metafrasi banner

Ένα δέντρο, μα τι δέντρο, μεγαλώνει στο Μπρούκλιν;

nickel

Administrator
Staff member
There’s a tree that grows in Brooklyn. Some people call it the Tree of Heaven. No matter where its seed falls, it makes a tree which struggles to reach the sky. It grows in boarded-up lots and out of neglected rubbish heaps. It grows up out of cellar gratings. It is the only tree that grows out of cement. It grows lushly ... survives without sun, water, and seemingly without earth. It would be considered beautiful except that there are too many of it.

Το παραπάνω απόσπασμα προλογίζει το γνωστό βιβλίο Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν. Αυτό το Tree of Heaven κάποιοι το μεταφράζουν «δέντρο του παραδείσου» και άλλοι «δέντρο του ουρανού». Για να βρούμε από πού πήρε αυτό το όνομα, θα πρέπει να ταξιδέψουμε στην καρδιά της Ινδονησίας με τα 17.000 νησιά, στα νησιά Μολούκας. Στη μέση αυτών των νησιών βρίσκεται η νήσος Άμπον και στη μαλαισιανή διάλεκτο των νησιωτών, στα αμπονέζικα, αϊλάντο (ailanto) σημαίνει δέντρο που φτάνει στον ουρανό. Σπάνια θα δούμε να το λένε αυτό στην Ελλάδα «δέντρο του ουρανού». Πιο συχνά αποδίδεται σαν «δέντρο του παραδείσου». Η επίσημη ονομασία του, από τα αμπονέζικα ή, καλύτερα, από το λατινικό Ailanthus, είναι αΐλανθος. Oι αγγλόφωνοι το προφέρουν [εϊλάνθους]. Το λατινικό ήταν αρχικά Ailantus (και ο Δρανδάκης τον έχει στο λήμμα αΐλαντος), αλλά δεν ήθελε πολύ να μπει στη μέση το ελληνικό άνθος και να προκύψει το λανθασμένο Ailanthus. Αλλά και στην Ελλάδα, με την προφορά της λέξης, μας έχει προκύψει κάτι σε «νυν και αεί»: πολλοί το γράφουν αείλανθος, δυστυχώς και στη Βικιπαίδεια (η οποία δεν κάνει τον κόπο να αναφέρει το σωστό αΐλανθος).

Η κοινή ονομασία του δέντρου στη χώρα μας είναι βρωμοκαρυδιά / βρομοκαρυδιά, βρωμόδεντρο / βρομόδεντρο ή βρωμούσα / βρομούσα. Έχω διαβάσει πολλά και ενδιαφέροντα για αυτό το δέντρο-απειλή που οι Αμερικανοί το έχουν επικηρύξει («except that there are too many of it» λέει η Μπέτι Σμιθ). Αντιγράφω κάτι λίγο από την Καθημερινή (διορθώνω το αίλανθος σε δίφθογγο: αΐλανθος) και προσθέτω συνδέσμους για περισσότερες ελληνικές περιγραφές. Αλλά ας προστεθεί και το σωστό στη Βικιπαίδεια.

O αΐλανθος που φυτρώνει παντού
O αΐλανθος, ή αλλιώς βρωμόδενδρο ή βρωμούσα κατά την κοινή του ονομασία, μας έφθασε τον 18ο αι. από την Aνατολική Aσία (οι Kινέζοι το ονόμαζαν «δένδρο του ουρανού»). Aκριβώς επειδή πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και ταχύτατα, το συναντάμε και στα πιο απίθανα σημεία: στις άκρες των δρόμων, σε ερείπια σπιτιών και γενικά όπου μπορεί να βρει λίγο χώμα για να αναπτυχθεί. Oι απαιτήσεις του είναι πολύ μικρές, δημιουργεί ολοένα αυξανόμενες αποικίες, δεν προσβάλλεται από έντομα και είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στη σκόνη και στους καπνούς. Στην Eλλάδα εισήχθη στα Oθωνικά χρόνια, εγκλιματίστηκε εξαιρετικά, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα ώστε σήμερα αυτοφύεται και έχει κατακλύσει κάθε ανοιχτό χώρο της Aθήνας (έχει άραγε σκεφθεί κανείς τη χρησιμότητα του δένδρου σε καμένες εκτάσεις όπου έχει καταστραφεί η δυνατότητα φυσικής αναδάσωσης και αντιμετωπίζουν προβλήματα απορρόφησης των βρόχινων νερών και πλημμυρών;). Όσο για τη διόλου κολακευτική του ονομασία υπεύθυνα είναι τα φύλλα και οι αδένες που βρίσκονται σε αυτά από τα οποία αναδύεται μία κάπως ιδιαίτερη μυρουδιά κυρίως τις βραδινές ώρες.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_26/04/2003_61451

Για την πρόταση να χρησιμοποιηθεί σε καμένες εκτάσεις, οι οικολόγοι χτυπάνε το σχετικό καμπανάκι (το δέντρο θα έρθει μετά να αλλάξει το χαρακτήρα όλης της χλωρίδας μας).


