Ακριβά δικαιώματα;

[late_starter]

Καλημέρα, έψαχνα για κάποιο φόρουμ μεταφραστών και προφανώς ήμουν τυχερός. Θα ήθελα τη βοήθειά σας στο εξής:

Πριν από μερικούς μήνες διάβασα τη μετάφραση ενός σημαντικού, κατά τη γνώμη μου, βιβλίου εκλαϊκευμένης επιστήμης. Έψαξα για άλλα έργα του συγκεκριμένου, αγγλόφωνου, επιστήμονα-συγγραφέα και βρήκα ένα που εκδόθηκε λίγο μετά τον θάνατό του (μέσα δεκαετίας του '90), αλλά παραμένει αμετάφραστο στα ελληνικά. Θέλω λοιπόν, λόγω του ενδιαφέροντος που μου έχει προκαλέσει ο συγγραφέας, να το μεταφράσω ο ίδιος.

Επειδή δεν είμαι επαγγελματίας και δεν πιστεύω να δέχονται οι εκδοτικοί οίκοι συνεργασίες με πρωτάρηδες, σκέφτομαι πρώτα να μεταφράσω το βιβλίο και μετά να το προτείνω κάπου. Θεωρώ ότι μπορώ να ανταπεξέλθω στις απαιτήσεις της μετάφρασης και επίσης ότι το βιβλίο θα κινήσει το ενδιαφέρον κάποιων εκδοτών. Με προβληματίζει ωστόσο η τσουχτερή τιμή του αγγλικού πρωτοτύπου: 65 δολάρια (amazon) για χαρτόδετο διακοσίων περίπου σελίδων. Ξέρει κανείς αν αυτό συνεπάγεται ακριβά δικαιώματα μετάφρασης; Αναρωτιέμαι αν το βιβλίο δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά γι' αυτόν τον λόγο.

Ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας.

 

[sarant]

Καλημέρα και καλώς ήρθες!

Δεν νομίζω ότι υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στην τιμή πώλησης του βιβλίου και στο ύψος των δικαιωμάτων. Τα επιστημονικά βιβλία παραδοσιακά είναι πανάκριβα, αλλά δεν νομίζω ότι τα δικαιώματα θα είναι δυσβάσταχτα. Θα μπορούσες βέβαια να μετέφραζες ένα κομμάτι και μετά να άρχιζες την άγρα εκδοτικού οίκου.

 

[Palavra]

Καλημέρα,
συνήθως η τιμή ενός βιβλίου δεν έχει σχέση με τα δικαιώματα της μετάφρασης. Τα βιβλία του Χάρι Πότερ, π.χ., είμαι σίγουρη ότι έχουν πανάκριβα δικαιώματα, ωστόσο η τιμή τους δεν είναι υπερβολική.

Για να μάθεις πόσο κοστίζουν τα δικαιώματα, πρέπει να έρθεις σε επαφή με τον ξένο εκδότη.

Επίσης, το βιβλίο ενδέχεται να μην έχει μεταφραστεί διότι το κοινό στο οποίο απευθύνεται είναι περιορισμένο, και έτσι ενδέχεται ο εκδότης να μη βγάλει τα χρήματα που ενδεχομένως θα επενδύσει σε δικαιώματα, μετάφραση κτλ.

Αυτά τα ολίγα από εμένα, υπάρχουν και άλλοι ειδικότεροι, που θα σε φωτίσουν περισσότερο.
Α, και καλώς ήρθες!

 

[drsiebenmal]

Με προβληματίζει ωστόσο η τσουχτερή τιμή του αγγλικού πρωτοτύπου: 65 δολάρια (amazon) για χαρτόδετο διακοσίων περίπου σελίδων.

Καλημέρα και καλώς όρισες κι από εμένα.
Η τιμή του αγγλικού αντανακλά ίσως και το ενδεχομένως περιορισμένο αγοραστικό κοινό του βιβλίου ή τις τεχνικές/εκδοτικές δυσκολίες του (σχήμα, πολυχρωμίες κλπ).

Αυτό δεν θα έπρεπε να σε εμποδίσει αν θέλεις να μεταφράσεις ένα βιβλίο που πραγματικά το αξίζει, αλλά θα έπρεπε να σε προβληματίσει αν σκοπεύεις να αναζητήσεις Έλληνα εκδότη για συνεργασία. Κι αυτό επειδή είναι πιθανό πως ανάλογα μικρός θα είναι ο αριθμός των πωλήσεων στην Ελλάδα και επομένως, υποθέτω (αν και δεν είμαι εκδότης) ότι το εμπορικό ενδιαφέρον ίσως είναι (...δυστυχώς) μικρό.

Ίσως αυτός να είναι και ένας λόγος που ένα αξιόλογο βιβλίο όπως το περιγράφεις δεν έχει μεταφραστεί εδώ και τόσα χρόνια.

Edit: Όπως βλέπεις αλληλοποδοπατιόμαστε στην υποδοχή των νεών πελατών... :)

 

[nickel]

Επειδή δεν είμαι επαγγελματίας και δεν πιστεύω να δέχονται οι εκδοτικοί οίκοι συνεργασίες με πρωτάρηδες, σκέφτομαι πρώτα να μεταφράσω το βιβλίο και μετά να το προτείνω κάπου. Θεωρώ ότι μπορώ να αντεπεξέλθω στις απαιτήσεις της μετάφρασης και επίσης ότι το βιβλίο θα κινήσει το ενδιαφέρον κάποιων εκδοτών.

