Χρεώσεις για Transcreation (διαπολιτισμική μετάφραση, μετάπλαση) από αγγλικά σε ελληνικά

[MCH]

Καλημέρα,

Είμαι νέα μεταφράστρια με επαγγελματική πείρα ενός έτους περίπου. Ξεκινάω συνεργασία με μια αγγλική εταιρεία με έδρα το Λονδίνο και μου ζητάνε να τους ενημερώσω για τις χρεώσεις μου. Στο προς συμπλήρωση έντυπο υπάρχει διαφορετικό πεδίο για transcreation (crosscultural translation) και για μετάφραση. Γνωρίζετε μήπως ποιες περίπου είναι οι χρεώσεις από αγγλικά προς ελληνικά για transcreation; Τα κείμενα του δοκιμαστικού ήταν φαρμακευτικά/ιατρικά και όχι ιδιαίτερα εύκολα. Τέλος, ποια θα ήταν μια λογική τιμή (ανά λέξη) για μετάφραση φαρμακευτικών κειμένων από αγγλικά προς ελληνικά;

Σας ευχαριστώ πολύ για τη βοήθεια.

 

[Alexandra]

Καλώς όρισες στο φόρουμ, MCH.

Δεν ξέρω αν μιλάω και εκ μέρους άλλων, αλλά ομολογώ ότι πρώτη φορά άκουσα τη λέξη transcreation. Ψάχνοντας να βρω τι σημαίνει, κατέληξα ότι μάλλον είναι το παλιό, καλό adaptation. Βέβαια, δεν καταλαβαίνω τι adaptation ή transcreation χρειάζεται ένα τεχνικό κείμενο, πλην της δεδομένης (edit: όχι δεδομένης) προσαρμογής των μονάδων μέτρησης, για παράδειγμα. Βλέπω εδώ ότι χρησιμοποιείται κυρίως για τα διαφημιστικά κείμενα.

As translation can sometimes be too literal when producing advertising copy or translations of brand names, K International employ teams of writers all over the world to re-engineer your copy adapting it for different regions and markets. We call this service transcreation.
Transcreation means that control over the project will remain within your company and the outputted file will appear to the end users as natural as an in-country designed campaign using local agencies.

Όσο για τις τιμές, νομίζω ότι κάποιοι συνάδελφοι που συνεργάζονται με ξένα γραφεία θα μπορέσουν να σου απαντήσουν.

 

[daeman]

Σύμπτωση: Χτες έκανα την επιμέλεια ενός τέτοιου transcreation για την προσεχή διαφήμιση στη διεθνή καμπάνια πασίγνωστου ποτού. Δεν με ενθουσίασαν οι επιλογές του αρχικού μεταφραστή, αλλά δεν είχα δικαίωμα να κάνω ουσιαστικές αλλαγές... Προσαρμογή στα δικά μας γλωσσικά και πολιτισμικά δεδομένα, δηλαδή.
Localization/adaptation (τοπικοποίηση/εντοπιοποίηση/τοπική προσαρμογή, που λέει και η Αλεξάνδρα) δεν τους έφταναν; Bέβαια, το creation στον όρο τού δίνει και μια άλλη γκλαμουριά, τονίζοντας τη δημιουργική διάσταση, την ελευθερία και την υποχρέωση να μεταφράσεις και να προσαρμόσεις το κείμενο ώστε να έχει ανάλογο αντίκτυπο στη γλώσσα-στόχο. Απαραίτητο, ιδίως για διαφήμιση και ακόμη περισσότερο για brand names -- και μπορούμε όλοι να σκεφτούμε παραδείγματα προς μίμηση και προς αποφυγή, κυρίως σε παλιότερες και λιγότερο σε πρόσφατες διαφημίσεις -- από την άλλη, όμως, είναι κάτι που κάθε ευσυνείδητος και ικανός μεταφραστής (οφείλει να) έχει στο νου του και (οφείλει να) επιδιώκει έτσι κι αλλιώς, είτε πρόκειται για μετάφραση/υποτιτλισμό είτε για transcreation. Με αυτό το σκεπτικό, για τέτοια τεχνικά κείμενα που αναφέρεις, δεν καταλαβαίνω ούτε εγώ την ανάγκη διάκρισης μεταξύ μετάφρασης και crosscultural translation.
Δυστυχώς, όμως, δεν μπορώ να σε ενημερώσω για τις τιμές, επειδή μάλλον θα το πληρωθώ με τη συνηθισμένη τιμή που δίνει η συγκεκριμένη εταιρεία για το proofreading.

