάνετε τη σχετική θεώρηση στοιχείου στο Τμήμα ΚΒΣ τής ΔΟΥ σας), και προβλέπεται από το Άρθρο 12 ΚΒΣ.
γ. Ειδικά για συναλλαγές ύψους μέχρι πενήντα ευρώ (50€), και υπό την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο γίνεται αποδεκτό από τον επιτηδευματία λήπτη τής υπηρεσίας, μπορεί στη θέση τού ΤΠΥ να εκδοθεί ΑΠΥ (Άρθρο 12 § 16 ΚΒΣ).
δ. Στις ΑΠΥ που εκδίδει ένας επιτηδευματίας όταν παρέχει υπηρεσίες οι οποίες συνιστούν εισόδημα από ελεύθερο επάγγελμα δεν γίνεται παρακράτηση φόρου, επειδή ή ο λήπτης των υπηρεσιών θα είναι ιδιώτης ή το καθαρό ποσό θα είναι μέχρι 50€ (άρα κάτω από το όριο των 300€ για την παρακράτηση).
ε. Στα ΤΠΥ που εκδίδει ένας επιτηδευματίας όταν παρέχει υπηρεσίες οι οποίες συνιστούν εισόδημα από ελεύθερο επάγγελμα διενεργείται παρακράτηση φόρου 20%, όταν το καθαρό ποσό (χωρίς τον ΦΠΑ) της συναλλαγής υπερβαίνει τα τριακόσια ευρώ (300€). Η υποχρέωση για τη διενέργεια της παρακράτησης και την απόδοση του παρακρατηθέντος φόρου βαρύνει τον λήπτη των υπηρεσιών, ωστόσο καθότι το δελτίο εκδίδεται από τον ελεύθερο επαγγελματία, εκείνος οφείλει να φροντίσει αυτή να αναγραφεί με τον δέοντα τρόπο. Το αναφερόμενο ποσοστό (20%) είναι το ελάχιστο που αναφέρει ο Νόμος, και ο ελεύθερος επαγγελματίας μπορεί να ζητήσει να παρακρατηθεί φόρος με μεγαλύτερο συντελεστή (Άρθρο 58 § 2 του Ν.2238/1994). Παρακράτηση φόρου δεν γίνεται όταν ο λήπτης των υπηρεσιών ελεύθερου επαγγελματία δεν έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα (1068379/1 0383/Β0012/24.6.1996), καθώς και για καθαρό ποσό συναλλαγής μέχρι 300€.
στ. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε πως ορισμένες κατηγορίες επιτηδευματιών δεν εκδίδουν σε καμία περίπτωση ΤΠΥ, ακόμη και όταν παρέχουν τις υπηρεσίες τους προς επιτηδευματίες κλπ. Τέτοιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι λ.χ. οι δικηγορικές εταιρείες τού Άρθρου 45 του Π.Δ.518/1989 και οι επιτηδευματίες που τηρούν πρόσθετα βιβλία τού Άρθρου 10 ΚΒΣ. Οι ΑΠΥ που εκδίδονται από τους εν λόγω επιτηδευματίες όταν ο λήπτης των υπηρεσιών είναι επιτηδευματίας επέχουν θέση τιμολογίου, περιλαμβάνονται στις συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών και είναι δυνατή η έκδοση πιστωτικού τιμολογίου για αυτές. Ωστόσο, επειδή μας ενδιαφέρουν κατά κύριο λόγο οι σχετικές με τη μετάφραση δραστηριότητες —κι αυτές δεν άπτονται τέτοιων περιπτώσεων, δηλ. με πρόσθετα βιβλία κλπ—, δεν θα επεκταθούμε αναλυτικά. Άλλωστε η κατ' αποκλειστικότητα έκδοση ΑΠΥ προς όλους ανεξαιρέτως τους λήπτες των υπηρεσιών χαρακτηρίζει και τον ελεύθερο επαγγελματία που επιχειρεί ατομικά (βλ. § 4 ανωτέρω) και οι μεταξύ των δύο περιπώσεων διαφορές εντοπίζονται σε θέματα όπως η θεώρηση κ.ά.
6. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ Ή ΑΠΛΗ ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ)
α. Όταν η παροχή υπηρεσίας που συνιστά ελεύθερο επάγγελμα γίνεται από προσωπική εταιρεία (ΟΕ ή ΕΕ), τότε το δελτίο που εκδίδεται για την εν λόγω παροχή είναι το Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών (ΤΠΥ) όταν ο πελάτης είναι επιτηδευματίας ή άλλο πρόσωπο του Άρθρου 2 § 3-4 ΚΒΣ (βλ. § 5.β ανωτέρω), και η Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ) όταν ο πελάτης είναι ιδιώτης. Ειδικά για συναλλαγές ύψους μέχρι πενήντα ευρώ (50€), και υπό την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο γίνεται αποδεκτό από τον επιτηδευματία λήπτη τής υπηρεσίας, μπορεί στη θέση τού ΤΠΥ να εκδοθεί ΑΠΥ (Άρθρο 12 § 16 ΚΒΣ).
