Αναζητείται παιδική λογοτεχνία

Εμένα με κάλυψε ο Πιδύος (το εξελληνίζω και το κάνω και κλιτό γιατί έτσι μ' αρέσει!). Οι εμπειρίες επί του θέματος διαφέρουν πολύ, αλλά θα ήθελα απλώς να τονίσω κάποια σημεία που θεωρώ σημαντικά.

Πρώτον, το παιδί τελικά, αν διαβάσει, θα διαβάσει κάτι που του αρέσει. Με το ζόρι παντρειά δεν γίνεται.

Δεύτερον, στο τί ενδεχομένως θα του αρέσει παίζουν ρόλο και οι γονείς. Αν ασχολούνται με το σπορ, θα πρέπει να προωθούν κάτι που ταιριάζει και στους ίδιους, κάτι που γουστάρουν. Το παιδί δεν είναι χαϊβάνι, καταλαβαίνει τί εμπίπτει στο "πρέπει" και τί εμπίπτει στο "γουστάρουμε, γι' αυτό το κάνουμε", και δεν χρειάζεται να πω πού θα κάτσει η μπίλια του. Όταν ο γονιός προωθεί κάτι που θεωρεί χρήσιμο αλλά ο ίδιος είναι τραβάτε με κι ας κλαίω, θα αποτύχει.

Τρίτον, το παιδί των 11 χρονών είναι μεγάλο, δεν είναι μωρό. Ας μην το υποτιμάμε. Στην ηλικία αυτή πολλά απ' όσα αναφέρθηκαν θα μπορούσαν απλώς να είναι ένα ευχάριστο διασκεδαστικό διαλειμματάκι, όχι το διάβασμα - αν υπάρχει διάβασμα. Τα έντεκα χρόνια είναι η ηλικία της λογοτεχνίας, η ηλικία στην αρχή ενός τούνελ όπου στην άκρη προβάλλουν οι Ντοστογιέφσκηδες.

Τέταρτον, το παιδί δεν πρέπει να καταλαβαίνει όλα όσα διαβάζει, γιατί έτσι το τραβάμε προς τα πίσω. Το παιδί είναι καλό να μην τα καταλαβαίνει όλα, να παρακινείται να τα ανακαλύψει, έστω κι αν κάνει υποθέσεις που θα αποδειχτούν τελικά αστήριχτες. Αν τα καταλαβαίνει όλα, θα βαρεθεί. Το ζητούμενο είναι να το ωθήσουμε να ενδιαφερθεί για πράγματα που δεν καταλαβαίνει πλήρως, να έχει κίνητρο να χτίσει τα συμφραζόμενα που νοηματοδοτούν, διαθέτοντας βέβαια κάποια απαραίτητα δομικά στοιχεία.

Πέμπτον, ο γονιός δεν πρέπει να έχει το άγχος της προφύλαξης του παιδιού από τα οδυνηρά του κόσμου τούτου. Αν διακατέχεται από τέτοιο άγχος, δεν έχει καταλάβει τίποτα από το τί προσλαμβάνει το παιδί από τον συγχρωτισμό με τους συνομηλίκους του στο σχολείο και αλλού. Θα βρεθεί πολλά μέτρα οφσάιντ.

Έκτον, δεν έχω χρόνο να πω τα σημεία από το έβδομο μέχρι το χιλιοστό εικοστό τέταρτο (που, παρεμπιπτόντως, μπορούν οι μαθηματικοστρεφείς γονείς ευκολότατα να εξηγήσουν σε ένα παιδί 11 χρονών ότι είναι δύναμη του δύο, ενώ οι άλλοι θα έκαναν καλά να ασχοληθούν με τα δημοτικά τραγούδια).

