metafrasi banner

Βωμολοχίες στις μεταφράσεις

GeorgeA

Member
Γεια σας,

Θα ήθελα τη βοήθειά σας σχετικά με τη βωμολοχία στις μεταφράσεις – και ιδιαίτερα σε υπότιτλους.

Φέρνω ως παράδειγμα μια περίπτωση που έχω συναντήσει αυτή τη στιγμή σε ένα ντοκιμαντέρ που περιέχει πολλές συνεντεύξεις. Σε μία απ' αυτές τις συνεντεύξεις, ο ομιλητής χρησιμοποιεί αρκετά τη λέξη "fucking". Στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάει για μια συγκινητική στιγμή που βίωσε και που παραλίγο να του στοιχίσει τη ζωή και τη ζωή της γυναίκας του. Σε κάποια στιγμή, τη συγκίνηση διαδέχεται η οργή του.

Παραθέτω μόνο δύο μικρά αποσπασματα:

…and you know, [...], just taking that shit, and I just said, “Fuck it I’m done.” And… I took my pistol and I fucking put it in my mouth and I was. . .
(...)
I said, “Something’s -- we got to fucking do something,” you know.

Η ερώτηση είναι, ποια είναι η σωστή επιλογή σε τέτοιες περιπτώσεις; Παραλείπουμε τη βωμολοχία; Την περιλαμβάνουμε προσαρμόζοντάς την στο τι θα έλεγε κάποιος στα ελληνικά; ...;

Προσωπικά, πιστεύω ότι δεν ωφελεί ούτε είναι ανάγκη να επαναλάβεις τη βωμολοχία εκτός αν είναι αναγκαίο για να καταλάβει ο θεατής το ύφος και συναίσθημα ή επηρεάζει την κατανόησή του. Αλλά αυτή είναι μόνο η προσωπική μου άποψη.

Στα δύο παραδείγματα που παρέθεσα σκέπτομαι να το κάνω ως εξής:
(...)μόνο που παίρνεις αυτό το σκατό, και είπα, «Δεν πάει να... Είμαι τελειωμένος.» Και... Πήρα το πιστόλι μου και το έβαλα στο στόμα μου και ...
(...)
"Κάτι πρέπει να ... πρέπει να κάνουμε κάτι γαμώτο μου." Ή "πρέπει να κάνουμε κάτι που να πάρει ο διάολος;"


Θα ήθελα πολύ τη συμβουλή και τις συστάσεις σας.

(Δεν ήμουν σίγουρος αν αυτό το νήμα θα έπρεπε να μπει εδώ ή σε κάποια άλλη κατηγορία. Το βάζω εδώ κι αν πρέπει να μπει σε άλλη κατηγορία, υποθέτω ότι ο διαχειριστής θα το μεταφέρει στη σωστή κατηγορία).
 
Προσωπικά είμαι οπαδός της ειλικρινούς ανιστοίχισης και δεν φοβάμαι τις λέξεις. Είναι λέξεις, μεταφέρουν νόημα, δεν χρειάζεται να ντραπείς και πολύ περισσότερο δεν τις λες εσύ. Το τι θα κάνεις, βέβαια, εξαρτάται κι απ' την πολιτική που ακολουθεί ο πελάτης σου σ' αυτές τις περιπτώσεις. Εξαρτάται φυσικά κι απ' το τι μεταφράζεις. Δεν θα αντιμετωπίσεις το ίδιο ένα ντοκιμαντέρ που έχει μερικά μπινελίκια με μια ταινία με γκάγκστερ. Πλήρη αντιστοιχία με το αμερικάνικο fucking που μπαίνει παντού δεν έχουμε. Έχουμε όμως το κοντινό γαμώτο και γαμώ το Χ (φελέκι, σπίτι, κέρατο, κ.α.). Αν θέλεις κάτι πιο λάιτ, σαφώς σού κάνει το "που να πάρει ο διάολος" ή σκέτο διάολε ή "που να πάρει" ή κατάρα ή ανάθεμα και σαν επίθετο μπορείς να χρησιμποιήσεις το αναθεματισμένο ή σκασμένο ή καταραμένο, ανάλογα με την περίπτωση (π.χ.: πού είναι τα αναθεματισμένα κλειδιά). Προσωπικά, όλα αυτά θα τα σκεφτόμουν για το dammit και για τα συνώνυμα και παραπλήσιά του, αλλά αν θέλεις χαμηλό τόνο και προσεγμένη γλώσσα μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις, φαντάζομαι, και για το fucking. Επίσης μπορείς περιφραστικά να πεις "πού στο καλό" ή "πού στο διάολο" για το σκέτο. Σε πιο βαρύ ρέτζιστερ έχεις το μαλακισμένο, το μπάσταρδο, το γαμημένο ή το γαμίδι.

Εσχάτως και σε πολύ λαϊκή γλώσσα θα λέγαμε "ρε πούστη" ως αντίστοιχο του fucking. Π.χ.: "και πήρα το όπλο και το έβαλα στο στόμα μου, ρε πούστη" και "ρε πούστη, θα σε σκοτώσω" (I will fucking kill you). Σ' αυτήν την περίπτωση είναι αναθεματισμός, όχι προσφώνηση*. Αλλά δεν ξέρω πόσο αποδεκτό θα ήταν ένα τέτοιο ρέτζιστερ απ' τον πελάτη και τους αποδέκτες του υποτίτλου.

