An Unobtanium Deanery

[azimuthios]

Καλησπέρα. Είναι πολύ αργά όπως βλέπετε και έχω δύο δουλειές να τελειώσω ως αύριο, γι' αυτό θέλω και τη βοήθειά σας, γιατί το μυαλό μου δεν λειτουργεί πια... έχει πάθει υπερφόρτωση.
Θα βάλω όμως δύο διαφορετικές ερωτήσεις σε αυτό το νήμα για να μη σας κουράζω.

1) Το πέτρωμα στο Άβαταρ (ναι, το γνωστό Άβαταρ κάνω!) λέγεται Unobtanium και η μεταφράστρια το έχει βάλει "δυσπρόσιτο" σε εισαγωγικά, εγώ όμως έχω δικαίωμα να το αλλάξω. Έλεγα να το πω "δυσεύρετο". Καμιά καλύτερη ιδέα; Μήπως να το αφήσω μεταγραμμένο απλώς;

2) Επανέρχομαι στην Αλίκη που θα παραδοθεί σε λίγο και βρίσκεται στο στάδιο του χτενίσματος. Ο μπαμπάς της ήταν ο κοσμήτορας ενός κολεγίου της Οξφόρδης και έμενε όλη η οικογένεια στο Deanery αφού αυτός ήταν ο Dean. Πώς να γράψω το σπίτι του, "κοσμητόριο" ή "κοσμητοριάτο"; Υπάρχει κάποια λύση για να μη λέω συνέχεια "η κατοικία του κοσμήτορα" ή το σπίτι της Αλίκης κλπ;

Ευχαριστώ εκ των προτέρων και θα εκτιμήσω πολύ την ταχύτητα των απαντήσεών σας, καθώς παραδίδω αύριο.

 

[nickel]

Το unobtanium μεταφράστηκε «δυσπρόσιτο» στην κινηματογραφική βερσιόν. Βεβαίως, υπάρχει χημικό στοιχείο Dysprosium, και, σύμφωνα με τη Wikipedia, «he named the element dysprosium from the Greek dysprositos (δυσπρόσιτος), meaning "hard to get"». Στο OED διορθώνεται το λάθος: «from Gr. δυσπρόσιτος, difficult of access».

Οπότε:
δυσπρόσιτο για να μη διαφοροποιηθείς από την ταινία, και θυμίζει δυσπρόσιο χωρίς να είναι.
δύσκτητο για να ονομάσεις ένα καινούργιο μέταλλο. Όχι άκτητο, διότι σήμαινε «αυτός που δεν αξίζει να τον αποκτήσει κανείς».
ανεύρετο, που δεν έχει βρεθεί (στα αρχαία).

Ο μπαμπάς της Αλίκης (ο Λίντελ του LSJ) και η οικογένειά του έμεναν στην κατοικία του κοσμήτορα. Δεν υπάρχει λέξη, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσες να λες «στην Κατοικία».

 

[daeman]

Αδικία, κύριε Αζιμούθιε! Να γκρινιάζω εγώ για τα λάθη (όντας μάλιστα και sci-fi freak και χημικός) και να κάνεις εσύ τη διόρθωσή τους. :)

Τεσπά, το "δυσπρόσιτο" δεν μου άρεσε πολύ, γιατί υπάρχει το δυσπρόσιο (που ανήκει στις σπάνιες γαίες ή λανθανίδες), οπότε μπορεί να μπερδευτεί ο θεατής. Κι εγώ που το ξέρω, κοντοστάθηκα. Θα προτιμούσα να μη μοιάζει με όνομα υπαρκτού στοιχείου, όπως το αγγλικό.
Ψάχνουμε λοιπόν για μια ονομασία που να θυμίζει χημικό στοιχείο και να δηλώνει κάπως το εξαιρετικά σπάνιο και δυσεύρετο, το απρόσιτο.
Κάτι φευγαλέο, κάτι λανθάνον με τριβελίζει, αλλά προς το παρόν είναι άπιαστο. Μέχρι το πρωί, κάτι θα σκαρφιστώ, δεν μπορεί.

Όσο για τον Dean, μάλλον θα κατοικεί Ανατολικά της Εδέμ...
Συγγνώμη, αλλά ώρα που είναι δεν άντεξα στον πειρασμό.


Edit: τώρα που το ξανασκέφτομαι (βλέποντας και ότι με πρόλαβε πάλι ο Νίκελ, ως συνήθως), αν δεν βρούμε κάτι πιο εξωτικό, θα μπορούσες να το αφήσεις και "δυσπρόσιτο". Το δύσκτητο μου φαίνεται δυσπρόφερτο. ;)

 

[daeman]

Μετά από μια μίνι έρευνα για συνώνυμα ή παραπλήσια με το "δυσπρόσιτο" (ελληνιστί, αγγλιστί, μεταφράζοντας και παραφράζοντας) καταλήγω μάλλον ότι η ασφαλέστερη επιλογή είναι να το αφήσεις "δυσπρόσιτο". Στάθηκα λιγάκι στο "απροσπέλαστο", αλλά δεν μου αρέσει τελικά. Άσε που το "δυσπρόσιτο" παραπέμπει και στη θέση που βρισκόταν το επίμαχο μεγάλο κοίτασμά του που, όπως θα είδες στην ταινία, ήταν δυσπρόσιτη αλλά όχι εντελώς απροσπέλαστη, στο τέλος.