 

[Alexandra]

Υποθέτω ότι η εταιρεία θέλει να μάθει πόσο θα τους χρεώσει ο μεταφραστής για transcreation αν τύχει να τους πέσει τέτοιο πρότζεκτ. Αλλά δίνει τεστ ιατροφαρμακευτικού περιεχομένου επειδή έχει κυρίως τέτοια πρότζεκτ και θέλει να ελέγχει τους μεταφραστές πάνω σ' αυτά.

 

[MCH]

Αυτό είναι πολύ πιθανόν. Ενδεχομένως πάλι να πρόκεται για διαφημιστικά φυλλάδια ιατροφαρμακευτικών σκευασμάτων ή κάτι παρόμοιο. Άλλωστε και το δοκιμαστικό είχε δύο σκέλη: το πρώτο είχε περισσότερο προωθητικό χαρακτήρα (αν και εκεί δεν έλειπαν οι τεχνικοί όροι), ενώ το δεύτερο ήταν μάλλον περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος.

Σε κάθε περίπτωση, σας ευχαριστώ για την άμεση ανταπόκριση και τη βοήθεια.

 

[Ambrose]

Μου κάνει εντύπωση που τώρα ζητάνε από τους μεταφραστές τις προσαρμογές διαφημίσεων στα Ελληνικά. Κανονικά, αυτό το κάνουν οι διαφημιστικές (σε περίπτωση πολυεθνικών τουλάχιστον).

 

[daeman]

Μου κάνει εντύπωση που τώρα ζητάνε από τους μεταφραστές τις προσαρμογές διαφημίσεων στα Ελληνικά. Κανονικά, αυτό το κάνουν οι διαφημιστικές (σε περίπτωση πολυεθνικών τουλάχιστον).

Έχεις δίκιο, εμένα τουλάχιστον δεν μου είχε ξανατύχει. Το συγκεκριμένο που έκανα ήταν μεν από πολυεθνική, αλλά επιμέλεια. Υπάρχει το ενδεχόμενο να έκαναν οι διαφημιστές τη μετάφραση και να την έστειλαν στην εταιρεία υποτιτλισμού για επιμέλεια και προσαρμογή στο φορμάτ των υποτίτλων. Το χάρηκα, πάντως, γιατί ένας γνωστός με ανώτερη θέση στη συγκεκριμένη πολυεθνική μ' έχει πρήξει. Κάθε φορά που κυκλοφορεί η εταιρεία καινούργια διαφήμιση, με ρωτάει με τον χαρακτηριστικό τρόπο που συνηθίζουν πολλοί εργαζόμενοι σε πολυεθνικές (Σ' ευχαριστώ, ω εταιρεία!): "Είδες την καινούργια διαφήμιση που βγάλαμε;" Τώρα μπορώ να του απαντήσω: "Αυτήν δεν τη βγάλατε μόνοι σας!"
Ε, καιρός ήταν να κάνουν και οι διαφημιστικές outsourcing στους ειδικούς γι' αυτήν τη δουλειά. Μόνο να πληρώνεται καλύτερα, γιατί απαιτεί μεγάλη προσοχή.
Και μια διαφορετική "προσαρμογή":

 

[Ambrose]

Ε, καιρός ήταν να κάνουν και οι διαφημιστικές outsourcing στους ειδικούς γι' αυτήν τη δουλειά.

OK, καμιά αντίρρηση να την αναλαμβάνουν τη δουλειά μεταφραστές, αλλά στις διαφημιστικές υπάρχουν οι λεγόμενοι κειμενογράφοι που ειδικεύονται ακριβώς σε αυτό. Γι' αυτό είπα ότι μου κάνει εντύπωση. Αλλά ποιος ξέρει... Πάντως, αν μιλάμε για πλήρες transcreation, θα έπρεπε να χρεώνεται αδρά, πολύ αδρά... Εκτός κι αν το βρήκανε τώρα οι εταιρείες και το δίνουν σε μεταφραστές για να γλιτώνουν τα έξοδα του κειμενογράφου-copywriter.