* αντίστοιχα έχεις το "όχι ρε πούστη" για το "fuck!" όταν είναι αναθεματισμός. Αλλιώς γαμώτο ή το ελαφρύτερο "όχι, ρε φίλε" όταν έχεις διαφορετικό ρέτζιστερ από τον ομιλητή (όταν εκφράζει εντυπωσιασμό ή έκπληξη αντί για οργή ή απελπισία).
 

GeorgeA

Member
Σ' ευχαριστώ Hellegennes.

Η απάντησή σου με βοηθάει.

Το ρέτζιστερ εδώ είναι όντως ελαφρύτερο από μια ταινία με γκάγκστερ. Είναι ντοκιμαντέρ.

Επί τη ευκαιρία δεν τίθεται θέμα "αποδοχής από τον πελάτη μου" μιας και δεν πρόκειται για πελάτη μου. Κάνω τη μετάφραση αυτού το ντοκιμαντέρ σε εθελοντική βάση κι έτσι αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα. Μπορώ να αποφασίσω εγώ για τη γλώσσα που θα χρησιμοποιήσω. Και μετά από μένα φυσικά θα περάσει κι από μια επιμελήτρια. Ενδιαφέρομαι όμως να κάνω όσο πιο επαγγελματική δουλειά μπορώ και προπάντων το αποτέλεσμα να πιάσει τόπο και να αρέσει στους θεατές.

Μου έδωσες άφθονες ιδέες για να δουλέψω μ' αυτές.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Υπάρχει και άλλος λόγος για να αποφύγει κανείς να μεταφράσει τις βωμολοχίες που παίζουν μόνο ρόλο "γεμίσματος" στον λόγο κάποιου. Ότι στους υποτίτλους συνήθως δεν έχουμε τον χρόνο και τον χώρο για να τα γράψουμε όλα. Στον διάλογο που παραθέτεις, George, εγώ θα είχα σίγουρα παραλείψει να μεταφράσω το "fucking", εκτός αν αυτός μιλάει αργά-αργά και έχεις τη δυνατότητα να τα γράψεις όλα, και να διαβάζονται με κανονική ταχύτητα.

Αυτό θα ήθελα να σε ρωτήσω: Κάνοντας αυτόν τον υποτιτλισμό, έχεις την τεχνική δυνατότητα να διαπιστώσεις αν ο υπότιτλός σου παραμένει μέσα στο ανεκτό όριο των 15-17 χαρακτήρων ανά δευτερόλεπτο; Αν το υπερβαίνει, είναι προφανές ότι το πρώτο που πρέπει να φύγει είναι οι λέξεις-γεμίσματα, μεταξύ των οποίων και οι βωμολοχίες.
 

GeorgeA

Member
Υπάρχει και άλλος λόγος για να αποφύγει κανείς να μεταφράσει τις βωμολοχίες που παίζουν μόνο ρόλο "γεμίσματος" στον λόγο κάποιου. Ότι στους υποτίτλους συνήθως δεν έχουμε τον χρόνο και τον χώρο για να τα γράψουμε όλα. Στον διάλογο που παραθέτεις, George, εγώ θα είχα σίγουρα παραλείψει να μεταφράσω το "fucking", εκτός αν αυτός μιλάει αργά-αργά και έχεις τη δυνατότητα να τα γράψεις όλα, και να διαβάζονται με κανονική ταχύτητα.

Αυτό θα ήθελα να σε ρωτήσω: Κάνοντας αυτόν τον υποτιτλισμό, έχεις την τεχνική δυνατότητα να διαπιστώσεις αν ο υπότιτλός σου παραμένει μέσα στο ανεκτό όριο των 15-17 χαρακτήρων ανά δευτερόλεπτο; Αν το υπερβαίνει, είναι προφανές ότι το πρώτο που πρέπει να φύγει είναι οι λέξεις-γεμίσματα, μεταξύ των οποίων και οι βωμολοχίες.

Σ' ευχαριστώ πολύ Αλεξάνδρα.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάει όντως αργά και κάνει πολλά "λάθος ξεκινήματα" (false starts) γιατί ο ομιλητής είναι συγκινημένος και προσπαθεί να μιλήσει μέσα από τη συγκίνηση.
Δεν ξέρω αν η ταχύτητα είναι 15-17 χαρακτήρες ανά δευτερόλεπτο αλλά το πρόγραμμα που χρησιμοποιώ μου δίνει αυτομάτως σε ένα κουτάκι, πόσους χαρακτήρες μπορώ να χρησιμοποιήσω σε κάθε υπότιτλο σε συνάρτηση φυσικά με την ταχύτητα ομιλίας του ομιλητή. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλά τόσο σιγά που χρησιμοποιώ σχεδόν τους μισούς από τους χαρακτήρες που έχω στη διάθεσή μου.

Με την απάντησή σου όμως (και τις άλλες απαντήσεις) κατάλαβα ποια είναι η προσέγγιση σε τέτοιες περιπτώσεις.

Σ' ευχαριστώ πολύ.
 

GeorgeA

Member
Και φυσικά (όχι, θα γλίτωνε) αλλού στη Λεξιλογία: fucking: Για την επταγράμματη λέξη με αναφορά στο ομώνυμο άρθρο του Γιάννη Χάρη.

Κι εγώ έτσι σκέφτηκα κι έψαχνα, έψαχνα, αλλά δεν το ξετρύπωσα.
Καλά εγώ, βέβαια, δεν είμαι δόκτορας. :)

Ευχαριστώ πολύ.
 
Top