Εκτός αν το πεις "άβατον", συνδέοντάς το με το (σχεδόν) άβατο για τους ξένους ιερό δέντρο των Νάβι, κάνοντας και το λογοπαίγνιο με το Άβαταρ.;)

 

[azimuthios]

Το δυσπρόσιτο δεν μου αρέσει καθόλου γιατί στο δικό μου (φτωχό) μυαλό φέρνει συνειρμούς κακοτράχαλων τόπων που πάνε μόνο τα κρι-κρι και όχι ένα πέτρωμα.

Αν θυμάστε στο Ντιούν το Spice το είχαν μεταφράσει Άλας και μου άρεσε πολύ. Κάτι τέτοιο έψαχνα.

Μέχρι στιγμής το Ανεύρετο και το Άβατον συναγωνίζονται ισάξια στο μυαλό μου για την αθανασία του DVD.

Μπορεί κάποιος ουδέτερος να κάνει την κλήρωση για να διαλέξουμε ένα να το βάλω στην ταινία;

Ευχαριστώ για όλα!

 

[Ambrose]

Το Άβατον μ' αρέσει κι εμένα. Αλλά προσωπικά θα ήθελα μια κατάληξη αντίστοιχη του -ium που έχει το Αγγλικό. Και μιας και πολλά μεταλλεύματα και πετρώματα τελειώνουν σε -ίτης, θα πρότεινα κάτι του στυλ "δυσπροσίτης" ή "αβατονίτης".

 

[Bella]

Ανεύρετο!

 

[azimuthios]

Τώρα μάλιστα! Μπερδεύτηκα ακόμα περισσότερο

Αβατονίτης ή Ανεύρετον (όπως θα μου άρεσε το τελευταίο να το βάλω);

 

[drsiebenmal]

Καλημέρα

Το Spice του Dune νόμιζα ότι το είχαν πει Μπαχάρι (αλλού γι' αλλού είμαι, φαίνεται).

Να σου προτείνω επίσης, με καθυστέρηση, το Δυσεύρετο, ή Δισεύρετο και να πω ότι από τα δύο που προτείνεις προτιμώ πρώτο το ...Δυσπρόσιτο (με όλες τις ενστάσεις του) και μετά το Άβατο (αλλά ότι με προβληματίζουν οι εσφαλμένοι τυχόν συσχετισμοί του με το Άβαταρ). Ίσως Δυσπρόσβατο; (έχει το Dys του αρχικού, έχει και λίγο από το Ά-βατ-αρ, αν σου αρέσει ο συσχετισμός).

Σόρι, ξέρω ότι είναι αγένεια να σου προτείνουν δύο πιάτα φαΐ κι εσύ να λες «κοίτα τι έφερα από το σπίτι μου»... :)

Εγκαρδίως, καλά ξεμπερδέματα.

 

[daeman]

Dune spice: Μπαχάρι στις περισσότερες μεταφράσεις, Άλας σε μια κινηματογραφική (ωραίο, γιατί άλας της γης, αλλά είχα άλλες ενστάσεις που δεν είναι του παρόντος).
Ο ντιουνολόγος της γειτονιάς σας.

@ Δρ7χ: Δυσπρόβατο; Ωχ, πώς θα είναι στις κακές του, ούτε να φανταστώ δεν θέλω...

 

[azimuthios]

Χαχαχα... Είσαι φοβερός!

Αν είχα να διαλέξω μεταξύ ενός πιάτου με φακές και ενός με ρεβύθια θα έπαιρνα το σουφλέ το δικό σου!

Αλλά εδώ έχω να κάνω με γκουρμέ κουζίνα από τον δαεμάνο και τον νίκελ και γι' αυτό δεν ξέρω τι να πρωτοφάω! Επίσης, τα γιουβαρλάκια τα δικά μας με το Δυσεύρετο (το είχα σκεφτεί κι εγώ χθες το βράδυ και το έβαλα στο πρώτο ποστ) παρότι μου αρέσουν αποφάσισα να μην τα προτιμήσω.

Επειδή ο χρόνος λήγει... τικ τοκ τικ τοκ... θα διαλέξω κάτι εγώ και θα το δείτε στο DVD.

 

[azimuthios]

Άντε κι έλεγα δεν θα μιλήσεις;!

Το Άλας συγκράτησα εγώ γιατί μου άρεσε και είχε και νόημα.

Το Μπαχάρι το βάζω όταν μαγειρεύω δεν το εξορύσσω ούτε θεωρώ ότι πρέπει ο σπυριάρης ο βαρόνος Χαρκόνεν να κάνει τόσο ντόρο γι' αυτό!

 

[drsiebenmal]

@ Δρ7χ: Δυσπρόβατο; Ωχ, πώς θα είναι στις κακές του, ούτε να φανταστώ δεν θέλω...

Για να ζήσουν εκείνα τα θηρία του Άβαταρ πάντως, μάλλον Δισπρόβατα για να μην πω Τρισπρόβατα θα πρέπει να είναι γεμάτος ο τόπος...

Σόρι που δεν πρόσεξα ότι είχες πει πρώτος το Δυσεύρετο, Αζιμούθιε... :)

 

[azimuthios]

Νο worries, δόκτορα. To credit δεν το διεκδικώ σχεδόν ποτέ...

 

[Ambrose]

Α, και κάτι ακόμα: πέρα από την κατάληξη -ίτης, παίζει και το -ιο, π.χ. ανευρέτιο. Το αγγλικό όνομα είναι φανταστικό και καλό θα ήταν αν μπορούσε να μεταφερθεί το ίδιο και στα Ελληνικά.

Υ.Γ. Μια λύση του τύπου ανομπτένιο μάλλον θα ήταν δυσπρόβατη στα Ελληνικά.