 

[nickel]

Μια και στο τρέχον ηλεδελτίο του ο Michael Quinion καταπιάνεται με αυτό τον όρο, μήπως να τον αποδίδαμε κιόλας, έστω και χωρίς να πλάσουμε καινούργια λέξη;

TRANSCREATION This word appeared in a blog in MediaPost on Monday and I flagged it because it was unfamiliar. A quick search showed that it's common in international marketing, whose practitioners must not only translate material into another language but also get across the spirit of the original. The MediaPost piece described TRANSCREATION as "the process of rendering creative ideas so they resonate in other idioms and cultures". It's clearly enough a blend of "translation" and "creation". It's most often used in the US, in discussions about converting English advertising into Spanish.

Προτείνω: δημιουργική μετάφραση (αντί για διαπολιτισμική μετάφραση)

 

[drsiebenmal]

Καλημέρα,

Ειλικρινά θέλεις να ξεκινήσουμε συζήτηση για τη δημιουργικότητα και τη μετάφραση; Και μόνο η ιδέα ότι μπορεί να πρέπει να αναφερόμαστε σε δημιουργικές και μη δημιουργικές (σιγά και μην, αλλά λέμε τώρα...) μεταφράσεις με δυσκολεύει.

Εμένα μου φαίνεται ότι περισσότερο έχουμε να κάνουμε με μια μεταφραστική μεταγραφή. Από τα παραδείγματα στο ΛΚΝ για τη μεταγραφή:

μεταγραφή, η: 1. γραπτή απόδοση λέξης ή κειμένου με άλλο αλφάβητο ή σύστημα γραφής από εκείνο του πρωτοτύπου: H ~ των ξένων κύριων ονομάτων. Φωνητική ~ μιας λέξης, απόδοσή της στο διεθνές φωνητικό αλφάβητο, ώστε να διευκολύνεται η ορθή προφορά της. ~ μιας αρχαίας επιγραφής. || ~ μιας μουσικής σύνθεσης, ώστε να μπορεί να εκτελεστεί με όργανο διαφορετικό από εκείνο για το οποίο κανονικά προορίζεται. ​

το παράδειγμα με τη μουσική σύνθεση μου φαίνεται πολύ κοντά στην έννοια του transcreation: Είναι η μεταγραφή ενός κειμένου ώστε να μπορεί να εκτελεστεί με όργανο (γλώσσα, πολιτισμικό περιβάλλον) διαφορετικό από εκείνο για το οποίο κανονικά προορίζεται. Γι' αυτό θα πρότεινα την επέκταση της έννοιας της μεταγραφής, έστω με την επεξήγηση μεταφραστική μεταγραφή.

 

[Count Baltar]

Εγώ, πάντως, όποτε μου έχει έρθει τέτοιο έργο (κοίτα να δεις όνομα που του έβγαλαν!) έχω αρνηθεί να το κάνω, συνιστώντας στον πελάτη να χρησιμοποιήσει εξαρχής υπηρεσίες κειμενογράφου.

 

[daeman]

Καλημέρα.
Και μια μονολεκτική, αντιστρέψιμη πρόταση: μετάπλαση

ΛΚΝ:
μεταπλάθω [metapláθo] -ομαι P αόρ. μετέπλασα, απαρέμφ. μεταπλάσει, παθ. αόρ. μεταπλάστηκα, απαρέμφ. μεταπλαστεί, μππ. μεταπλασμένος : φτιάχνω κτ. από την αρχή αλλάζοντάς του τη μορφή ή τη σύσταση: H πραγματική τέχνη δεν αντιγράφει την πραγματικότητα αλλά την μεταπλάθει δημιουργικά.

 

[nickel]

Μου αρέσει πάρα πολύ η μετάπλαση για μονολεκτικός όρος. Μα πάρα πολύ.

