Θα καταλήξω εκεί που έχω κολλήσει, αλλά το understatement παραμένει προβληματικό στην απόδοσή του στις περισσότερες περιπτώσεις. Σαν σχήμα λόγου είναι η μείωση και σε απλές διατυπώσεις μπορεί να το στρίψουμε και να πούμε «Και λίγα λες». Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις είναι πονοκέφαλος.
Πρώτα το σχήμα λόγου (που ελάχιστους ενδιαφέρει). Από το Glossary of Literary Terms του M.H. Abrams:
Το πιο γνωστό ξέχασε: το not bad για να πούνε «πολύ καλό»! Αλλά το σχήμα της λιτότητας είναι υποκατηγορία, αφορά μόνο τις αρνητικές διατυπώσεις. Στην Καλολογία του Παπανικολάου γράφει για τη μείωση:
Θεώρησα πολύ καλή την παρακάτω σελίδα μια και αναδεικνύει το understatement σαν κεντρικό στοιχείο του αγγλικού χιούμορ με δύο παραδείγματα από τους Monty Python (αλλά έχει κι άλλα καλά):
http://grammar.about.com/od/tz/g/understateterm.htm
Μια ματιά στα λεξικά (Ορισμοί από Longman, παραδείγματα αποδώ κι αποκεί):
Κάπου μπορούμε να πούμε:
απέχει πολύ από την πραγματικότητα
απέχει παρασάγγες από την πραγματικότητα
Κάπου αλλού:
ήπια διατύπωση, συγκρατημένη διατύπωση, υποτονική περιγραφή, λιτότητα στη διατύπωση
ειρωνεία (Προσοχή όμως: η ειρωνεία συνήθως περιέχει δηλητήριο που δεν περιέχει η λιτή και συγκρατημένη διατύπωση.)
Το δικό μου πρόβλημα (περίπου):
But the United Nations agency says those figures are a vast understatement of the problem.
Δεν μου αρέσουν τα: υποτιμά το πρόβλημα, παραγνωρίζει τις δυσκολίες / το πρόβλημα. Ίσως «παραγνωρίζει το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος».
Ποιο είναι το αντίθετο τού «περιγράφει με τα πιο μελανά χρώματα»; Έχουμε ένα σκασμό διατυπώσεις για την υπερβολή, αλλά όχι για το αντίθετό της. Λέει κάτι αυτό για το έθνος μας; :)
Μπορώ να υποβάλω αίτηση να φτιάξουμε κάτι σε υποδιατύπωση, υποπεριγραφή, ρήμα υποδιατυπώνει, υποπεριγράφει το πρόβλημα (για το understates);
Ή θα βρείτε αυτό που δεν καταφέρνει να βρει το κουρασμένο μου μυαλό;
Πρώτα το σχήμα λόγου (που ελάχιστους ενδιαφέρει). Από το Glossary of Literary Terms του M.H. Abrams:
Hyperbole and Understatement. The figure of speech, or trope, called hyperbole (Greek for "overshooting") is bold overstatement, or the extravagant exaggeration of fact or of possibility. It may be used either for serious or ironic or comic effect. Iago says gloatingly of Othello (III. iii. 330 ff.):
Not poppy nor mandragora,
Nor all the drowsy syrups of the world,
Shall ever medicine thee to that sweet sleep
Which thou ow'dst yesterday.
[…]
The contrary figure is understatement (the Greek term is meiosis, "lessening"), which deliberately represents something as very much less in magnitude or importance than it really is, or is ordinarily considered to be. The effect is usually ironic—savagely ironic in Jonathan Swift's A Tale of a Tub, “Last week I saw a woman flayed, and you will hardly believe how much it altered her person for the worse,” and comically ironic in Mark Twain's comment that “The reports of my death are greatly exaggerated.” Some critics extend “meiosis” to the use in literature of a simple, unemphatic statement to enhance the effect of a deeply pathetic or tragic event; an example is the line at the close of the narrative in Wordsworth’s Michael (1800): “And never lifted up a single stone.”
A special form of understatement is litotes (Greek for “plain” or “simple”), the assertion of an affirmative by negating its contrary: “He’s not the brightest man in the world” meaning “He is stupid.” The figure is frequent in Anglo-Saxon poetry, where the effect is usually one of grim irony. In Beowulf, after Hrothgar has described the ghastly mere where the monster Grendel dwells, he comments, “That is not a pleasant place.”
Not poppy nor mandragora,
Nor all the drowsy syrups of the world,
Shall ever medicine thee to that sweet sleep
Which thou ow'dst yesterday.
[…]
The contrary figure is understatement (the Greek term is meiosis, "lessening"), which deliberately represents something as very much less in magnitude or importance than it really is, or is ordinarily considered to be. The effect is usually ironic—savagely ironic in Jonathan Swift's A Tale of a Tub, “Last week I saw a woman flayed, and you will hardly believe how much it altered her person for the worse,” and comically ironic in Mark Twain's comment that “The reports of my death are greatly exaggerated.” Some critics extend “meiosis” to the use in literature of a simple, unemphatic statement to enhance the effect of a deeply pathetic or tragic event; an example is the line at the close of the narrative in Wordsworth’s Michael (1800): “And never lifted up a single stone.”
A special form of understatement is litotes (Greek for “plain” or “simple”), the assertion of an affirmative by negating its contrary: “He’s not the brightest man in the world” meaning “He is stupid.” The figure is frequent in Anglo-Saxon poetry, where the effect is usually one of grim irony. In Beowulf, after Hrothgar has described the ghastly mere where the monster Grendel dwells, he comments, “That is not a pleasant place.”