Υ.Γ. Ένας εξυπνάκιας γονιός, που αδημονούσε να απλώσει το χέρι του πέρα απ' όσο έφτανε, θέλησε κάποτε να κοκορευτεί ότι είχε μάθει στον ηλικίας δημοτικού γιο του τους αρνητικούς αριθμούς και επιχείρησε να κάνει τον έξυπνο στην κόρη μου, που είχε στο σχολείο τη φήμη της διάνοιας με την οποία έπρεπε να αναμετρηθούν όλοι όσοι γύρευαν τα πρωτεία. Η κόρη μου (σίγουρα κάμποσο λιγότερο από 11 χρονών) ήξερε μια χαρά τους αρνητικούς αριθμούς, επειδή, για να ανταπεξέλθω (συγγνώμη που δεν λέω "αντεπεξέλθω") στην αριθμητική του δημοτικού που διδασκόταν από άσχετους δασκάλους, είχα αναγκαστεί να καταφύγω σε δύο θεμελιώδεις ευκολίες: στον άγνωστο Χ και στους αρνητικούς αριθμούς. Ο λεγάμενος ρώτησε σπουδαιοφανώς: "Έχω τρία ευρώ και δίνω εφτά. Πόσα μου μένουν;". Και η κόρη μου τού απάντησε: " Αφού έχεις μόνο τρία ευρώ, πώς δίνεις εφτά;". Ένιωσα εντελώς χαζομπαμπάς. Ήταν πολύ συγκινητικό να έχει μπει στο νόημα της μαθηματικής αφαίρεσης και ταυτόχρονα στη διάκριση από το νόημα της γειωμένης πραγματικής ζωής. Εκείνη ήταν δεν ήταν 9 χρονών, νομίζω ότι αυτό δεν είναι δύσκολο για ένα παιδί 11 χρονών. Parents, beware!

Υ.Γ.2 Αν το παιδί προσφέρεται για υιοθεσία, είμαι κι εγώ υποψήφιος. Τί διάολο, μας πήραν οι Γερμανοί τα σώβρακα και θα 'ρθουν και οι Άγγλοι να μας πάρουν τις φανέλες, γαμώ την Αμφίπολή μου μέσα;
 
Πρώτον, το παιδί τελικά, αν διαβάσει, θα διαβάσει κάτι που του αρέσει. Με το ζόρι παντρειά δεν γίνεται.

Δεν νομίζω ότι είπε κανείς μας το αντίθετο, Θέμη. Καλημέρα!
 

nickel

Administrator
Staff member
Τα έντεκα χρόνια είναι η ηλικία της λογοτεχνίας, η ηλικία στην αρχή ενός τούνελ όπου στην άκρη προβάλλουν οι Ντοστογιέφσκηδες.

Ωχ! Τα δώδεκά μου ήταν η ηλικία που η μάνα μου ανακάλυψε το κρυφό μου απόθεμα με τις Μάσκες και τα Μυστήρια.

Σε ποιες ηλικίες αναζητούν τώρα τα παιδιά κρυφά αναγνώσματα; Στη δική μου εποχή το άλμα από τη Διάπλαση των Παίδων, τη Θεία Λένα, τα Κλασικά Εικονογραφημένα, τον Μικρό Ήρωα και την ποικίλη παιδική λογοτεχνία ήταν σχεδόν σαν να ανακάλυπτες σήμερα ότι το παιδί σου παίρνει ουσίες. Υπερβάλλω — γιατί αφενός τα κρυφά αναγνώσματα δεν θεωρήθηκε ότι γίνονταν σε βάρος των άλλων (γίνονταν, γίνονταν — ο Ντοστογιέφσκι άργησε να 'ρθει) και η ανακάλυψη κατέληξε σε συμβιβασμό, όχι σε απαγόρευση.
 

pidyo

New member
Σε ποιες ηλικίες αναζητούν τώρα τα παιδιά κρυφά αναγνώσματα;
Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Δεν έχω πείρα, ακόμη, αλλά υποψιάζομαι πως δεν υφίσταται πλέον η έννοια «κρυφά αναγνώσματα». Θέλω να πω, το μοτίβο της κρυφής και απαγορευμένης ανακάλυψης στην προεφηβική και πρώιμη εφηβική ηλικία μάλλον εξαντλείται πλέον σε άλλα πράγματα: το υπερβολικά βίαιο βιντεογκέιμ, το διαδίκτυο (και ιδίως τα social media), κλπ.
 

pidyo

New member
Pidyo, το δίνετε για υιοθεσία το παιδί; :-)

Αν έδωσα πολύ ειδυλλιακή εικόνα για το παιδί, να σπεύσω να διευκρινίσω ότι πρόκειται για διάβολο επί της γης.
 
Είναι πιο σημαντικό να βρει μόνο του το παιδί τα βιβλία που του αρέσουν και οι ενήλικες απλώς να φροντίσουν να μην έχει πολλά σκουπίδια να επιλέξει.
Συμφωνώ!

