Όπως ξέρετε συχνά μεταφράζω βιβλία που αφορούν προϊστορία. Ξεκίνησα αυτές τις μεταφράσεις από το Σαββάλα (τώρα συνεργάζομαι με τη Susaeta), όπου έχουν δικό τους επιστημονικό επιμελητή, έναν συνάδελφο βιολόγο που έχει συνεργαστεί και στη μετάφραση της Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τον Δήμο Αυγερινό. Ήδη είχαν μεταφράσει αρκετά τέτοια βιβλία και είχαν μια "γραμμή", την οποία ακολουθούσα, και την οποία ακολουθώ ακόμη στα περισσότερα επειδή η επιχειρηματολογία του Δήμου για τις αποδώσεις με έβρισκε σύμφωνη. Για ορισμένα άλλα πάλι δεν έχω βρει δόκιμη πηγή και δεν είμαι σίγουρη πώς να τα αποδίδω. Θέλω την άποψή σας για ορισμένα από αυτά.
Giganotosaurus: το αποδίδαμε Γιγανοτιόσαυρος ("γιγάντιο νότιο ερπετό"). Δεν ξέρω για ποιο λόγο δεν το αποδίδαμε Γιγανοτόσαυρος, δεν έκατσα να το σκεφτώ πολύ ομολογώ. Το Γιγανοτιόσαυρος μου φάνηκε πιο εύηχο αλλά και πιο λογικό: μια σαύρα που ζει στη δύση δε θα την πεις "δυσόσαυρα" αλλά "δυτικόσαυρα", θα μετατρέψεις δηλαδή το ουσιαστικό σε επίθετο, οπότε μου φάνηκε λογικό η σαύρα που ζει στο νότο να είναι "νοτιόσαυρα" και όχι "νοτόσαυρα".
Brachiosaurus: το αποδίδαμε Βραχιονόσαυρος επειδή η ετυμολογία είναι από το "βραχίων", παρόλο που οι εγκυκλοπαίδειες και άλλες πηγές τον αναφέρουν Βραχιόσαυρο. Θεωρώ το Βραχιονόσαυρος πιο σωστό, και θα ήθελα τη γνώμη σας. (ένα προβληματάκι που μπορεί να προκύψει εδώ είναι τι θα κάνουμε αν κάποιος ανακαλύψει ένα δεινόσαυρο και τον ονομάσει Brachionosaurus
).
Phorusrhacos: χρησιμοποιώ το Φοροραχός επειδή το έχει η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα. Δεν ξέρω γιατί το αποδίδουν έτσι, δεν είμαι σίγουρη για την ετυμολογία. Στο διαδίκτυο γενικά αναφέρεται ως ετυμολογία το "φέρων ράκη" αλλά δεν έχω μπορέσει να το επιβεβαιώσω από αξιόπιστη πηγή, γι' αυτό δεν αποτόλμησα ποτέ το "Φοροράκος" που το βρίσκω καλύτερο.
Diatryma: χρησιμοποιώ το Διάτρυμα επειδή το έχει η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα. Στο διαδίκτυο γενικά αναφέρεται ως ετυμολογία το "διατρέω" αλλά ούτε αυτό μπόρεσα να το επιβεβαιώσω από αξιόπιστη πηγή, γι' αυτό και δεν το άλλαξα ποτέ σε "Διάτρημα". Μου κάνει εντύπωση βέβαια η ορθογραφία με "υ" αλλά δεν είμαι τόσο βέβαιη ότι πρόκειται για λάθος, ίσως το λάθος να είναι όλων εκείνων που λένε ότι προέρχεται από το "διατρέω".
Για τα δύο τελευταία (τεράστια εδαφόβια αρπακτικά πτηνά), το πρόβλημα είναι ότι ανακαλύφθηκαν πριν πολλάάάά χρόνια και στάθηκε αδύνατον να βρω το original paper των ερευνητών που τα ονόμασαν ώστε να είμαι σίγουρη για την ετυμολογία (άσε που ειδικά το Phorusrhacos αναφέρεται με διάφορες ορθογραφίες και ο ίδιος ο Ameghino που το βάφτισε την άλλαξε κάνα δυο φορές). Αν έχετε κάποια πρόταση θα ήθελα τη γνώμη σας.
Pareiasaurus και άλλα (α ή ο;): το θέμα μου εδώ είναι αν πρέπει να το αποδώσω Παρειάσαυρο ή Παρειόσαυρο. Η επιμελήτρια προτείνει το δεύτερο επειδή έτσι είναι ο ελληνικός τρόπος σύνθεσης. Εγώ μέχρις στιγμής ακολουθούσα τον πρώτο, γιατί δεν έβρισκα απαραίτητο να το αλλάξω. Επειδή όμως δεν είμαι φιλόλογος θέλω τη γνώμη των πιο ειδικών στο θέμα.
Τέτοιες περιπτώσεις συναντάμε πολλές, Ultrasaurus (Ουλτράσαυρος ή Ουλτρόσαυρος;), Muttaburrasaurus (Μουταμπουράσαυρος ή Μπουραμπουρόσαυρος; - Μουταμπούρα είναι μια περιοχή της Αυστραλίας, για όσους έχουν απορία) και άλλα, οπότε θέλουμε γενικό μπούσουλα.
