metafrasi banner

breaking the fourth wall = το γκρέμισμα του τέταρτου τοίχου

nickel

Administrator
Staff member
Σκέφτηκα να το προσθέσω μια και κάποιοι προτιμούν το «σπάσιμο» του τοίχου (και μ' έσπασε).

Fourth wall The proscenium opening, through which the audience views the play, is the fourth wall. Prior to the nineteenth century, plays were presentational in style with the performers speaking their dialogue out to the audience even if their words were being directed to another character on the stage. By the twentieth century, naturalism and realism had become the modern form of play writing and presentation. With the works of Chekhov, Stanislavski, and Eugene O'Neill the convention of the fourth wall became even more important, giving the audience the feeling that they were observing life, seeing it through the fourth wall of a room.

Breaking the fourth wall Actors break the illusion of the fourth wall when they look at people in the audience, acknowledging their presence, or speak directly to them. Sometimes the fourth wall is broken simply by the actor crossing too far down stage onto the apron of the stage, breaking the illusion of the boundaries of the setting or room in which the characters are supposed to be living.

Stage manager : the professional experience (by Larry Fazio)​

Περισσότερα στη Wikipedia.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Συγγνώμη, αλλά αυτή δεν είναι η αποστασιοποίηση (Verfremdungseffekt);

Από την γουίκη (alienation/distancing effect):

Techniques:
The distancing effect is achieved by the way the "artist never acts as if there were a fourth wall besides the three surrounding him [...]
 

nickel

Administrator
Staff member
Αναφέρεσαι στον τέταρτο τοίχο, όχι στο γκρέμισμά του, έτσι; Ε, στην αποστασιοποίηση βάζεις απόσταση ανάμεσα. Στον fourth wall βάζεις ολόκληρο τοίχο... :)
 
Δίκιο έχεις nickel αλλά αν ο τέταρτος τοίχος = αποστασιοποίηση τότε το γκρέμισμά του γιατί να μην αποδοθεί π.χ. ως κατάλυση της αποστασιοποίησης;
 

nickel

Administrator
Staff member
Νομίζω ότι από τον καιρό της Ιεριχώς / Ιεριχούς μέχρι τον Νοέμβριο του 1989 το γκρέμισμα των τοίχων και των τειχών ήταν πάντα ένα πολύ ωραίο εφέ. :)

Αλλά, πιο σοβαρά, γιατί να στερήσουμε την ελληνική θεατρολογία από έναν παραστατικότατο όρο;
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Εγώ καταλαβαίνω ότι το σπάσιμο του τέταρτου τοίχου είναι μια πράξη/διαδικασία/λειτουργία αποστασιοποίησης μαζί και με το αποτέλεσμα της πράξης, την αποστασιοποίηση.

«Η απ. επιτυγχάνεται με τον ηθοποιό να παίζει σαν να μην υπάρχει καν ο τέταρτος τοίχος» λέει η γουίκη. Επομένως, στην τηλεόραση όπου υπάρχει ο τοίχος (με τη μορφή της οθόνης), όταν ο ηθοποιός παίζει σαν να μην υπάρχουν κάμερες και οθόνες (και αμέτοχο κοινό), (breaks the fourth wall), άρα αποστασιοποιεί...
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Αναφέρεσαι στον τέταρτο τοίχο, όχι στο γκρέμισμά του, έτσι; Ε, στην αποστασιοποίηση βάζεις απόσταση ανάμεσα. Στον fourth wall βάζεις ολόκληρο τοίχο... :)
Γλωσσικά σωστό, αλλά θεατρικά η αποστασιοποίηση δεν είναι μόνο distancing, είναι κυρίως alienating (μην συζητήσουμε τώρα αν είναι σωστή η απόδοση του Verfremdungseffekt στα ελληνικά, είναι πεθαμένη ιστορία...)
 

nickel

Administrator
Staff member
Νομίζω ότι στον Μπρεχτ έχουμε αποστασιοποίηση από το ρόλο, όχι από το κοινό. Ενώ ο τέταρτος τοίχος χωρίζει τους ηθοποιούς από το κοινό. Γι' αυτό είναι καλύτερο να κρατήσουμε τη διπλή ορολογία.
 

daeman

Administrator
Staff member
Ορίστε και μια λίστα με δημιουργήματα που σπάνε τον τέταρτο τοίχο:
http://tvtropes.org/pmwiki/pmwiki.php/Main/NoFourthWall

Ο Μελ Μπρουκς το έκανε σε πολλές ταινίες του, ιδίως στο Μπότες, Σπιρούνια και Καυτές Σέλες (Blazing Saddles), στο 4':20" και βέβαια στο τέλος:

αλλά στο Λίγο Πολύ Τρελούτσικος (High Anxiety) τον γκρέμισε και κυριολεκτικά, στο 8':40":
 
Το σπάσιμο (αντί γκρεμίσματος) του τέταρτου τοίχου ίσως είναι προϊόν έλξης από έναν ελαφρώς συναφή όρο του σινεμά, το σπάσιμο του άξονα. (λέω τώρα εγώ...)