Εχω περάσει πάρα πολλές ώρες ξεφυλλίζοντας και διαβάζοντας ή μισοδιαβάζοντας βιβλία σε βιβλιοπωλεία και βιβλιοθήκες (ή στο σπίτι όταν μας τα έφερναν δώρο) για να αξιολογήσω αν είναι "κατάλληλο" για να μπει στη "δεξαμενή". Το σκασμένο το δικό μου εντωμεταξύ περνάει όλο τον ελεύθερο χρόνο του διαβάζοντας, οπότε έχουμε τεράστια κατανάλωση.

Για να μην παρεξηγηθούμε, όχι μόνο λογοτεχνία (υψηλή και χαμηλή): διαβάζει τόνους μικυμάους και τέτοια, και καλά κάνει (και η μαμά από τη μεριά της διαβάζει τα δικά της).

Θα προσθέσω ότι, εκτός από τον αποκλεισμό "σκουπιδιών", προσπαθώ επίσης να επιλέγω "υγιεινές τροφές". Φυσικά καταναγκασμός δεν υπάρχει ούτε θα μπορούσε να υπάρξει, αλλά στις ηλικίες αυτές τα παιδιά χτίζουν πρότυπα, χωρίς καν να το συνειδητοποιούν, και επηρεάζονται πολύ εύκολα. Η αφήγηση είναι ένας πολύ καλός έμμεσος τρόπος επηρεασμού, κι αφού θα διαβάσει και θα διαβάσει, προτιμώ να διαβάσει κάτι που θα τις δώσει τις αρχές που θα ήθελα να έχει (προφανώς δεν εννοώ συντηρητικά ηθικοπλαστικά: εννοώ φιλία, αλληλεγγύη, τέτοια πράγματα).

Παρεμπ, μόλις τελειώσαμε (πρώτα εκείνη, μετά εγώ) το Ο Στοχαστής ντετέκτιβ της εξαιρετικής Κριστίνε Νέστλιγκερ. Ό,τι πρέπει για παιδιά γυμνασίου.

Ξέχασα παραπάνω να αναφέρω και τα Μούμιν τρολ της Τόβε Γιάνσον, πολύ αγαπημένα, για ηλικίες μέχρι 10 ετών (και μέχρι 100 αλλά λέμε τώρα...).

Προσωπικά τα 11 χρόνια μου φαίνονται κάπως "λίγα" για Ντοστογιέφσκηδες και βρίσκω ότι δεν υπάρχει καν λόγος. Αν τώρα χωθεί στη βιβλιοθήκη μου και τους πάρει, με γεια και με χαρά της, δεν της τον κρύβω, αλλά δεν θα τον πρότεινα κιόλας (εδώ ούτε Τουέιν δεν πρότεινα, θα μου πείτε... :whistle: )
 

crystal

Moderator
Ήθελα να ποστάρω σ' αυτό το νήμα όταν πρωτοανέβηκε και μετά έμπλεξα με διάφορα και το ξέχασα.
Να πω λοιπόν και για τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, η οποία κατά τη γνώμη μου είναι σε πολύ καλό επίπεδο. Άλκη Ζέη, Λότη Πέτροβιτς, Βούλα Μάστορη, Λίτσα Ψαραύτη, Τούλα Τίγκα, Γαλάτεια Γρηγοριάδου, Ζωρζ Σαρή, είμαι σίγουρη ότι ξεχνάω πάρα πολλούς. Ένα θετικό (για μένα) είναι ότι πολλά είναι και ιστορικά, και σίγουρα μου έμαθαν ιστορία καλύτερα από το σχολείο.

Να καταθέσω επίσης ότι οι γονείς πολύ καλά κάνετε και φιλτράρετε. Και άντε όταν είναι μικρό το παιδί μπορεί να μην πιάσει τα μισά, αλλά από τα 11-12 και μετά θέλει νομίζω ακόμη περισσότερη προσοχή. Ακολουθεί παιδικό τραύμα: εκεί γύρω στην Α' Γυμνασίου, όταν άρχισα να βαριέμαι κάπως την παιδική λογοτεχνία, η μητέρα μου ξεκίνησε να μου δίνει πιο μεγαλίστικα βιβλία, αφού τα διάβαζε πρώτα εκείνη. Το 1997-98 έκανε σειρά ο Κουτσομύτης το Η Αγάπη άργησε μια μέρα, και κάποια στιγμή μέσα στον χειμώνα το βιβλίο κυκλοφόρησε στο σπίτι μας. Το τσέπωσα κρυφά. Δεν ήταν καθόλου ωραία.
 
Top