Απάντηση με πολλά μαζεμένα θέματα.
Καταρχήν, επειδή έγινε αναφορά στη Δανία, και επειδή τη Δανία χρησιμοποιούν επίσης συχνά σαν παράδειγμα και στο ΗΒ, μην ξεχνάμε ότι οι Δανοί έχουν τα υψηλότερα ποσοστά παιδείας στην Ευρώπη και η παιδεία έχει ουσία, όχι όπως στην Ελλάδα που όλοι έχουν πλέον αποκτήσει ένα πτυχίο φασόν. Υψηλή μόρφωση σημαίνει περισσότερη αισιοδοξία για το μέλλον- δεν το λέω εγώ, το λένε οι ειδικοί, αλλά δε μου φαίνεται παράξενο. Οι Δανοί είναι ο πιο αισιόδοξος λαός της Ευρώπης. Ισχύει προφανώς αυτό που έλεγε η γιαγιά μου, ότι ο καθηγητής μπορεί να γίνει λαντζέρης, ο λαντζέρης δεν μπορεί να γίνει καθηγητής. 'Η το μάθε τέχνη κι άστηνε.
Πέρα από αυτό, θα σταθώ για λίγο σε αυτό εδώ της Άνεφ:
ορισμένες φορές όντως μπορεί να χάσει κανείς τη δουλειά του και να βρει τελικά μια καλύτερη.
Εγώ μίλησα για νέες ευκαιρίες, που δεν ταυτίζονται πάντα με καλύτερη δουλειά. Ας μην κολλάμε στην έμμισθη εργασία, όσο κι αν είναι βολική, δεν είναι η μόνη επιλογή. Τι άλλες επιλογές υπάρχουν; Δεν ξέρω, εξαρτάται από τον καθένα μας τι θα σκεφτεί. Πενία τέχνας κατεργάζεται. Ένα πρόβλημα της ευημερίας των τελευταίων 30 χρόνων είναι ότι το κυνήγι του βολέματος (στο δημόσιο, φυσικά) μας έκανε λιγότερο πολυμήχανους. Αντιθέτως η μεταπολεμική γενιά που δεν είχε στον ήλιο μοίρα, είχε βάλει το μυαλό να δουλεύει για να βρει λύσεις οι οποίες σε μεγάλο βαθμό δούλεψαν. Ελπίζω- όχι, ΠΙΣΤΕΥΩ ότι θα γίνει το ίδιο και τώρα, αρκεί να πάμε στη σωστή κατεύθυνση με την κάθε δυσκολία, αντί να μείνουμε να γκρινιάζουμε και να απογοητευόμαστε.
Τώρα, κάτι ακόμα, για το οποίο περιμένω να ακούσω βρισίδι, αλλά θα το πω.
Όλο ακούω για τα κατώτερα στρώματα. Τι ποσοστό θα λέγατε ότι είναι στην Ελλάδα τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα; Εγώ πιστεύω ότι δεν είναι και τόσο μεγάλο, κυρίως λόγω της ρευστότητας στη μετακίνηση από τη μία τάξη στην άλλη και στις πραγματικά πολλές ευκαιρίες για τέτοια μετακίνηση (οι διορισμοί στο δημόσιο από το '80 και δώθε ήταν μια τέτοια ευκαιρία, π.χ.).
Τα εισοδηματικά κριτήρια συχνά μπορεί να δώσουν λάθος εικόνα γιατί έχουμε από τη μια τεράστια φοροδιαφυγή που μπερδεύει τα πράγματα και πάμπολλα φορολογικά παραθυράκια (π.χ. είχα συμφοιτητή που ο πατέρας του ήταν εκδότης, αλλά ο γιος δικαιούνταν δωρεάν σίτιση γιατί για φορολογικούς λόγους του πατέρα του, έκανε δική του φορολογική δήλωση και ήταν άπορος). Επίσης, η Ελλάδα είναι νομίζω δεύτερη στην ΕΕ στην ιδιοκτησία ακινήτων (και πρώτη στην απευθείας ιδιοκτησία, όχι ιδιοκτησία μέσω δανείου), και όποιος έχει ακίνητη περιουσία δύσκολα είναι "κατώτερο κοινωνικό στρώμα".
Επιπλέον είχα την εντύπωση ότι ο λόγος που υπήρξε μετανάστευση στην Ελλάδα ήταν γιατί υπήρχαν δουλειές χαμηλού επιπέδου και δεν υπήρχαν αρκετά εργατικά χέρια για να τις καλύψουν. Αυτό δεν είναι ένδειξη ότι οι Έλληνες είχαν ανέβει τουλάχιστον ένα σκαλοπάτι παραπάνω;