 

[nickel]

Έβαλα στον τίτλο
transcreation = διαπολιτισμική μετάφραση, μετάπλαση.

 

[azimuthios]

φτιάχνω κτ. από την αρχή αλλάζοντάς του τη μορφή ή τη σύσταση

Ωραία η μετάπλαση σαν όρος, αλλά έχω αντιρρήσεις στο κατά πόσον περιγράφει επακριβώς αυτό που θέλουμε να περιγράψει. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με φτιάξιμο από την αρχή ούτε για αλλαγή μορφής ή σύστασης, αλλά έχουμε διασκευή-προσαρμογή-ανάπλαση του ήδη υπάρχοντος (εκτός αν μιλάμε για πολύ κακή μετάφραση αλλά δεν νομίζω ότι είναι αυτό το ζητούμενο).

Επίσης, κάθε μετάφραση δεν είναι δημιουργική πλην του Google translate;

Εγώ θα πρότεινα απόδοση ή ελεύθερη μετάφραση.

 

[daeman]

Επίσης, κάθε μετάφραση δεν είναι δημιουργική πλην του Google translate;

[...]
Localization/adaptation (τοπικοποίηση/εντοπιοποίηση/τοπική προσαρμογή, που λέει και η Αλεξάνδρα) δεν τους έφταναν; Bέβαια, το creation στον όρο τού δίνει και μια άλλη γκλαμουριά, τονίζοντας τη δημιουργική διάσταση, την ελευθερία και την υποχρέωση να μεταφράσεις και να προσαρμόσεις το κείμενο ώστε να έχει ανάλογο αντίκτυπο στη γλώσσα-στόχο. Απαραίτητο, ιδίως για διαφήμιση και ακόμη περισσότερο για brand names -- και μπορούμε όλοι να σκεφτούμε παραδείγματα προς μίμηση και προς αποφυγή, κυρίως σε παλιότερες και λιγότερο σε πρόσφατες διαφημίσεις -- από την άλλη, όμως, είναι κάτι που κάθε ευσυνείδητος και ικανός μεταφραστής (οφείλει να) έχει στο νου του και (οφείλει να) επιδιώκει έτσι κι αλλιώς, είτε πρόκειται για μετάφραση/υποτιτλισμό είτε για transcreation. Με αυτό το σκεπτικό, για τέτοια τεχνικά κείμενα που αναφέρεις, δεν καταλαβαίνω ούτε εγώ την ανάγκη διάκρισης μεταξύ μετάφρασης και crosscultural translation.
[...]

:)

Ωραία η μετάπλαση σαν όρος, αλλά έχω αντιρρήσεις στο κατά πόσον περιγράφει επακριβώς αυτό που θέλουμε να περιγράψει. Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με φτιάξιμο από την αρχή ούτε για αλλαγή μορφής ή σύστασης, αλλά έχουμε διασκευή-προσαρμογή-ανάπλαση του ήδη υπάρχοντος (εκτός αν μιλάμε για πολύ κακή μετάφραση αλλά δεν νομίζω ότι είναι αυτό το ζητούμενο).

Δηλαδή κατά τη διασκευή-ανάπλαση-προσαρμογή δεν αλλάζουμε τη μορφή ή τη σύσταση;

διασκευάζω [δias<k>evázo] -ομαι P2.1 : αλλάζω κτ. έτσι ώστε να είναι κατάλληλο για ορισμένη άλλη χρήση ή να ικανοποιεί ορισμένες ανάγκες: Λογοτεχνικό κείμενο διασκευασμένο για το ραδιόφωνο / για σχολική χρήση. Πλοίο διασκευασμένο σε πλωτό νοσοκομείο. [λόγ. < ελνστ. διασκευάζω `επεξεργάζομαι για δημοσίευση΄ < αρχ. διασκευάζομαι `εξοπλίζομαι, τακτοποιούμαι΄ σημδ. γαλλ. arranger]

