κρεοσκοπία ή κρεοσκόπηση;

[Zazula]

Ποιος από τους δύο όρους (κρεοσκοπία – κρεοσκόπηση) είναι ορθότερος; Αμφότεροι οι σχηματισμοί είναι εύλογοι (-σκοπία, -σκόπηση) και τους βρίσκω να τυγχάνουν αντιμετώπισης ως πλήρως εναλλακτοί σε εξειδικευμένα κείμενα (ακόμη και μέσα στο ίδιο κείμενο, π.χ. εδώ). Στα λεξικά μου βρίσκω την κρεοσκοπία:
[Πρωίας] η υπό της αστυνομίας επιθεώρηση του πωλούμενου κρέατος, αν είναι κατάλληλο προς βρώση
[Δημητράκος] η υπό της αστυνομίας ενεργούμενη εξέταση των σφαγίων ήτοι του πωλούμενου κρέατος προς εξακρίβωση του καταλλήλου προς βρώση
[Θησαυρός Γιοβάνη] έλεγχος της αγορανομικής και αστυκτηνιατρικής υπηρεσίας για την ποιότητα του κρέατος στο εμπόριο
[LivePedia.gr] η εξέταση, ο έλεγχος που γίνεται από την αγορανομική υπηρεσία στα κρέατα προκειμένου να διαπιστωθεί αν είναι κατάλληλα για κατανάλωση
Στην ΙΑΤΕ βρήκα την κρεοσκόπηση, ως απόδοση του post-mortem inspection.

 

[nickel]

Και οι δύο είναι σωστοί. Ωστόσο, όταν τους παίζεις σαν ζογκλέρ για να αποφασίσεις ποιον θα κρατήσεις, θα θεωρούσα λογικό να κρατούσες σήμερα τη -σκόπηση. Θεωρώ ότι είναι πια η πρώτη επιλογή για τη δημιουργία όρων με τη σημασία της εξέτασης και παρατήρησης, π.χ. ενδοσκόπηση, βιντεοσκόπηση.

 

[drsiebenmal]

Εμένα πάλι γιατί μου φαίνεται ότι κρεοσκοπία είναι κυρίως η σχετική επιστήμη (και δευτερευόντως η πράξη) ενώ κρεοσκόπηση κυρίως η πράξη (και καθόλου η επιστήμη); (Ναι, τα κοίταξα τα λήμματα στο ΛΚΝ και ξέρω ότι με βγάζουν οφσάιντ).

 

[nickel]

Σωστή είναι η αίσθησή σου, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό να συμβαίνει έτσι. Π.χ. δεν είναι υποχρεωτικό να υπάρχει επιστήμη της βιντεοσκοπίας ενώ η ενδοσκοπία είναι μια ενδοσκόπηση που δεν φτούρησε. Και ούτω καθεξής.

 

[daeman]

Τελικά, όταν αργείς, οι απαντήσεις έρχονται έτοιμες στο πιάτο. Την ίδια αίσθηση που λέει ο Δρ7χ είχα κι εγώ, αλλά μέχρι να προφτάσω να το γράψω με τη χαρακτηριστική μου βραδύτητα (και τους περισπασμούς που με κυνηγάνε), απαντήθηκε η απορία μου.
Ευχαριστώ, Νίκελ και Δρ7χ.

 

[AoratiMelani]

Τελικά, όταν αργείς, οι απαντήσεις έρχονται έτοιμες στο πιάτο.

Αυτό εμένα μου συμβαίνει επί μονίμου βάσεως.

 

[Ambrose]

Τελικά, όταν αργείς, οι απαντήσεις έρχονται έτοιμες στο πιάτο.

Το φαγητό μαγειρεύεται καλύτερα σε χαμηλή θερμοκρασία...

 

[daeman]

Το φαγητό μαγειρεύεται καλύτερα σε χαμηλή θερμοκρασία...

Καλημέρα.
:) Σωστό κι αυτό, και ορεκτικό μια που μιλάμε για κρέας. Εδώ θα λέγαμε *ψητοσκοπία (φυλάω σκοπιά στο ψητό) το ψήσιμο στο front burner και *ψητοσκόπηση (με την περίσκεψη της ψυχικής ενδοσκόπησης) το ψήσιμο στο back burner; Όπως και να το πούμε, στο πιάτο μας θα καταλήξει. Καλή όρεξη!
Αρκεί να μην έχουμε την περίπτωση του post-mortem inspection της ΙΑΤΕ, που λέει ο Ζάζουλας στο #1, γιατί τότε μπορεί να το λέγαμε κανιβαλισμό...

