Ιστορικός και άλλοι αφηγηματικοί ενεστώτες

[Philip]

Υπάρχει τέλος και ο γραφικός ενεστώτας, ο οποίος όμως αγνοώ πώς λέγεται στα αγγλικά. :)

vivid present

 

[Palavra]

[*]Υπάρχει τέλος και ο γραφικός ενεστώτας, ο οποίος όμως αγνοώ πώς λέγεται στα αγγλικά.

Τώρα που βρήκαμε τι σημαίνει στα αγγλικά, να μου επιβεβαιώσετε/εξηγήσετε και τι κάνει στα ελληνικά;
Είναι αυτός ο ενεστώτας που χρησιμοποιούμε όταν αφηγούμαστε κάτι, π.χ.
«Βλέπω χτες στο δρόμο τη Μαρία και τι μου λέει;»
Και επίσης στα ανέκδοτα, δηλαδή
«Μπαίνει ένα άλογο σε ένα μπαρ και παραγγέλνει ένα ουίσκι»;

 

[Zazula]

vivid present

Ευχαριστώ θερμά! :)

Τώρα που βρήκαμε τι σημαίνει στα αγγλικά, να μου επιβεβαιώσετε/εξηγήσετε και τι κάνει στα ελληνικά;
Είναι αυτός ο ενεστώτας που χρησιμοποιούμε όταν αφηγούμαστε κάτι, π.χ.
«Βλέπω χτες στο δρόμο τη Μαρία και τι μου λέει;»
Και επίσης στα ανέκδοτα, δηλαδή
«Μπαίνει ένα άλογο σε ένα μπαρ και παραγγέλνει ένα ουίσκι»;

Ναι, αυτό που λες είναι. :) Ο γραφικός ενεστώτας είναι η χρήση ενεστώτα σε αφηγήσεις προκειμένου να ζωντανέψουν και να φέρουν τον ακροατή το επίκεντρο της δράσης: Μπαίνω που λέτε στην εφορία, και τι βλέπω;! Το ΛΝΕΓ δίνει ως παράδειγμα γραφικού ενεστώτα το «τρία πουλάκια κάθονται» του γνωστού δημώδους, διότι γραμματικά ορθό θα ήταν να πούμε «κάθονταν» (παρατατικός).

 

[Palavra]

Για να μην αφήσω και κανέναν με την απορία (αφού έκανε και την αρχή ο λίγο παραπάνω κύρος:)):

«Μπαίνει ένα άλογο σε ένα μπαρ και παραγγέλνει ένα ουίσκι»

Ο μπάρμαν το σερβίρει και το κοιτάει σαν χάνος. Το άλογο ζητάει το λογαριασμό, πληρώνει και ρωτάει το μπάρμαν:
«Γιατί με κοιτάς έτσι;»
«Συγγνώμη, αλλά δεν έχω ξαναδεί άλογο σε μπαρ»
«Και ούτε θα ξαναδείς με τις τιμές που έχεις»

 

[tsioutsiou†]

Ναι, αυτό που λες είναι. :) Ο γραφικός ενεστώτας είναι η χρήση ενεστώτα σε αφηγήσεις προκειμένου να ζωντανέψουν και να φέρουν τον ακροατή το επίκεντρο της δράσης: Μπαίνω που λέτε στην εφορία, και τι βλέπω;! Το ΛΝΕΓ δίνει ως παράδειγμα γραφικού ενεστώτα το «τρία πουλάκια κάθονται» του γνωστού δημώδους, διότι γραμματικά ορθό θα ήταν να πούμε «κάθονταν» (παρατατικός).

Καινούργιο φρούτο αυτή η -ατυχής- ονομασία (από μετάφραση;)) για τον ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΝΕΣΤΩΤΑ; - ενεστώτας στη θέση ιστορικού χρόνου, σε αφηγήσεις παρελθόντος, για να προσδώσει ζωντάνια στην αφήγηση .

 

[nickel]

Ενώ στα αγγλικά ο vivid present δεν διαφέρει ουσιαστικά από τον ιστορικό ενεστώτα (απλώς τονίζεται περισσότερο το στοιχείο της ζωηρότητας της αφήγησης), στο ΛΝΕΓ φαίνεται να γίνεται κάποια διαφοροποίηση. Λέει, δηλαδή, ότι ο ιστορικός χρησιμοποιείται «αντί παρελθοντικού χρόνου», αλλά ο γραφικός «αντί για τον παρατατικό». Αυτό δείχνει και το παράδειγμα: κάθονται αντί κάθονταν. Στα αγγλικά, πάντως, δεν ισχύει αυτή η διάκριση — δεν περιορίζεται ο vivid present σε αντικατάσταση του imperfect.


Παράδειγμα εδώ στο G60.

 

[Rogerios]

Ενώ στα αγγλικά ο vivid present δεν διαφέρει ουσιαστικά από τον ιστορικό ενεστώτα (απλώς τονίζεται περισσότερο το στοιχείο της ζωηρότητας της αφήγησης), στο ΛΝΕΓ φαίνεται να γίνεται κάποια διαφοροποίηση. Λέει, δηλαδή, ότι ο ιστορικός χρησιμοποιείται «αντί παρελθοντικού χρόνου», αλλά ο γραφικός «αντί για τον παρατατικό». Αυτό δείχνει και το παράδειγμα: κάθονται αντί κάθονταν. Στα αγγλικά, πάντως, δεν ισχύει αυτή η διάκριση — δεν περιορίζεται ο vivid present σε αντικατάσταση του imperfect.


Παράδειγμα εδώ στο G60.