Αυτά για τώρα, μπορεί να επανέλθω με περισσότερα.
ΕΔΙΤ: επικοινώνησα και με μια συνάδελφο στο Μουσείο Γουλανδρή, τη Μαρία Δημάκη, για να μου πει τη γνώμη της. Τα θέματα που αφορούν τη γλώσσα βέβαια δεν είναι το αντικείμενό της, περισσότερο ελπίζω μήπως ξέρει κάτι για τα ονόματα των δύο πουλιών.
Giganotosaurus: το αποδίδαμε Γιγανοτιόσαυρος ("γιγάντιο νότιο ερπετό"). Δεν ξέρω για ποιο λόγο δεν το αποδίδαμε Γιγανοτόσαυρος, δεν έκατσα να το σκεφτώ πολύ ομολογώ. Το Γιγανοτιόσαυρος μου φάνηκε πιο εύηχο αλλά και πιο λογικό: μια σαύρα που ζει στη δύση δε θα την πεις "δυσόσαυρα" αλλά "δυτικόσαυρα", θα μετατρέψεις δηλαδή το ουσιαστικό σε επίθετο, οπότε μου φάνηκε λογικό η σαύρα που ζει στο νότο να είναι "νοτιόσαυρα" και όχι "νοτόσαυρα".
Brachiosaurus: το αποδίδαμε Βραχιονόσαυρος επειδή η ετυμολογία είναι από το "βραχίων", παρόλο που οι εγκυκλοπαίδειες και άλλες πηγές τον αναφέρουν Βραχιόσαυρο. Θεωρώ το Βραχιονόσαυρος πιο σωστό, και θα ήθελα τη γνώμη σας. (ένα προβληματάκι που μπορεί να προκύψει εδώ είναι τι θα κάνουμε αν κάποιος ανακαλύψει ένα δεινόσαυρο και τον ονομάσει Brachionosaurus
). Phorusrhacos: χρησιμοποιώ το Φοροραχός επειδή το έχει η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα. Δεν ξέρω γιατί το αποδίδουν έτσι, δεν είμαι σίγουρη για την ετυμολογία. Στο διαδίκτυο γενικά αναφέρεται ως ετυμολογία το "φέρων ράκη" αλλά δεν έχω μπορέσει να το επιβεβαιώσω από αξιόπιστη πηγή, γι' αυτό δεν αποτόλμησα ποτέ το "Φοροράκος" που το βρίσκω καλύτερο.
Diatryma: χρησιμοποιώ το Διάτρυμα επειδή το έχει η εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα. Στο διαδίκτυο γενικά αναφέρεται ως ετυμολογία το "διατρέω" αλλά ούτε αυτό μπόρεσα να το επιβεβαιώσω από αξιόπιστη πηγή, γι' αυτό και δεν το άλλαξα ποτέ σε "Διάτρημα". Μου κάνει εντύπωση βέβαια η ορθογραφία με "υ" αλλά δεν είμαι τόσο βέβαιη ότι πρόκειται για λάθος, ίσως το λάθος να είναι όλων εκείνων που λένε ότι προέρχεται από το "διατρέω".
Για τα δύο τελευταία (τεράστια εδαφόβια αρπακτικά πτηνά), το πρόβλημα είναι ότι ανακαλύφθηκαν πριν πολλάάάά χρόνια και στάθηκε αδύνατον να βρω το original paper των ερευνητών που τα ονόμασαν ώστε να είμαι σίγουρη για την ετυμολογία (άσε που ειδικά το Phorusrhacos αναφέρεται με διάφορες ορθογραφίες και ο ίδιος ο Ameghino που το βάφτισε την άλλαξε κάνα δυο φορές). Αν έχετε κάποια πρόταση θα ήθελα τη γνώμη σας.
Pareiasaurus και άλλα (α ή ο;): το θέμα μου εδώ είναι αν πρέπει να το αποδώσω Παρειάσαυρο ή Παρειόσαυρο. Η επιμελήτρια προτείνει το δεύτερο επειδή έτσι είναι ο ελληνικός τρόπος σύνθεσης. Εγώ μέχρις στιγμής ακολουθούσα τον πρώτο, γιατί δεν έβρισκα απαραίτητο να το αλλάξω. Επειδή όμως δεν είμαι φιλόλογος θέλω τη γνώμη των πιο ειδικών στο θέμα.
Τέτοιες περιπτώσεις συναντάμε πολλές, Ultrasaurus (Ουλτράσαυρος ή Ουλτρόσαυρος;), Muttaburrasaurus (Μουταμπουράσαυρος ή Μπουραμπουρόσαυρος; - Μουταμπούρα είναι μια περιοχή της Αυστραλίας, για όσους έχουν απορία) και άλλα, οπότε θέλουμε γενικό μπούσουλα.
Αυτά για τώρα, μπορεί να επανέλθω με περισσότερα.
ΕΔΙΤ: επικοινώνησα και με μια συνάδελφο στο Μουσείο Γουλανδρή, τη Μαρία Δημάκη, για να μου πει τη γνώμη της. Τα θέματα που αφορούν τη γλώσσα βέβαια δεν είναι το αντικείμενό της, περισσότερο ελπίζω μήπως ξέρει κάτι για τα ονόματα των δύο πουλιών.