Καλωσήρθες. Εγώ θα είμαι λίγο πιο αυστηρός ή κυνικός από τους προηγούμενους. Μην κάνεις μεγάλο κομμάτι από μια μεγάλη δουλειά αν δεν ζητήσεις αρκετά νωρίς την έντιμη γνώμη ειδικών για την επάρκειά σου αλλά και την αναγκαιότητα του έργου. Μπορεί να ξεκινήσεις να γράφεις ένα βιβλίο και να ανακαλύψεις με καθυστέρηση ότι ήδη κυκλοφορεί παρόμοιο. Να μεταφράζεις ένα βιβλίο που είχε έναν μόνο πιθανό αναγνώστη στην ελληνική αγορά — εσένα. Να μεταφράζεις και να ικανοποιεί μόνο εσένα το μετάφρασμα.

Και αυτά είναι τα βασικά. Τα δύσκολα τεχνικά θέματα (π.χ. οι εκδότες δεν δίνουν δικαιώματα σε ιδιώτες), οι ανατροπές (ενώ εσύ μεταφράζεις του καλού καιρού, κάποιος εκδότης παίρνει τα δικαιώματα και δίνει το βιβλίο σε δικό του μεταφραστή), τα πικρά σενάρια (πας με το βιβλίο που έχεις αγαπήσει σε εκδότη που εκδίδει παρόμοια βιβλία, και αυτός (α) το σνομπάρει ή (β) το δίνει σε δικό του μεταφραστή), οι αμοιβές (που καμιά φορά δεν είναι ούτε για χόμπι, μόνο για... χόμπιτ) — όλα αυτά συνθέτουν ένα διόλου ειδυλλιακό τοπίο.

Μπορούμε να το απομυθοποιήσουμε ακόμα περισσότερο. Ύστερα θα αναρωτηθείς γιατί υπάρχουν τόσοι μεταφραστές και θα αρχίσεις να αντιλαμβάνεσαι τη μεγάλη αντίφαση.

 

[late_starter]

Ευχαριστώ για τις απαντήσεις και το καλωσόρισμα!

Καταρχάς, δεν είμαι τελείως άπειρος από μεταφράσεις (έχω και το Diploma in Translation), απλώς δεν έχω ασχοληθεί επαγγελματικά. Έτσι κι αλλιώς, πάντως, δεν σκοπεύω να ζητήσω μόνιμη συνεργασία, παρά μόνο να προτείνω για έκδοση τη συγκεκριμένη μετάφραση. Ήθελα να πιστεύω ότι αν το βιβλίο είναι ελκυστικό (που είναι) και η μετάφραση προσεγμένη, όλο και κάποιος εκδοτικός οίκος θα ενδιαφερόταν. Υπέθεσα επίσης ότι αν είχα έτοιμη ολόκληρη τη μετάφραση, αυτό θα με προφύλασσε από κάποιους κινδύνους που επισημαίνει ο nickel. Θα ανέθετε, ας πούμε, ο εκδότης τη δουλειά σε δικό του μεταφραστή γνωρίζοντας ότι στο μεταξύ κάποιος άλλος εκδότης μπορεί να δεχόταν τη πρότασή μου;

Εν πάση περιπτώσει, λέω να το ρισκάρω. Ευχαριστώ ξανά για τη βοήθεια!

 

[nickel]

Θα ανέθετε, ας πούμε, ο εκδότης τη δουλειά σε δικό του μεταφραστή γνωρίζοντας ότι στο μεταξύ κάποιος άλλος εκδότης μπορεί να δεχόταν τη πρότασή μου;

Εξαρτάται από το ποιος θα πάρει τα δικαιώματα. Αν δύο εκδοτικοί οίκοι απευθυνθούν ταυτόχρονα στον ξένο εκδότη, είναι πιθανό ο ξένος να μην προτιμήσει τον δικό σου εκδότη, για διάφορους λόγους.

 

[Ambrose]

Ενδιαφέρουσα ερώτηση. Μια λύση θα ήταν να μεταφράσεις το πιο ωραίο και ενδιαφέρον απόσπασμα του έργου και να ετοιμάσεις και κάποιου είδους περίληψη και κριτική του έργου (review) με σκοπό να το "πουλήσεις" σε κάποιον εκδότη. Σκέψου ότι ετοιμάζεις ένα pitch, ένα φάκελλο-διαφήμιση του έργου με κριτικές, σχόλια, νούμερα πωλήσεων και την γενικότερη πρόσληψη του συγκεκριμένου έργου στο εξωτερικό, αλλά και του συνολικού έργου του συγγραφέα με σκοπό να αναδείξεις τα προτερήματά του και να πείσεις τον εκδότη ότι αξίζει να το εκδώσει. Κι επίσης για ποιο λόγο θα ενδιέφερε την ελληνική αγορά. Αυτό θα ήταν μια ασφαλέστερη λύση, πιστεύω.

Καλή τύχη!

 

[nickel]

Καλημέρα. Ακριβώς!

 

[late_starter]

Καλή ιδέα, Ambrose, θα τη λάβω υπόψη! Ευχαριστώ.