αναπλάθω [anapláθo] -ομαι P αόρ. ανέπλασα, απαρέμφ. αναπλάσει, παθ. αόρ. αναπλάστηκα, απαρέμφ. αναπλαστεί, μππ. αναπλασμένος : αλλάζω κπ. ή κτ. με στόχο να γίνει καλύτερος: ~ ηθικά / πνευματικά κπ. O χριστιανισμός ανέπλασε τα ήθη και γενικά τη ζωή της ανθρωπότητας. || H συνείδηση αναπλάθει τα αισθήματα, τις παραστάσεις και τα συναισθήματα, τα δημιουργεί με τη βοήθεια της μνήμης. [λόγ. < αρχ. ἀναπλάσσω `ξανασχηματίζω΄ μεταπλ. κατά το πλάσσω > πλάθω]

προσαρμόζω [prosarmózo] -ομαι P2.1 : [...] 2. τροποποιώ, μεταβάλλω κτ. ή ενεργώ έτσι, ώστε κάποιος ή κτ. να συμφωνεί, να ταιριάζει, να εναρμονίζεται με κτ. άλλο ή να εξοικειωθεί, να συμμορφωθεί προς κτ. νέο, διαφορετικό: H Eλλάδα οφείλει να προσαρμόσει τη νομοθεσία της προς αυτήν της Eυρωπαϊκής Ένωσης. Άργησε να προσαρμοστεί στο νέο του περιβάλλον. Δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στη ζωή της πόλης / της επαρχίας. Aνέλαβε να προσαρμόσει τη μορφή του κειμένου προς το νοηματικό του περιεχόμενο. [λόγ.: 1: αρχ. προσαρμόζω· 2: & σημδ. γαλλ. adapter]

Εγώ θα πρότεινα απόδοση ή ελεύθερη μετάφραση.

Ή στην απόδοση ή την ελεύθερη μετάφραση δεν κάνουμε το ίδιο; Και το rendition τι θα το κάνουμε;
Μήπως αυτά "περιγράφουν επακριβώς αυτό που θέλουμε να περιγράψουμε";

αποδίδω [apoδíδo] -ομαι P αόρ. απέδωσα και (σπάν.) απόδωσα, απαρέμφ. αποδώσει, παθ. αόρ. αποδόθηκα, απαρέμφ. αποδοθεί, μππ. αποδομένος και αποδοσμένος : [...] 3. εκφράζω, διατυπώνω κτ. με σαφήνεια και ακρίβεια: Δεν απέδωσες σωστά το νόημα του κειμένου. Προσπάθησα να αποδώσω τα λόγια σου κατά γράμμα. O τίτλος δεν αποδίδει το περιεχόμενο. H δήλωσή μου δεν αποδόθηκε σωστά. Πώς μπορούμε να το αποδώσουμε αυτό στα αγγλικά;, να το μεταφράσουμε. || (επέκτ.): Aπέδωσε με μεγάλη επιτυχία το ρόλο του, τον ερμήνευσε. Tο πορτρέτο δεν αποδίδει την έκφρασή του. [... ] [λόγ. < αρχ. ἀποδίδωμι μεταπλ. κατά το δίδωμι > δίδω]

μεταφράζω [metafrázo] -ομαι P αόρ. μετέφρασα και (προφ., σπάν.) μετάφρασα, απαρέμφ. μεταφράσει, παθ. αόρ. μεταφράστηκα, απαρέμφ. μετα φραστεί, μππ. μεταφρασμένος : 1. μεταφέρω προφορικό ή γραπτό λόγο σε άλλη γλώσσα: ~ ένα κείμενο / βιβλίο. Bιβλίο που μεταφράστηκε σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Tο κείμενο δεν είναι πρωτότυπο αλλά μεταφρασμένο από τα αγγλικά. [...] [λόγ. < ελνστ. μεταφράζω `παραφράζω, μεταφράζω΄]


Τέλος πάντων, εγώ τη μετάπλαση την πρότεινα κυρίως με το σκεπτικό του trans+create και, όντας ένας ταπεινός μεταφραστής, δεν διεκδικώ επουδενί τις δάφνες ορολόγου.
Από την άποψη της σαφήνειας όμως μάλλον προτιμώ τη διαπολιτισμική μετάφραση που μπήκε στον τίτλο.

 

[azimuthios]

OK... whatever... Κατανοητό και δεκτό. :)