β. Όταν καταβάλλονται αμοιβές σε προσωπική εταιρεία (ΟΕ ή ΕΕ) της οποίας αντικείμενο εργασιών αποτελεί η άσκηση ελευθερίου επαγγέλματος διά των μελών της, πρέπει να παρακρατείται φόρος 20% για συναλλαγές άνω των 300€ (ΣτΕ 2662/1970 και ΠΟΛ.321/1970), οπότε βλ. § 5.ε ανωτέρω για αναλογική εφαρμογή. Αντίθετα, όταν καταβάλλονται αμοιβές σε ΟΕ ή ΕΕ που παρέχει υπηρεσίες οι οποίες ανάγονται σε ελεύθερο επάγγελμα μέσω προσώπων που δεν είναι εταίροι της, τότε δεν γίνεται παρακράτηση φόρου στα σχετικά δελτία παροχής υπηρεσιών. Για παράδειγμα, έστω μεταφραστική ομόρρυθμη εταιρεία με δύο εταίρους μεταφραστές: Όταν η ΟΕ αυτή παρέχει υπηρεσίες μετάφρασης μέσω των εταίρων της τότε διενεργείται παρακράτηση φόρου (ενν. για συναλλαγές άνω των 300€), ενώ όταν παρέχει υπηρεσίες μετάφρασης μέσω π.χ. εξωτερικών συνεργατών (στη συγκεκριμένη περίπτωση μεταφραστών, οι οποίοι εκδίδουν τα σχετικά παραστατικά) τότε δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου (ενν. δεν παρακρατείται φόρος στο συγκεκριμένο ΤΠΥ τής ΟΕ — διότι στα δελτία παροχής υπηρεσιών των μεταφραστών προς την ΟΕ θα γίνει κανονικά παρακράτηση φόρου). Έστω επίσης ετερόρρυθμη εταιρεία υποτιτλισμού με ομόρρυθμο εταίρο υποτιτλιστή και χρηματοδότη (ετερόρρυθμο εταίρο) τη σύζυγό του: Όταν η ΕΕ αυτή παρέχει υπηρεσίες υποτιτλισμού μέσω του υποτιτλιστή εταίρου της τότε διενεργείται παρακράτηση φόρου (ενν. για συναλλαγές άνω των 300€), ενώ όταν παρέχει υπηρεσίες υποτιτλισμού μέσω π.χ. έμμισθων υπαλλήλων (στη συγκεκριμένη περίπτωση υποτιτλιστών, οι οποίοι θα πρέπει όντως να απασχολούνται πραγματικά στην εν λόγω ΕΕ με εξαρτημένη σχέση εργασίας) τότε δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου. Τέλος, έστω ομόρρυθμη εταιρεία που διατηρεί γραφείο διερμηνείας και της οποίας κανένας εταίρος δεν είναι διερμηνέας, οπότε χρησιμοποιεί τρίτα πρόσωπα για την παροχή των υπηρεσιών της: Κι εδώ, εφόσον τεκμαίρονται τα πραγματικά περιστατικά και μπορούν να επιβεβαιωθούν από τις ελεγκτικές αρχές, το εισόδημα της εν λόγω ΟΕ που προκύπτει από αυτές τις υπηρεσίες δεν θεωρείται Ζ' πηγής (δηλ. από ελευθέριο επάγγελμα), κι επομένως δεν γίνεται παρακράτηση φόρου.
7. ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ Ή ΑΝΩΝΥΜΗ)
α. Όταν η παροχή υπηρεσίας που συνιστά ελεύθερο επάγγελμα γίνεται από κεφαλαιουχική εταιρεία (ΕΠΕ ή ΑΕ), τότε το δελτίο που εκδίδεται για την εν λόγω παροχή είναι το Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών (ΤΠΥ) όταν ο πελάτης είναι επιτηδευματίας ή άλλο πρόσωπο του Άρθρου 2 § 3-4 ΚΒΣ (βλ. § 5.β ανωτέρω), και η Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών (ΑΠΥ) όταν ο πελάτης είναι ιδιώτης. Ειδικά για συναλλαγές ύψους μέχρι πενήντα ευρώ (50€), και υπό την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο γίνεται αποδεκτό από τον επιτηδευματία λήπτη τής υπηρεσίας, μπορεί στη θέση τού ΤΠΥ να εκδοθεί ΑΠΥ (Άρθρο 12 § 16 ΚΒΣ).
β. Επειδή με βάση το τυπικό σύστημα είναι έμποροι και η ΑΕ (Άρθρο 1 του Ν.2190/1920) και η ΕΠΕ (Άρθρο 3 § 1 του Ν.3190/1955), τότε ακόμη και όταν παρέχουν υπηρεσίες κατηγορίας ελεύθερου επαγγελματία το εισόδημά τους σε κάθε περίπτωση θεωρείται Δ' πηγής (δηλ. από εμπορικές επιχειρήσεις), και επομένως δεν γίνεται παρακράτηση φόρου στα εκδιδόμενα από αυτές δελτία παροχής υπηρεσιών (Γνωμ. ΝΣΚ 251/1986 και Ν 901 ΠΟΛ.240/1986).