Ωστόσο, δεν έχετε και εσείς την αίσθηση ότι το "γραφικός ενεστώτας" δεν αποτελεί και τόσο ευτυχή απόδοση του αγγλικού όρου;

 

[daeman]

Ωστόσο, δεν έχετε και εσείς την αίσθηση ότι το "γραφικός ενεστώτας" δεν αποτελεί και τόσο ευτυχή απόδοση του αγγλικού όρου;

"γραφική" θα τη χαρακτήριζα...
Παραστατικό, ίσως να τον απέδιδα πρόχειρα, αλλά τώρα είμαι νοερά αλλού.

 

[nickel]

Όταν υπάρχει εναλλακτικά και ο narrative present, ο αφηγηματικός ενεστώτας (ο οποίος λείπει από το ΛΝΕΓ), εμένα ακόμα και ο αγγλικός όρος «vivid present» μού φαίνεται ατυχής. Την ελληνική απόδοση (που σήμερα πρωτοάκουσα) φαίνεται να είμαστε οι μόνοι που τη γνωρίζουμε στο διαδίκτυο. Και, αν δεν ξέρεις τι σημαίνει, δεν μπορείς να καταλάβεις κάτι ούτε από το γραφικός ενεστώτας ούτε από το παραστατικός ενεστώτας.

 

[daeman]

Όταν υπάρχει εναλλακτικά και ο narrative present, ο αφηγηματικός ενεστώτας (ο οποίος λείπει από το ΛΝΕΓ), εμένα ακόμα και ο αγγλικός όρος «vivid present» μού φαίνεται ατυχής. Την ελληνική απόδοση (που σήμερα πρωτοάκουσα) φαίνεται να είμαστε οι μόνοι που τη γνωρίζουμε στο διαδίκτυο. Και, αν δεν ξέρεις τι σημαίνει, δεν μπορείς να καταλάβεις κάτι ούτε από το γραφικός ενεστώτας ούτε από το παραστατικός ενεστώτας.

Beam me down, Scotty.

Συμφωνώ, και για το vivid και για το γενικότερο, αλλά λόγω φόρας αποπειράθηκα να προτείνω καλύτερη απόδοση από τη "γραφική". Είπα ότι είμαι αλλού;

Roger, Captain Kirk? Dr Spock, signing off.
Beam me up again, Scotty!

 

[nickel]

Εσύ καλά έκανες. Και καλύτερη απόδοση είναι ο παραστατικός από τον γραφικό ενεστώτα. Γιατί όχι και περιγραφικός; Έτσι κι αλλιώς, κανένα επίθετο δεν δείχνει ότι αναφερόμαστε στο παρελθόν.

 

[tsioutsiou†]

Εγώ ξέρω τον παραπειστικό αόριστο, όταν ο σερβιτόρος λέει "έφτασεεε" και το αφικνούμενο πιάτο χάνει το δρόμο για το τραπέζι.

 

[Philip]

Έχουμε και historic(al) present και (πιο σπάνια) dramatic present. Oi διαφορές είναι ζήτημα προσωπικής προτίμησης, AFAIK. Συνήθως εννοούμε present simple, αλλά και continuous/progressive χρησιμοποιέιται τοιουτοτρόπως.

 

[psifio]

Να προσθέσω όμως ότι σύμφωνα με το σχολικό συντακτικό, το ένας-μία-ένα συγκαταλέγεται στις αόριστες αντωνυμίες (πέρα από αόριστο άρθρο και αριθμητικό επίθετο), και μάλιστα δίνεται το εξής παράδειγμα:
Χτυπάει την πόρτα και βγαίνει ένας και του άνοιξε.

Να ρωτήσω κι εγώ κάτι ψιλοάσχετο: Είναι σωστή η χρήση των χρόνων στο παραπάνω παράδειγμα;

 

[drsiebenmal]

Να ρωτήσω κι εγώ κάτι ψιλοάσχετο: Είναι σωστή η χρήση των χρόνων στο παραπάνω παράδειγμα;

Τι θα προτιμούσες;

(α) Χτυπάει την πόρτα και βγαίνει ένας και του ανοίγει.
(β) Χτυπάει την πόρτα και βγήκε ένας και του άνοιξε.
(γ) Χτύπησε την πόρτα και βγήκε ένας και του άνοιξε.
(δ) Χτύπησε την πόρτα και βγαίνει ένας και του ανοίγει.
(ε) Χτυπάει την πόρτα και βγαίνει ένας και του άνοιξε. -- το αρχικό παράδειγμα

Εγώ βλέπω σε όλες αυτές τις περιπτώσεις επαρκείς μικροδιαφορές για να μπορούν να σταθούν, ιδίως σε αφηγηματικό λόγο. Εξαρτάται βέβαια (πολύ) και από το περικείμενο.

 

[daeman]

Να ρωτήσω κι εγώ κάτι ψιλοάσχετο: Είναι σωστή η χρήση των χρόνων στο παραπάνω παράδειγμα;

Δεν μου φαίνεται παράξενη. Για τον ιστορικό ή αφηγηματικό ενεστώτα, το ξανακουβεντιάσαμε από δω και κάτω.*
Ίσως να ξενίζει λίγο η αλλαγή σε αόριστο στο τέλος. Αν συνεχιζόταν η αφήγηση, ίσως να μην το προτιμούσα, αλλά έτσι που τελειώνει με τον αόριστο, μου φαίνεται μια χαρά.


* Έγιναν μεταφορές και νοικοκυρέματα. --nickel

 

[psifio]

Δεν είμαι σίγουρη. Αυτή τη στιγμή δεν μου περνάει από το μυαλό κάποια περίπτωση που θα έβαζα άλλο χρόνο στο βγαίνει και άλλο στο ανοίγει.

Ίσως να ξενίζει λίγο η αλλαγή σε αόριστο στο τέλος.

Αυτό μου χτύπησε.