Βαθύς - βαθιού / βαθύ – ή μήπως τίποτα;

[Count Baltar]

Καλημέρα,

προ ολίγου στο φατσοβιβλίο μορφωμένος φίλος πόσταρε σελίδα από σχολική γραμματική όπου το επίθετο βαθύς δίνεται στη γενική ως βαθιού/βαθύ. Και το σχόλιο είναι "Διδασκαλία ξένων γλωσσών - γιατί ελληνικά δεν τα λες". Και από κάτω διάφορα αντίστοιχα σχόλια έκφρασης αποτροπιασμού για την κατάντια της παιδείας.
Η γραμματική του Τριανταφυλλίδη δυστυχώς στη σχετική σελίδα δεν δίνει καν γενική ενικού του βαθιού.
Παρακαλώ σας, Λεξιλόγοι μου, γεμίστε τη φαρέτρα μου με έγκυρα βέλη, ώστε οι εν λόγω λαθοθήρες/γκρινιάρηδες να γνωρίσουν την οργή μου σε όλο της το μεγαλείο.

Ευχαριστώ

 

[stathis]

Σαν τα χιόνια!
... και απολαυστικός όπως πάντα

(για βέλη υπάρχουν άλλοι, αρμοδιότεροι)

 

[drsiebenmal]

Το ΛΚΝ δίνει ότι ακολουθεί το κλιτικό παράδειγμα Ε7, δηλαδή κλίνεται όπως το τραχύς, για το οποίο δίνει γενική του τραχιού και του τραχύ.

Η Lexigram (ξεκινώντας και από εδώ μέσα, πάνω δεξιά) δίνει και λόγια γενική τραχέος.

Ό,τι θέλει ο καθένας.

Αυτά.

Α, σημείωση: Το ΛΚΝ δίνει λόγια γενική πληθυντικού: βαθέων.

 

[stathis]

Στο Lexiscope: του βαθέος & βαθιού & βαθύ

Στο ΛΝΕΓ: του βαθιού κ. λόγ. βαθέος

 

[nickel]

Τώρα μπήκα εδώ. Ανεβάζω και τις σχετικές σελίδες της γραμματικής που διδάσκεται τώρα.

Εδώ και ένα βιντεάκι με το «Του άντρα του πολλά βαρύ».
https://www.youtube.com/watch?v=1zocpnfvogI

 

[nickel]

Στο Σχολικό του, που έχει κλιτικά πρότυπα, ο Μπαμπινιώτης δίνει στο Ε8 για το βαρύς και το βαθύς:

ο βαρύς, του βαρύ / βαριού

Ισχύει και το λόγιο πρότυπο Ε9:
ο οξύς, του οξέος (και του βαθέος και του βαρέος, όπως βλέπουμε και στο ΛΝΕΓ)

Το Χρηστικό, από την άλλη, δίνει:

βαρύς (βαρέος, σπάνια βαριού)
βαθύς (βαθιού, λόγ. βαθέος)

Κοιτάζοντας παραδείγματα στο διαδίκτυο, μπορούμε να πούμε ότι δεν μας ενοχλεί το «του βαρύ χειμώνα» αλλά μας ενοχλεί το «του βαρύ ιππικού». Επίσης, δεν με ενοχλεί το «του βαθύ ύπνου» ούτε, βέβαια, το «του βαθύ ντεκολτέ».

 

[daeman]

... Επίσης, δεν με ενοχλεί το «του βαθύ ύπνου» ούτε, βέβαια, το «του βαθύ ντεκολτέ».

You want cleavage? I'll show you cleavage!

Spoiler

Αβυσσαλέο, και ολοφάνερα, και λόγω Μάτριξ, και επειδή την έλεγαν Περσεφόνη.

Εκ βαθέων. De profundis. In the abyss of our dreams.

 

[Earion]

Για τα δικά μου γούστα είναι αποδεκτά δύο από τα τρία: είτε του βαθιού (δημοτικότερο) είτε του βαθέος (λογιότερο). Σήμερα δεν μπορώ να ανεχτώ γενική του βαθύ (μη με ρωτάτε τι προτιμούσα στο σχολείο ....).
Ανάλογα με το περικείμενο και η χρήση: του βαθιού ύπνου (όχι του βαθύ), του βαθέος ύπνου (όταν μιλάει νευρολόγος), του βαθιού ντεκολτέ, όρθρου βαθέος, του βαρέος ύδατος, κ.τ.τ.

 

[nickel]

Είμαστε μάλλον του βαρύ γλυκού.

Μη μου ζητήσεις μόνο να το κάνω «του βαριού γλυκού»... :)

 

[Earion]

Όχι βέβαια. Αλλά τολμώ να ισχυριστώ ότι εδώ έχουμε ειδική περίπτωση: δεν είναι ο βαρύς γλυκός καφές, είναι ο βαρύ γλυκός, κάτι σαν συμφυρμός, ένα βήμα πριν το βαρύγλυκος.

Να βρούμε καλύτερα άλλο παράδειγμα;

 

[nickel]

Να βρούμε καλύτερα άλλο παράδειγμα;

Άμα δεν μου πειράξεις και το πρώτο πρώτο που έβαλα («Του άντρα του πολλά βαρύ»), δεν έχω πρόβλημα με τα άλλα.

 

[nickel]

Την τελευταία εβδομάδα τρία τουλάχιστον ονόματα απ' αυτούς που θεωρούνται «επηρεαστές» της κοινής γνώμης των ΜΚΔ έχουν γράψει «του *βαθέως κράτους», με αποτέλεσμα να μην προσέξω τι άλλο έγραφαν.

Να το ξαναεξηγήσουμε: Στα λόγϊα, τα παλιότερα, ελληνικά το επίθετο κλινόταν «ο βαθύς / του βαθέος - η βαθεία, της βαθείας - το βαθύ, του βαθέος».

Το θηλυκό είναι γνωστό από άλλα παρόμοια λόγια θηλυκά: η βαρεία, ευρείας αποδοχής, η πλατεία, η τραχεία μετά τον λάρυγγα. Η λόγϊα γενική του αρσενικού είναι γνωστή και από τα «παχέος εντέρου» και «βαρέος τύπου». Με -ω- έχουμε τα γνωστά επιρρήματα βαρέως (το φέρει βαρέως) και ευρέως. Ας γίνουν όλα αυτά ευρέως γνωστά.

 

[cougr]

έχουν γράψει «του *βαθέως κράτους», με αποτέλεσμα να μην προσέξω τι άλλο έγραφαν.

Τον τελευταίο καιρό έχω παρατηρήσει ότι αρκετά διαδομένο είναι και το φαινόμενο να γράφεται λανθασμένα ως «βαθέους κράτους».
Επίσης, διαστάσεις πανδημίας έχει αποκτήσει η λανθασμένη γραφή (δλδ. με ω) όπως για παράδειγμα, στους παρακάτω όρους:
«βαθέως ιστού», «παχέως εντέρου», «βαθέως γήρατος» κ.ά.

 

[m_a_a_]

Βαθέους Κράτους: Λατίνος πρόγονος του Λόταρ Βαθέους...

 

[Duke_of_Waltham]

Το θηλυκό είναι γνωστό από άλλα παρόμοια λόγια θηλυκά: η βαρεία, ευρείας αποδοχής, η πλατεία, η τραχεία μετά τον λάρυγγα. Η λόγϊα γενική του αρσενικού είναι γνωστή και από τα «παχέος εντέρου» και «βαρέος τύπου». Με -ω- έχουμε τα γνωστά επιρρήματα βαρέως (το φέρει βαρέως) και ευρέως. Ας γίνουν όλα αυτά ευρέως γνωστά.

…μηδενός εξαιρουμένου, ούτε του Πλατέος Ημαθίας.

Το λανθασμένο «βαρέως οχήματος» βγάζει πολλαπλάσια γουγλοευρήματα από το ορθό «βαρέος οχήματος»… Σαφώς επηρεάζεται ο κόσμος από το επίρρημα «βαρέως», αν και φαντάζομαι δεν βοηθάει και ο πληθυντικός «βαρέων [π.χ. βαρών]». Τόσο σπάνια που βλέπω το όμικρον σε τέτοιες λέξεις, θ' αρχίσει να μου φαίνεται κι εμένα λάθος στο τέλος.

(Πάντως το «βαθέους κράτους» δεν έτυχε να την προσέξω ως τώρα.)