γ. Επειδή οι ΑΕ και ΕΠΕ υποχρεούνται από τον Νόμο να τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας τού ΚΒΣ, έχουν υποχρέωση στα δελτία παροχής υπηρεσιών που εκδίδουν να αναγράφουν «Επί πιστώσει» όποτε παρέχουν τις υπηρεσίες τους με πίστωση. Η ίδια υποχρέωση αφορά και όλους αυτούς που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας, ασχέτως εταιρικής υπόστασης.
8. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ Ή ΠΡΩΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ
α. Εάν ο ελεύθερος επαγγελματίας έχει συνταξιοδοτηθεί ή έχει διακόψει την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος τότε, για τις υπηρεσίες που είχε παράσχει ενόσω ήταν ακόμη ελεύθερος επαγγελματίας και για τις οποίες δεν είχε εκδοθεί σχετικό παραστατικό, εκδίδεται Απόδειξη Επαγγελματικής Δαπάνης τού Άρθρου 15 ΚΒΣ όταν ο λήπτης των υπηρεσιών είναι επιτηδευματίας, το Δημόσιο ή εν γένει πρόσωπο του Άρθρου 2 § 3 του ΚΒΣ (Ερμ.Εγκ.3/1992 §15.9· βλ. 1100203/845/0015/22.11.2006), και δεν εκδίδεται φορολογικό στοιχείο (αλλά οποιοδήποτε παραστατικό απόδειξης της συναλλαγής, όπως π.χ. απόδειξη είσπραξης) όταν ο λήπτης των υπηρεσιών είναι ιδιώτης (1099784/739/0015/22.3.2006). Τονίζεται ότι αυτό αφορά αποκλειστικά υπηρεσίες που είχαν παρασχεθεί προτού ο ελεύθερος επαγγελματίας συνταξιοδοτηθεί ή κάνει διακοπή εργασιών. Τέλος σημειώνεται ότι η διακοπή από επιτηδευματία εργασίας που αποτελεί ελευθέριο επάγγελμα δεν εμπίπτει στη συγκεκριμένη περίπτωση εάν αυτός συνεχίζει να παραμένει επιτηδευματίας από άλλη αιτία.
β. Όταν πρόκειται για καταβολή πνευματικών δικαιωμάτων βάσει του Ν.2121/1993 για έργο το οποίο είχε παραχθεί ενόσω ο δικαιούχος ήταν ακόμη ελεύθερος επαγγελματίας, και τώρα ή έχει συνταξιοδοτηθεί ή έχει κάνει διακοπή εργασιών, τότε ο υπόχρεος για την καταβολή αυτών των πνευματικών δικαιωμάτων οφείλει να εκδώσει Απόδειξη Επαγγελματικής Δαπάνης τού Άρθρου 15 ΚΒΣ (1059946/470/0015/9.8.2006).
γ. Επισημαίνεται ότι στην Απόδειξη Επαγγελματικής Δαπάνης τού Άρθρου 15 ΚΒΣ γίνεται πάντα παρακράτηση φόρου 20%, ανεξαρτήτως του ύψους τού καθαρού ποσού.
9. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
α. Το παρόν σημείωμα έχει σκοπό αμιγώς επικουρικά συμβουλευτικό και επ' ουδενί δεν υποκαθιστά τις υπηρεσίες ενός καλού και καταρτισμένου λογιστή, τις οποίες οφείλετε πάντα να επιζητάτε και να τις διασφαλίζετε (ακόμη και προτού καν ξεκινήσετε τη δραστηριοποίησή σας με την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία).
β. Η φορολογική νομοθεσία αλλάζει συχνά — και ακόμη συχνότερα τυγχάνει διευκρινίσεων μέσω εγκυκλίων τής Διοίκησης. Στόχος μας είναι το να παραμένει το παρόν σημείωμα διαρκώς ενημερωμένο με το τι ισχύει κάθε φορά, ωστόσο δεν είναι βέβαιο ότι αυτό θα μπορούμε να το εγγυηθούμε — γι' αυτό άλλωστε και δεν το εγγυώμαστε.
γ. Όσο και να βαυκαλιζόμαστε με την ιδέα ότι το παρόν σημείωμα είναι ορθό και πλήρες, η πράξη και ο νόμος τού Μέρφι μάς έχουν δείξει πως κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα αληθές. Εάν εντοπίσετε κάποιο λάθος, στείλτε μου ΡΜ. Και αν κάπου βρίσκετε να μην σας καλύπτει, απλώς ρωτήστε στο φόρουμ (ή τον λογιστή σας, βλ. § 9.α ανωτέρω).
Last edited:
