παρεισφρέω, παρεισέφρησα (ΟΧΙ παρεισέφρυσα)

[nickel]

Αλήθεια, θα ήταν εύκολο να μου πει κανείς πώς χειρίζεται η Ιορδανίδου το ζήτημα που αταβιστικού παρεισφρέω;

Με ψυχραιμία. Γράφει:

παρεισφρέω ή παρεισφρύω
Από ετυμολογική άποψη ορθός είναι ο τύπος παρεισφρέω, παρεισέφρησα (ουσιαστικό παρείσφρηση), αλλά έχει διαδοθεί ο τύπος παρεισφρύω, παρεισέφρυσα με επίδραση του συνώνυμου ρήματος διεισδύω.​

Εγώ είμαι λιγότερο ψύχραιμος στον τίτλο που κότσαρα εδώ. Σημαίνει ότι, αν δω *παρεισέφρυσε σε κείμενο, θα το διορθώσω σε παρεισέφρησε, δεν θα το αφήσω να ανθίσει.

 

[Ambrose]

Μπράβο της (+1 για την αγορά). Αναρωτιέμαι πότε μάς προέκυψε ο γλωσσικός αταβισμός που αγνοεί επιδεικτικά τη σύγχρονη χρήση της συντριπτικής πλειοψηφίας της γλωσσικής κοινότητας για χάρη της "σωστής" ετυμολόγησης. Είναι άραγε αυτό ένα δείγμα γλωσσικής/πολιτικής ορθότητας τύπου τσύμα-τσύμα; Όπως και να έχει, επειδή εγώ δεν είμαι διατεθειμένος να παραδώσω την γλωσσική μου αυτεξουσιότητα στον κύριο καθηγητά, θα συνεχίσω να γράφω παρεισφρύω (κι εσύ nickel μπορείς να με διορθώνεις όσο θες).

Ευχαριστώ πολύ για την πληροφόρηση, με την πρώτη ευκαιρία θα πάω να αγοράσω το βιβλίο της.

Παρεμπιπτόντως, έχετε παρατηρήσει ότι όλη αυτή η τάση που έχει αναδυθεί τον τελευταίο καιρό για τους παλαιότερους "ορθούς" τύπους, συμπίπτει με την έξαρση των καθαρευουσιάνικων φαινομένων με τις 10 γενικές στη σειρά και όλα τα σχετικά; Να είναι άραγε ψυχολογική-γλωσσική αντίδραση στο μονοτονικό, την εισροή ξένων λέξεων ή την ξένη απειλή; Ίδωμεν.

 

[nickel]

Επειδή θυμάμαι λίγο πιο πίσω από εσένα (ή πολύ πιο πίσω, για την ακρίβεια), το *παρεισέφρυσα ποτέ δεν υπήρξε αποδεκτός τύπος, ποτέ δεν έπαιξε στο ασεβάλ του είδους «κτίριο ή κτήριο», πάντοτε το σωστό ήταν το παρεισέφρησα ενώ το *παρεισέφρυσα θεωρούνταν το παρακατιανό της αγραμματοσύνης. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορείς να λες «εγώ θα γράφω “γλύτωσα”» και ο άλλος να λέει «εγώ “γλίτωσα”» και να θεωρούν και οι δύο ότι ανήκουν σε κάποια σχολή. Και υπάρχουν περιπτώσεις που κάνεις μια επιλογή που δεν ανήκει σε σχολή, απλώς είναι ανορθογραφία — όπως αυτή εδώ. Σε δέκα χρόνια ή σε χίλια δέκα η ανορθογραφία μπορεί να έχει επικρατήσει, το σωστό να μην το γράφουν παρά μερικοί ξεκουτιασμένοι νοσταλγοί και το καινούργιο να το φιλοξενούν όλα τα λεξικά. Στην περίπτωση τού *παρεισέφρυσα δεν ισχύει ακόμα αυτό. Δεν ξέρουμε αν και πότε θα επικρατήσει, παραμένει «μειοψηφία» (όχι μόνο στο Γκουγκλ, κυρίως σε σοβαρά γραφτά) και κανένα λεξικό ή σχετικό βιβλίο δεν του έχει δώσει βίζα.

 

[Ambrose]

Όχι, το παρεισφρύω όμως υπήρξε (και παραμένει) αποδεκτός τύπος και μόνο πρόσφατα άρχισε να απορρίπτεται υπέρ του (δυσπρόφερτου) παρεισφρέω, από τους "επίσημους" γλωσσικούς ρυθμιστές.

Μια αναζήτηση στο Google δίνει τα εξής:

-παρεισφρέω = 117
-παρεισφρέει = 311
-παρεισφρύω = 70
-παρεισφρύει = 330

 

[nickel]

Όχι, το παρεισφρύω όμως υπήρξε αποδεκτός τύπος και μόνο πρόσφατα άρχισε να απορρίπτεται υπέρ του (δυσπρόφερτου) παρεισφρέω, από τους "επίσημους" γλωσσικούς ρυθμιστές.

Δεν θα το δεχτώ και θα απαιτήσω τεκμηρίωση. Διαδεδομένο λάθος, ναι. Αποδεκτός τύπος, πού ακριβώς;

 

[Ambrose]

Αυτή τη στιγμή δεν έχω άμεση πρόσβαση σε όλα τα λεξικά μου. Το απόγευμα. Σ' αυτό που έχω άμεση πρόσβαση όμως είναι το Αγγλο<>Ελληνικό Gword, το οποίο λημματογραφεί :

παρεισφρύω vi edge / slip into, intrude / insinuate / worm oneself into, infiltrate.

Άλλωστε, τα αποτελέσματα στο Google είναι συντριπτικά, καθότι μιλάμε για ποσοστό 50-50! 50% για ένα "λάθος" είναι υπερβολικά μεγάλο ποσοστό.

 

[nickel]

Σ' αυτό που έχω άμεση πρόσβαση όμως είναι το Αγγλο<>Ελληνικό Gword, το οποίο λημματογραφεί :

παρεισφρύω vi edge / slip into, intrude / insinuate / worm oneself into, infiltrate.

Το Ελληνοαγγλικό, εννοείς, όπως φαίνεται κι από το παράδειγμα.

Διότι το Αγγλοελληνικό είναι πιο προσεκτικό. Στο intrude δίνει: παρεισφρέω, παρεισδύω.

 

[Ambrose]

Σ' αυτό που έχω άμεση πρόσβαση όμως είναι το Αγγλο<>Ελληνικό Gword:

Έγραψα <> αν πρόσεξες. Όπως είπαμε όμως, τα αποτελέσματα στο Google είναι συντριπτικά και ορθώς σημειώνει η Ιορδανίδου ότι έχει διαδοθεί ο τύπος παρεισφρύω. Με άλλα λόγια nickel ακόμα κι αν δεχόμασταν ότι ετυμολογικά το μόνο σωστό είναι "παρεισφρέω", η ίδια η γλωσσική πραγματικότητα (η χρήση) το καταρρίπτει.

 

[sarant]

Μια διευκρίνιση: της Ιορδανίδου το λήμμα παρουσιάστηκε έτσι που να βγαίνει το συμπέρασμα πως θεωρεί τους δυο τύπους ισοδύναμους ή εξίσου αποδεκτούς. Δεν είναι ακριβώς έτσι. Όπως λέει στον πρόλογο, οι τύποι που αναφέρονται πρώτοι είναι οι προτιμητέοι (εκτός αν δίνει δύο τύπους που χρησιμοποιούνται και οι δυο αλλά διαφέρουν νοηματικά).

Το "παρεισφρέω" είναι αχώνευτο, το "παρεισφρύω" είναι λάθος, η σοφή γκαμήλα τα αποφεύγει και τα δύο. Το πολύ να γράψει "παρεισέφρησε".

 

[Ambrose]

Το "παρεισφρέω" είναι αχώνευτο, το "παρεισφρύω" είναι λάθος, η σοφή γκαμήλα τα αποφεύγει και τα δύο. Το πολύ να γράψει "παρεισέφρησε".

Ναι, και με την ίδια λογική θα πρέπει να αποκεφαλίσουμε την γκαμήλα.

 

[nickel]

Το συγκεκριμένο της Ιορδανίδου είναι «ναι μεν, αλλά». Ανήκει στα sitting on the fence λήμματα. Προσωπικά δεν έχω πρόβλημα ούτε με τον ενεστώτα, αλλά, επειδή τον κουβαλώ από παλιά, δεν θα βάλω τον εαυτό μου για μέτρο. Ούτε όμως και το Γκουγκλ. Πρέπει να δίνουμε κάποια σημασία στα «ποιοτικά» ευρήματα. Δηλαδή, σε enet, tovima και kathimerini:

παρεισφρέουν 760 ευρήματα
παρεισφρύουν 11 ευρήματα

Όλως ενδεικτικά, πάντα.

 

[Ambrose]

Μα δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε το κόρπους σε ποιοτικό και μη ποιοτικό κατ' αυτό τον τρόπο. Το κόρπους είναι το κόρπους. Απλά πράγματα. Έλληνες φυσικοί ομιλητές και η χρήση που κάνουν της γλώσσας. Με αυτή τη λογική και τα μισά ευρήματα για το παρεισφρέω λένε ότι "είναι παρεισφρέω και όχι παρεισφρύω". Από εκεί και πέρα, διαφορετικοί άνθρωποι κάνουν διαφορετική χρήση, σαφέστατα. Και εφημερίδες όπως η Καθημερινή -αν δεν απατώμαι - είναι ξακουστές για τα μαργαριτάρια τους.

Τέλος πάντων, όπως και να έχει, εγώ την απάντησή μου την πήρα και από εκεί και πέρα ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του. :)

Υ.Γ. Τουλάχιστον, ελπίζω το νέο λεξικό της Ακαδημίας (όντας χρηστικό) να μην είναι τόσο μονοδιάστατο στις απόψεις του όσο τα άλλα.

Υ.Γ.2 Και να σημειώσω κάτι που ξέχασα ότι ένα "ποιοτικό" σώμα κειμένων είναι βέβαιο ότι θα έτεινε σε κάθε περίπτωση προς την επίσημα σωστή ορθογράφηση.

 

[nickel]

Μια κι έπεσα επάνω του. στο Κόκκινο βιβλιαράκι του κειμενογράφου, που το έχει και στο εξώφυλλο, ιδού από τη σελίδα 292:

 

[Ambrose]

Αγώρι ή αγόρι; :)

 

[UsualSuspect]

Αααααα, το φχαριστήθηκα!!!!

Μπορεί να συμφωνείτε ή να διαφωνείτε με τον υπουργό Οικονομικών κ.Ευάγγελο Βενιζέλο. Αλλά νομίζω πως όλοι θα συμφωνήσετε ότι ομιλεί την Ελληνικήν απταίστως και με ταχύτητα φωτός. Σήμερα όμως τον έπιασα επ' αυτοφώρω στο χαζοκούτι να λέει "να παρεισφρύουν". Αααααα, το φχαριστήθηκα!!!!

 

[sarant]

Το πιο αστείο είναι ότι στο βιντεάκι (στο τέλος-τέλος της συνέντευξης) ο Β. ακούγεται να λέει "παρεισφρύουν", αλλά στο απομαγνητοφωνημένο κείμενο που μοιράστηκε στους δημοσιογράφους έχει διορθωθεί σε "παρεισφρΕουν" (γράφω αύριο γι'αυτό). Να λοιπόν που ένας τουλάχιστον από τους νεοδιορισθέντες υπουργούς έπιασε δουλειά!

Το βιντεάκι εδώ:
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=63628092

 

[Themis†]

Μιλ μερσί, Sarant, που με απάλλαξες από την υποχρέωση να γράψω εγώ. Μην ξεχάσεις να αναφέρεις ότι, από τότε που οι ροπαλοφόροι της τρισχιλιετούς ανακάλυψαν ότι το παρεισφρέω είναι "σωστό", το δυστυχές ρήμα (που ήταν κοινό στη νεοελληνική και ψωμοτύρι στα κοινοτικά κείμενα) σχεδόν εξαφανίστηκε από τα κοινοτικά κείμενα όταν δεν συμπίπτει φωνητικά με το παρεισφρέω. Άλλο να ορθογραφείς διαφορετικά και άλλο να αποκλίνεις φωνητικά!

 

[sarant]

Διόρθωσέ το όμως -το παρειΣφρέω είναι "σωστό" [και το -φρύω σχεδόν εξαφανίστηκε]

 

[Thanasis_P]

Δεν έχει πολύ καιρό που έμαθα κι εγώ τη σωστή ορθογραφία και την υιοθέτησα αμέσως, μαθαίνοντας παράλληλα και την προέλευση της λέξης. Είναι όμως πράγματι δύσκολο να αποδεχτούμε ένα λάθος που τόσο συχνά γίνεται. Έτσι είναι πολύ πιθανό να επικρατήσει η ανορθογραφία σε μια λέξη ή τουλάχιστο να γίνεται κι αυτή αποδεκτή.
Θα ήθελα επίσης να παρατηρήσω ότι εγώ την είχα συνδέσει ηχητικά και ορθογραφικά με τη λέξη "ρύσαι", που καθημερινά σχεδόν ακούω στο "Πάτερ ημών". Δεν αποκλείεται παρόμοιοι συνειρμοί να έχουν γίνει κι από άλλους, ακόμα και σε ανάλογες λέξεις.

 

[Themis†]

Η εντύπωσή μου (αλλά νομίζω ότι κάπου το αναφέρει και η Ιορδανίδου) είναι ότι η καθοριστική επίδραση είναι το διεισδύω, που βρίσκεται κιόλας αρκετά κοντά από σημασιολογική άποψη. Εν πάση περιπτώσει, δεν έχω καμιά αμφιβολία βάσει της προσωπικής μου πείρας ότι το παρεισφρύω ήταν (όχι πολύ) παλιότερα κοινότατο στον γραπτό λόγο και σαφώς υπαρκτό και στον προφορικό. Και ότι τώρα πια η λαθολογία το έχει αφανίσει απ' τον προφορικό λόγο, ενώ στον γραπτό λόγο χρησιμοποιείται πολύ λιγότερο από πριν και σχεδόν πάντα απ' όσους θέλουν να πουλάνε μούρη. Άλλο να λέμε τι είναι "σωστό" και άλλο να παρατηρούμε νηφάλια τη χρήση σε αβίαστο λόγο και σε ρέον κείμενο.