Λίγοι σύνδεσμοι:
http://en.wikipedia.org/wiki/Ailanthus_altissima
http://el.wikipedia.org/wiki/Αείλανθος_ο_υψηλότατος
http://www.e-flowershop.gr/product.php?products_id=173
http://www.livepedia.gr/index.php?title=Αΐλανθος
http://www.vlioras.gr/Personal/Interests/Xlorida_Panida/2007_08_08_Nea_Ailanthus.htm
http://www.oplognosia.com/oikologika/oikologika78.php
https://bolko.wordpress.com/2012/03/31/αείλανθος-ή-βρωμοκαρυδιά-μια-απειλή-γ/

 

bernardina

Moderator
(έχει άραγε σκεφθεί κανείς τη χρησιμότητα του δένδρου σε καμένες εκτάσεις όπου έχει καταστραφεί η δυνατότητα φυσικής αναδάσωσης και αντιμετωπίζουν προβλήματα απορρόφησης των βρόχινων νερών και πλημμυρών; )

Ελπίζω να μην κάνει κανένας ανεγκέφαλος την αποκοτιά, (σαν τη μαλακία που έκαναν με το έντομο μαρσαλίνα και κόντεψε να καταστρέψει όλα τα πεύκα της Ελλάδας για να παραχθεί, δήθεν, περισσότερο πευκόμελο). Το γιατί δεν πρέπει, χωρίς περιττά λόγια εδώ -ξέρω, ξέρω, είναι κι από πάνω, αλλά μια επιπλέον επισήμανση δεν βλάπτει. Αφήστε τα δάση στην ησυχία τους! :curse:
 
Μια χαρά είναι τα δάση μας. Αυξάνονται και πληθύνονται. Έχουμε περισσότερη δασοκάλυψη από ό,τι το 1990.

Πάντως στα νέα ελληνικά, το heaven μπορεί να είναι είτε παράδεισος είτε ουρανοί -στον πληθυντικό.
 

SBE

¥
Μ'αρέσει που κάθε άσχετος με τη φυτολογία θεωρεί ότι οποιοδήποτε δέντρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αναδάσωση.

Βεβαίως όταν ο κάθε πικραμένος οργανώνει δενδροφυτεύσεις σε καμένες περιοχές, βάζοντας με το ζόρι δέντρα αντί να αφήνει να αναπτυχθούν τα βλαστάρια που φυτρώνουν φυσικά, τι να περιμένουμε;

Να τι λέει η ΕΕ, με πρώτη και καλύτερη την πασχαλίτσα που μας έχει !#$@%#$@! εδώ και μερικά χρόνια εδώ στη νότια Αγγλία. Γενικά τις πασχαλίτσες τις συμπαθώ κι είναι τα μόνα έντομα που πιάνω με τα χέρια μου κι όχι με τη μυγοσκοτώστρα, αλλά αυτά τα τερατώδη όντα που τρώνε τα πάντα και δαγκώνουν...
 

Elsa

¥
Ο πατέρας μου, έλεγε ότι οι κηπουροί της βασίλισσας Αμαλίας, χρησιμοποίησαν κορμούς βρωμόδεντρου σαν στήριγμα για άλλα δέντρα που φύτεψαν στην Αθήνα (πιθανόν στον Βασιλικό Εθνικό Κήπο ή στα πεζοδρόμια, δεν θυμάμαι), αλλά τελικά φύτρωσαν τα στηρίγματα ενώ τα άλλα δέντρα ξεράθηκαν. :whistle:
Ίσως όμως να πρόκειται για αστικό μύθο, δεν βρήκα να αναφέρεται κάπου στο διαδίκτυο, τουλάχιστον.
 

nickel

Administrator
Staff member
Και στα ερείπια του Λυσσιατρείου:

Σπασμένα τζάμια, βγαλμένες πόρτες,ρούχα αστέγων, γαλήνιες γάτες, χόρτα και αχόρταγοι αείλανθοι, και πάνω απ' όλα η ένταση γνωρίζοντας την γεμάτη πόνο ιστορία του σημείου που φέρνει μια αττική σπιναλόγκα.
http://athensville.blogspot.gr/2012/11/o.html
 

Earion

Moderator
Staff member
Είναι, θες να πεις, το δέντρο που μνημονεύει ο Καρθαίος ως αΐλαντο. Αλλά εμένα, που μου αρέσουν πολύ οι λαϊκές παρετυμολογίες, με μαγεύει το αεί-. Αείλανθος, και τα κλαδιά στα κάγκελα!
 
Ο Ελύτης σε εκείνο το ποίημα που έχει γίνει τραγούδι το γράφει σωστά, με ι. Είναι είδος χωροκατακτητικό (όχι ο Ελύτης) και κάποιος είχε γράψει ότι αν συνεχίσει να επεκτείνεται με αυτούς τους ρυθμούς, σε 50 χρόνια η Ελλάδα θα είναι ένα απέραντο δάσος από αΐλανθους. Αν δεν καίγονται στη σόμπα, δηλαδή.

http://www.youtube.com/watch?v=4TCNVR7qm9c
 

Earion

Moderator
Staff member
Μα έχει περάσει εδώ και πολύν καιρό στη δημοτική ποίηση:

Για ειδέστε τον αείλανθο σε τι βουνό φυτρώνει...​

Υπήρχε και ελληνικό ροκ συγκρότημα, παμπάλαιο, που λεγόταν Αείλανθος.

Κι άλλο: οι Πελόμα Μποκιού δεν τραγουδούσαν «Αείλανθε, αείλανθε, κανείς μας δεν ξέρει ποιος είσαι»;

:whistle:
 
Last edited:

daeman

Administrator
Staff member
Εαρίωνα, ξέχασες την Αείλανθο της Νάξου. ;)
Ο αείλανθος π' ανθίζει στα βουνά, που έβαλες, είναι ο μόνος τσάμικος που έχω χορέψει ποτέ, λόγω αγχιστείας μ' ένα άλλο χωριό ονόματι Αείλανθο (από το φυτό που είναι πράγματι αείανθος). Για τον Αείλανθο των Πελόμα Μποκιού, εκεί.
 
Top