Το πιο γνωστό ξέχασε: το not bad για να πούνε «πολύ καλό»! Αλλά το σχήμα της λιτότητας είναι υποκατηγορία, αφορά μόνο τις αρνητικές διατυπώσεις. Στην Καλολογία του Παπανικολάου γράφει για τη μείωση:
Η μείωση ή ταπείνωση από σκοπού μειώνει τη δύναμη και βαρύτητα μιας εννοίας και μεταχειρίζεται λέξη πιο ηπιωτέρα (sic) και ανεπαίσθητο. Έτσι λέμε τον φιλάργυρο οικονόμο, τον σπάταλο φιλότιμο, την απάτη ή την πειθώ αναγκαστική πειθώ, το έγκλημα σφάλμα κλπ.
Εδώ θέλουμε να μειώσουμε τη βαρύτητα κάποιου όρου, για να μη θίξουμε, να μην προσβάλουμε ή και να μην τιμωρηθή, προκειμένου περί δικαστηρίου, ένα άτομο.
Αντίθετα γίνεται όταν θέλουμε να μειώσουμε την αξία κάποιου όρου και να ταπεινώσουμε ένα πρόσωπο. Έτσι λέμε τον χρηστό και ενάρετο ανθρωπάκο ή προβατάκι, τον ευσυνείδητο κουτό κλπ.
Εδώ θέλουμε να μειώσουμε τη βαρύτητα κάποιου όρου, για να μη θίξουμε, να μην προσβάλουμε ή και να μην τιμωρηθή, προκειμένου περί δικαστηρίου, ένα άτομο.
Αντίθετα γίνεται όταν θέλουμε να μειώσουμε την αξία κάποιου όρου και να ταπεινώσουμε ένα πρόσωπο. Έτσι λέμε τον χρηστό και ενάρετο ανθρωπάκο ή προβατάκι, τον ευσυνείδητο κουτό κλπ.
Θεώρησα πολύ καλή την παρακάτω σελίδα μια και αναδεικνύει το understatement σαν κεντρικό στοιχείο του αγγλικού χιούμορ με δύο παραδείγματα από τους Monty Python (αλλά έχει κι άλλα καλά):
http://grammar.about.com/od/tz/g/understateterm.htm
“It's just a flesh wound.”
(Black Knight, after having both arms cut off, in Monty Python and the Holy Grail) Προσθέτω τη γελοιογραφία για το τι έκανε ο Ομπάμα στη Χίλαρι.
“Well, that's cast rather a gloom over the evening, hasn't it?”
(Dinner guest, after a visit from the Grim Reaper, in Monty Python's The Meaning of Life)
(Black Knight, after having both arms cut off, in Monty Python and the Holy Grail) Προσθέτω τη γελοιογραφία για το τι έκανε ο Ομπάμα στη Χίλαρι.
“Well, that's cast rather a gloom over the evening, hasn't it?”
(Dinner guest, after a visit from the Grim Reaper, in Monty Python's The Meaning of Life)
Μια ματιά στα λεξικά (Ορισμοί από Longman, παραδείγματα αποδώ κι αποκεί):
a statement that is not strong enough to express how good, bad, impressive etc something really is:
To say the movie was bad is an understatement.
To say that her resignation was a shock would be an understatement – it caused panic.
That New York City is not a peaceful place to live is the understatement of the year/month/century.
‘It wasn’t very easy to find the house.’ ‘That’s got to be the understatement of the year!’
To say that Jordan is a good player is an understatement.
the practice of making something seem to have less of a particular quality than it really has
‘We have not done quite well enough,’ Macmillan said, with characteristic understatement.
To say the movie was bad is an understatement.
To say that her resignation was a shock would be an understatement – it caused panic.
That New York City is not a peaceful place to live is the understatement of the year/month/century.
‘It wasn’t very easy to find the house.’ ‘That’s got to be the understatement of the year!’
To say that Jordan is a good player is an understatement.
the practice of making something seem to have less of a particular quality than it really has
‘We have not done quite well enough,’ Macmillan said, with characteristic understatement.
Κάπου μπορούμε να πούμε:
απέχει πολύ από την πραγματικότητα
απέχει παρασάγγες από την πραγματικότητα
Κάπου αλλού:
ήπια διατύπωση, συγκρατημένη διατύπωση, υποτονική περιγραφή, λιτότητα στη διατύπωση
ειρωνεία (Προσοχή όμως: η ειρωνεία συνήθως περιέχει δηλητήριο που δεν περιέχει η λιτή και συγκρατημένη διατύπωση.)
Το δικό μου πρόβλημα (περίπου):
But the United Nations agency says those figures are a vast understatement of the problem.
Δεν μου αρέσουν τα: υποτιμά το πρόβλημα, παραγνωρίζει τις δυσκολίες / το πρόβλημα. Ίσως «παραγνωρίζει το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος».
Ποιο είναι το αντίθετο τού «περιγράφει με τα πιο μελανά χρώματα»; Έχουμε ένα σκασμό διατυπώσεις για την υπερβολή, αλλά όχι για το αντίθετό της. Λέει κάτι αυτό για το έθνος μας; :)
Μπορώ να υποβάλω αίτηση να φτιάξουμε κάτι σε υποδιατύπωση, υποπεριγραφή, ρήμα υποδιατυπώνει, υποπεριγράφει το πρόβλημα (για το understates);
Ή θα βρείτε αυτό που δεν καταφέρνει να βρει το κουρασμένο μου μυαλό;