Ορίστε και μια λίστα με δημιουργήματα που σπάνε τον τέταρτο τοίχο:
http://tvtropes.org/pmwiki/pmwiki.php/Main/NoFourthWall
Και για να πάμε λίγο πιο παλιά (και πιο ευρωπαϊκά), ας θυμηθούμε το αινιγματικό βλέμμα που ρίχνει στον φακό/θεατή η Χάριετ Άντερσον στο Καλοκαίρι με τη Μόνικα, μια κατά τ' άλλα ακαδημαϊκή ταινία του Μπέργκμαν από το 1953. Το ίδιο συμβαίνει και στον Τρελό Πιερό (αν δεν κάνω λάθος), και λογικά και σε άλλες ταινίες του Γκοντάρ.

Τέλος, μια ερώτηση:
Όταν δηλώνεται ρητά στον θεατή ότι η ταινία που βλέπει δεν είναι παρά μια κατασκευή, όπως για παράδειγμα στο φινάλε του E la nave va* του Φελίνι, μπορούμε και τότε να μιλήσουμε για σπάσιμο/γκρέμισμα του τέταρτου τοίχου, ή υπάρχει κάποιος άλλος όρος;

* In a reverse tracking shot, Fellini reveals the stupendous behind-the-scenes of his floating opera of a movie - giant hydraulic jacks (constructed by Oscar-winning set designer, Dante Ferretti) that created the ship’s rolling sea movements, along with acres of plastic ocean, an army of technicians burning naphthalene for the smoke of disaster effect, and, finally, an enigmatic figure that may be Orlando or Fellini intentionally hiding behind his own camera filming the main camera filming himself. (http://en.wikipedia.org/wiki/And_the_Ship_Sails_On)
 

daeman

Administrator
Staff member
Δεν ξέρεις τι μου θύμισες! Ένα σημαδιακό καλοκαίρι με τη Μόνικα, στα είκοσί μου χρόνια, τότε που έσπευσα να δω αυτή την ταινία. Ευχαριστώ από καρδιάς, Στάθη. :)
Μα να μην έχουμε μια φατσούλα wistful...
 
Δεν ξέρεις τι μου θύμισες! Ένα σημαδιακό καλοκαίρι με τη Μόνικα, στα είκοσί μου χρόνια
Θα μου τα πεις όλα από κοντά, άτακτο αγόρι.
 
Εντάξει, δεν είναι τοίχος ούτε τον γκρεμίζουν, αλλά και πάλι έχει ένα κάτι...

 

daeman

Administrator
Staff member
...
Breaking the 4th wall Supercut


The list of 54 films featured, in order:
The Player (1992), Blazing Saddles (1974), The Great Train Robbery (1902), Persona (1966), Alfie (1966), Ferris Bueller’s Day Off (1986), Richard III (1995), Richard III (1955), Sunset Blvd. (1950), Fight Club (1999), Kiss Kiss Bang Bang (2005), Le Mepris (1963), High Fidelity (2000), Spaceballs (1987), Hot Tub Time Machine (2010), The Hudsucker Proxy (1994), Jay and Silent Bob Strike Back (2001), Horse Feathers (1932), Annie Hall (1977), A Matter of Life and Death (1946), Amelie (2001), On Her Majesty’s Secret Service (1969), Death Proof (2007), Austin Powers: The Spy Who Shagged Me (1999), The Meaning of Life (1983), Road to Bali (1952), The Rocky Horror Picture Show (1975), Animal House (1978), The Omen (1976), The Devil’s Advocate (1997), Psycho (1960), Orlando (1992), Young Frankenstein (1974), Do the Right Thing (1989), Gangster No.1 (2000), A Bout de Souffle (1960), A Clockwork Orange (1971), Top Secret! (1984), Family Plot (1976), Superman – The Movie (1978), Bronson (2008), Airplane! (1980), Funny Games (1997), Funny Games (2007), The Great Dictator (1940), Lord of War (2005), JFK (1991), Goodfellas (1990), Y Tu Mama Tambien (2001), The Nutty Professor (1996), Tom Jones (1963), Monty Python & The Holy Grail (1975), The Holy Mountain (1973), Who Framed Roger Rabbit (1988).
 

daeman

Administrator
Staff member
...
Είναι με τη σειρά, κατά σειρά πρώτης εμφάνισης κάθε ταινίας στο βίντεο. Απλώς, δεν έχει μόνο ένα πλάνο ή απόσπασμα από κάθε ταινία αλλά περισσότερα, διάσπαρτα, κι αυτό μας μπερδεύει. Ο δημιουργός του δεν αράδιασε τυχαία τα πλάνα, αλλά τα συνέθεσε... δημιουργικά.
 

daeman

Administrator
Staff member
343756249_3194436360849117_5453462785238054515_n.jpg
 
Top