 

[Zazula]

Εμένα πάλι γιατί μου φαίνεται ότι κρεοσκοπία είναι κυρίως η σχετική επιστήμη (και δευτερευόντως η πράξη) ενώ κρεοσκόπηση κυρίως η πράξη (και καθόλου η επιστήμη);

Η δική μου εκτίμηση είναι πως αυτή η φαινομενική αντιδιαστολή στη σημασία κρεοσκοπίας - κρεοσκόπησης αναλόγως της παραγωγικής κατάληξης έχει τη ρίζα της στην, πραγματική τούτη τη φορά, σημασιακή διαφοροποίηση στο ζεύγος κατασκοπίας - κατασκόπευσης. Η κατασκοπία αποτελεί την ευρύτερη έννοια, η οποία περιλαμβάνει κάθε σχετική με τον κατάσκοπο δραστηριότητα και ορίζει πρωτευόντως την κατασκοπική τέχνη και πρακτική συνολικά, και δευτερευόντως μια συγκεκριμένη κατασκοπευτική πράξη — ενώ η κατασκόπευση επικεντρώνεται σε κάποια κατασκοπευτική κίνηση ή πράξη ειδικότερα.

Βέβαια, όπως είναι αναμενόμενο, η αναφορά στην κατασκοπία φέρνει αμέσως στο προσκήνιο το αμείλικτο ερώτημα για την ορθογράφησή της: κατασκοπεία ή κατασκοπία; Στο ECRIS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου), πάντως, έχουν καταλήξει: Κατασκοπία. Μένει να πειστεί τώρα και η σχολική ορθογραφία. Και κατόπιν να δοθεί γενική λύση (βλ. σχετ. μετρολαγνεία) ή γενική αμνηστία (χαχα, άλλη λούμπα εδώ μεταξύ αμνηστίας & αμνηστείας — μόνη λύση να καταφεύγετε στην «αμνήστευση» ) στη διπλοτυπία.

Ο λόγος που, παρά το γεγονός πως είναι απαραίτητο να τηρούμε τους κανόνες υγιεινής στην κρεοσκοπία / κρεοσκόπηση, εγώ ανοίγω το κουτί με τα σκουλήκια (συμπαθάτε με για το κρύο λογοπαίγνιο) της κατάληξης /ia/, είναι επειδή υπάρχει και η αμνοσκοπεία στο ΛΚΝ κοιτάζοντας με μισό μάτι τη σπλαχνοσκοπία / σπλαγχνοσκοπία... Στο Αντίστροφο δε, όρεξη να 'χεις να κάνεις συγκρίσεις!

Πάντως υπάρχουν σχετικοί όροι αναλόγου περιεχομένου και με τις δύο καταλήξεις (βλ. αμέσως παρακάτω), όπως είπα κι εξαρχής, και μάλλον θα αποδεχθούμε την παράλληλη ύπαρξη των όρων κρεοσκοπία & κρεοσκόπηση χωρίς μεταξύ τους σημασιακή διάκριση ή διαφοροποίηση (όπως κάνουμε π.χ. και σε συγκεκριμένα ζεύγη -ίαση/-ιασμός, λ.χ. ενταφίαση - ενταφιασμός, τα οποία αντιμετωπίζονται ως παράλληλοι τύποι και για τα οποία βλ. http://www.lexilogia.gr/forum/showpost.php?p=57464&postcount=5):
-σκοπία: αιματοσκοπία, δακτυλοσκοπία (=δακτυλοσκόπηση), κρανιοσκοπία, ομφαλοσκοπία, οιωνοσκοπία, ουρηθροσκοπία, σωματοσκοπία, ωτοσκοπία (=ωτοσκόπηση) κ.ά.
-σκόπηση: αμνιοσκόπηση, βρογχοσκόπηση, γαστροσκόπηση, δακτυλοσκόπηση (=δακτυλοσκοπία), δημοσκόπηση, κυστεοσκόπηση, λαρυγγοσκόπηση, μητροσκόπηση, οφθαλμοσκόπηση, στηθοσκόπηση, ωτοσκόπηση (=ωτοσκοπία) κ.ά.